Những năm qua, cùng với việc truyền dạy các kiến thức văn hóa, chăm sóc đời sống vật chất cho học sinh, các thầy, cô tại các trường học trong tỉnh Sơn La còn tổ chức các hoạt động, các phong trào giúp các em giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc mình.
Toàn tỉnh Sơn La hiện có 11 trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) tại 11 huyện và Trường PTDTNT tỉnh, với trên 5.000 học sinh, chủ yếu là đồng bào dân tộc Kháng, Khơ Mú, Mông, La Ha, Xinh Mun, Thái, Tày.
Tại trường PTDTNT Sơn La vào ngày thứ hai đầu tuần, mọi người được ngắm nhìn sắc màu rực rỡ của những bộ trang phục dân tộc Mông; sắc đen chàm của trang phục Tày, La Ha; đủ màu sắc của dân tộc Thái, hay đơn giản nhưng thanh thoát của bộ váy, áo pắn của dân tộc Mường.
Quy định bắt buộc này của nhà trường giúp học sinh phải tự có trang phục của dân tộc mình. Không chỉ mặc vào thứ hai, những bộ quần áo truyền thống còn được diện vào những ngày lễ, những sự kiện quan trọng của trường, ngành, địa phương.
Em Thào Thị Pàng - học sinh lớp 12C, Trường PTDTNT tỉnh Sơn La bày tỏ: "Em thấy vui và tự hào khi được mặc bộ trang phục truyền thống dân tộc Mông vào dịp những ngày lễ lớn và ngày thứ 2 hằng tuần. Điều này luôn nhắc nhở em biết trân trọng, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc, đó là niềm tự hào và nét văn hóa riêng của mỗi dân tộc cần được lưu giữ".
Năm học 2021-2022, trường PTDTNT tỉnh Sơn La là cơ sở giáo dục dành cho con em đồng bào dân tộc thiểu số, có gần 600 học sinh, với 18 lớp. Việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống được nhà trường đặc biệt chú trọng.
Thầy giáo Lưu Văn Khải - Phó Hiệu trưởng Trường PTDTNT tỉnh Sơn La cho biết: "Mỗi học sinh trường là đại diện văn hóa của một vùng quê, một dân tộc. Nhà trường luôn tạo điều kiện để học sinh được thể nghiệm các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình và của dân tộc khác".
Tại Trường PTDT Nội trú huyện Yên Châu có 305 học sinh, trong đó, dân tộc Mông và dân tộc Thái chiếm đa số. Cô giáo Phạm Thị Hường - Hiệu trưởng nhà trường, cho biết: "Để giáo dục và lưu giữ văn hóa truyền thống dân tộc, vào các ngày lễ trong năm, đơn vị đều tổ chức các hội thi, hội diễn, các trò chơi truyền thống, góp phần nâng cao nhận thức học sinh về vai trò, ý nghĩa của giá trị văn hóa dân tộc mình".
Tỉnh Sơn La với trên 85% dân tộc cùng sinh sống, thời gian qua, việc giáo dục kỹ năng sống và văn hóa truyền thống cho học sinh dân tộc thiểu số đã được nhân rộng tại các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh.
Trao đổi với PV, ông Trần Văn Trọng - Chánh Văn phòng Sở GDĐT Sơn La cho biết: "Hàng năm, đơn vị đều chỉ đạo các trường xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục văn hóa dân tộc như xen kẽ vào nội dung bài học, tìm hiểu kiến thức văn hóa địa phương".
Theo ông Trọng, bằng việc giáo dục văn hóa, giáo dục kỹ năng sống kết hợp với việc truyền đạt văn hóa dân tộc vào giảng dạy, học sinh đã ngày càng nâng cao ý thức giữ gìn, hiểu biết hơn về văn hóa dân tộc mình. Mỗi học sinh đều có thể trở thành một người hướng dẫn viên du lịch khi có du khách ghé thăm quê hương.
