Qua theo dõi trên các diễn đàn, tôi nhận thấy đa số giáo viên ủng hộ và cho rằng đề minh hoạ rất hay, tránh được học tủ, học vẹt, ôn tập theo lối mòn của cả giáo viên và học sinh.
Ai cũng biết, chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2018 là dạy theo định hướng phát triển năng lực. Đổi mới phương pháp giảng dạy kéo đổi mới cách ra đề kiểm tra. Nhiều trường học trên cả nước cũng như giáo viên đang tiếp cận ra đề theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
Đối với đề minh hoạ môn Toán khi tìm hiểu tôi nhận thấy có hai ưu điểm sau:
Một là, đổi mới cách ra đề kiểm tra: Từ xưa đến nay giáo dục của ta là truyền thụ kiến thức học sinh ghi nhớ và tái hiện lại thông qua đề kiểm tra. Bây giờ, chương trình mới giáo dục thiên về rèn luyện phẩm chất và năng lực là cơ sở chuẩn bị cho học sinh phát triển toàn diện. Thế giới bùng nổ thông tin nên giáo viên chỉ dạy học sinh cách học, cách tìm tòi tra cứu kiến thức. Như vậy, khâu ra đề kiểm tra để đánh giá học sinh như một hoạt động dạy và học; từ đó, nâng cao hiệu quả học tập của học sinh.
Hai là, tạo nên một triết lý mới về kiểm tra học sinh: Với đề minh hoạ nhằm áp dụng thi tốt nghiệp THPT năm 2025 đã tạo nên một triết lý kiểm tra đánh giá thông qua bộ câu hỏi dưới nhiều dạng thức khác nhau mà học sinh không thể gọi là may rủi để có điểm cao. Đòi hỏi học sinh phải học thật và thi thật mới trở thành nhân tài tương lai cho đất nước.
Mặt khác, khi tìm hiểu đề kiểm tra giữa kỳ 1 và cuối kỳ 1, tôi thấy có trường ra đề hoàn toàn tự luận, có trường ra hoàn toàn trắc nghiệm và có trường ra vừa trắc nghiệm, vừa tự luận nhưng tỉ lệ trắc nghiệm và tự luận lại khác nhau.
Để đáp ứng được chương trình đổi mới giáo dục và ra đề theo minh hoạ của Bộ thì nhiều giáo viên trên toàn quốc đang tích cực biên soạn. Nhưng giáo viên tự biên soạn thì không bao quát dẫn đến chủ quan và theo lối mòn, mà cần huy động trí tuệ tập thể của nhiều giáo viên bậc THPT trên toàn quốc.
Do đó, tôi đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo cần sớm xây dựng kho ngân hàng đề kiểm tra. Trong kho ngân hàng đề gồm có: Đề kiểm tra giữa kỳ, cuối kỳ từ lớp 1 đến lớp 12 của tất cả các môn. Từ kho ngân hàng đề, nó giúp ích cho giáo viên và học sinh:
Đối với giáo viên: Khi có kho ngân hàng đề sẽ giúp giáo viên trên toàn quốc có cơ hội để trao đổi kinh nghiệm và tiệm cận đến mặt bằng chung khi giảng dạy; học sinh có nguồn để ôn tập và tự bổ trợ thêm kiến thức; nhiều trường dựa vào đó để biên soạn đề cho phù hợp và thu hẹp về trình độ của các vùng miền. Kho ngân hàng đề là trí tuệ của tập thể là yếu tố quan trọng trong đổi mới kiểm tra đánh giá người học, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số và đổi mới giáo dục hiện nay.
Hình thức biên soạn đề, theo tôi Bộ cần đưa ra cấu trúc (kiểu chữ, cỡ chữ, canh lề trái, lề phải, lề trên và lề dưới) giáo viên tự soạn để đưa lên kho ngân hàng đề. Bộ thành lập ban chuyên môn để thẩm định, những đề đạt yêu cầu mới được sử dụng, kho ngân hàng đề này đảm bảo kiến thức căn bản, phổ quát của sách giáo khoa. Muốn kho ngân hàng được duy trì lâu dài, Bộ phải trả tiền cho những đề đạt yêu cầu. Nếu kho ngân hàng đề ra đời, tôi tin giáo viên tham gia rất đông và là kênh liên lạc thường xuyên.
Đối với học sinh: Do Bộ cung cấp dạng đề mới nên học sinh hiện tại chưa có nguồn đề để làm quen, phần đông các em đang chờ giáo viên dạy trên lớp cung cấp. Mỗi giáo viên tự biên soạn đề thì không phủ kín kiến thức về các dạng toán và mang tính chủ quan. Khi có kho ngân hàng đề là nguồn tài liệu phong phú giúp cho học sinh tiếp cận và làm quen trước khi bước vào kỳ thi chính thức. Từ kho ngân hàng đề sẽ giúp học sinh trên toàn quốc tự đánh giá năng lực thật sự của mình; từ đó có cơ hội bổ trợ thêm kiến thức.
Sau đây, tôi giới thiệu đề kiểm tra giữa kỳ môn Toán lớp 11 để cùng trao đổi và học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau:
