So với kỳ thi THPT quốc gia 2018, đề thi tham khảo chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia 2019 được Bộ GDĐT công bố sớm hơn một tháng.
Theo Bộ GDĐT, việc công bố sớm đề thi tham khảo Kỳ thi THPT quốc gia 2019 nhằm giúp giáo viên, học sinh tổ chức dạy học, ôn tập chuẩn bị tham gia kỳ thi một cách chủ động và hiệu quả nhất.
Sau khi có những nhận xét và gợi ý đáp án về thi tham khảo, giáo viên tổ Ngữ văn của Hệ thống giáo dục Học mãi tiếp tục có những phân tích về ma trận đề thi tất cả các môn, để có những định hướng giúp học sinh lớp 12 ôn tập.
Dưới đây là bảng phân tích đề thi tham khảo kỳ thi THPT quốc gia môn Ngữ văn năm 2019 của Bộ GDĐT:
Theo giáo viên tổ Ngữ văn của Học mãi, so với đề thi Ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia năm 2018, đề tham khảo năm 2019 không có sự thay đổi nào về cấu trúc đề thi mà chỉ chứng kiến sự thay đổi trong việc ra câu hỏi và nội dung của từng câu hỏi.
Đề thi tham khảo vẫn giữ nguyên việc sử dụng ngữ liệu nằm ngoài sách giáo khoa. Sự thay đổi lớn nhất trong phần "Đọc hiểu" nằm ở cách ra các câu hỏi.
Câu đầu tiên không còn kiểm tra học sinh về các kiến thức tiếng Việt căn bản như thể thơ, phong cách ngôn ngữ, phương thức biểu đạt… như những năm trước. Các câu hỏi đều không yêu cầu học sinh có sự học thuộc các kiến thức trong sách giáo khoa.
Ở đề tham khảo, phần "Đọc hiểu" yêu cầu học sinh thực hiện chính xác hai thao tác là đọc và hiểu ngữ liệu. Đây là sự thay đổi hết sức lớn, nếu đề thi thật vẫn giữ nguyên cách ra đề như đề tham khảo, học sinh không phải quá tập trung vào việc học các kiến thức tiếng Việt.
Giống như phần Đọc hiểu, câu nghị luận văn học trong đề tham khảo năm 2019 có sự thay đổi rất lớn so với câu nghị luận văn học trong đề thi năm 2018.
Nếu năm 2018, câu nghị luận văn học yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức trong hai lớp là lớp 11 và lớp 12 thì trong đề tham khảo chỉ hỏi duy nhất kiến thức nằm trong chương trình lớp 12.
Còn về độ khó, câu nghị luận văn học trong đề tham khảo năm 2019 được đánh giá có độ khó gần tương đương so với đề thi năm 2018. Không liên hệ với kiến thức 11, chỉ hỏi duy nhất kiến thức của lớp 12 nhưng câu hỏi này lại đi sâu vào việc yêu cầu học sinh phân tích sự thay đổi hình ảnh của nhân vật qua hai lần miêu tả.
Với câu lệnh như vậy, dù đề bài không yêu cầu nhưng trong quá trình làm bài, học sinh vẫn phải thực hiện thao tác so sánh để làm rõ sự thay đổi của nhân vật.
Theo cô Trịnh Thu Tuyết - nguyên giáo viên Ngữ văn, Trường Trung học Phổ thông Chu Văn An (Hà Nội), đề thi minh họa chỉ gói gọn trong kiến thức lớp 12 nên sẽ khiến giáo viên và học sinh băn khoăn với việc đề thi chính thức có nội dung kiến thức lớp 10, 11 hay không. Điều này ảnh hưởng lớn đến việc dạy, học và ôn tập của học sinh.
Cô mong Bộ GDĐT cần có hướng dẫn cụ thể cho riêng môn Ngữ văn, có hay không có nội dung chương trình của lớp 10 và 11. Điều cần nhất là Bộ giữ được tính ổn định giữa đề thi tham khảo với đề chính thức để học sinh, giáo viên chủ động và đỡ vất vả trong quá trình ôn tập.
