83,24% thí sinh có điểm thi môn Lịch sử dưới trung bình (468.628 thí sinh). Đây cũng là môn thi có phổ điểm thấp nhất trong số các môn trong kỳ thi THPT quốc gia 2018.
Tại sao môn thi Lịch sử lại ghi nhận mức điểm thấp kỷ lục như vậy? Do đề thi hay do chất lượng thí sinh quá kém?
Theo các chuyên gia thuộc Phòng Đào tạo - Hệ thống giáo dục HOCMAI, có 4 nguyên nhân khiến điểm môn Lịch sử năm nay thấp:
Thứ nhất, đề thi 2018, đặc biệt là đối với môn Sử, đều “không chấp nhận” những thí sinh chỉ học thuộc lòng và nhớ máy móc mốc sự kiện, ngày tháng.
Những điều chỉnh của đề thi năm 2018 so với trước đây (chuyển từ việc kiểm tra việc tái hiện kiến thức sang việc đánh giá mức độ vận dụng kiến thức) khiến những học sinh có thói quen học vẹt, học thuộc lòng, không kết nối, vận dụng được kiến thức sẽ không làm được bài thi.
Thứ hai, khi bài thi có thêm kiến thức lớp 11, phạm vi kiến thức rộng hơn thì cũng sẽ ảnh hưởng đến độ khó của đề (mặc dù về dung lượng đề thi nhìn sơ bộ thì đề 2018 có vẻ ngắn hơn so với đề thi năm 2017).
Thứ ba, nhiều năm gần đây, điểm môn Sử luôn không cao so với các môn thi khác. Điều này phản ánh cách dạy và học ở trường phổ thông với môn Sử hiện nay: Giáo viên chưa thực sự đổi mới về cách dạy, học sinh cũng vẫn quen với lối học cũ, không có sự đầu tư và tạo đam mê với môn học này.
Thứ tư, khá nhiều học sinh chỉ chọn thi môn Lịch sử cho việc xét tốt nghiệp, dẫn đến việc học sinh có thể bỏ không làm các câu khó, hoặc khoanh bừa, dẫn đến việc có nhiều bài thi điểm thấp.
Thực tế trên đây đã đặt ra những vấn đề và cần phải thay đổi trong việc dạy và học môn Lịch sử, không chỉ nhằm đáp ứng với kỳ thi mà quan trọng là khiến học sinh yêu thích cũng như có cảm hứng hơn với môn học này.
Quan trọng hơn, để đem lại những kết quả tốt hơn trong tương lai, tạo nên những dữ liệu lịch sử được lưu giữ trọn vẹn, không méo mó, xô lệch trong mỗi công dân trưởng thành.
Dưới đây là những đề xuất của thầy cô của Hệ thống giáo dục HOCMAI trong việc thay đổi cách dạy và học trong trường phổ thông, để "cải thiện" điểm thi môn Lịch sử:
3 địa phương có số lượng thí sinh có điểm thi môn Lịch sử dưới trung bình nhiều nhất:
Đà Nẵng dẫn đầu với gần 90% thí sinh điểm dưới 5
Đồng Nai có 87,24% thí sinh bị điểm dưới 5
TPHCM với 80,9% thí sinh dưới 5 điểm
