Nguyên Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Minh Hiển đã có buổi trao đổi về vấn đề này.
Có ý kiến cho rằng, đã tới lúc cần bổ sung, chỉnh sửa quy định, pháp luật về GDĐH để cập nhật hơn yêu cầu của sự phát triển. Xin GS cho biết quan điểm của mình về vấn đề này?
- Tôi hoàn toàn tán thành với Luật sửa đổi, bổ sung Luật GDĐH 2012 nhằm đáp ứng các yêu cầu phát triển ngày càng cao của GDĐH trong giai đoạn hiện nay và những năm sắp tới. Các sửa đổi bổ sung đã bám sát được các yêu cầu thực tiễn, chủ trương đặt ra.
Mặc dù việc sửa đổi bổ sung là cần thiết, phạm vi điều chỉnh và mức độ sửa đổi bổ sung khá lớn, nhưng tôi không cho rằng Luật GDĐH 2012 đã hoàn thành sứ mệnh của mình và chúng ta sẽ có một Luật GDĐH hoàn toàn mới.
Thực tế, đây là một công việc vừa mang tính kế thừa, vừa nhằm đổi mới phát huy các kết quả đã đạt được và khắc phục những hạn chế bất cập của Luật GDĐH 2012 đồng thời cùng thể hiện tinh thần mạnh dạn đổi mới mong muốn hội nhập, sẵn sàng đương đầu với những thách thức để tạo ra những đột phá trong phát triển GD ĐH Việt Nam.
Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật GDĐH đề xuất sửa đổi bổ sung 31/73 điều, tập trung vào 04 nhóm chính sách trụ cột lớn với 6 nội dung sửa đổi mới, ông đánh giá như thế nào về các nội dung và mức độ sửa đổi của Luật GDĐH lần này?
- Có thể nói các nội dung sửa đổi, bổ sung đã bao quát hết được nhiều vấn đề quan trọng của GDĐH mà dư luận, trước hết là các trường ĐH rất quan tâm. Một số điều đã được ban soạn thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung, tuy ở các mức độ khác nhau nhưng đều là cần thiết cả.
Những nội dung chủ yếu được đề cập như: Mở rộng phạm vi và nâng cao hiệu quả của tự chủ ĐH, gắn quyền tự chủ với trách nhiệm xã hội, trách nhiệm giải trình của cơ sở GDĐT; Đổi mới quản trị ĐH, quản lý nhà nước về GDĐH trong điều kiện tự chủ ĐH và hội nhập quốc tế…
Bên cạnh đó, dự thảo cũng đưa ra một số quy định mới về mở ngành, tuyển sinh, quản lý đào tạo.
Về cơ bản, tôi tán thành, ủng hộ với các nội dung và mức độ sửa đổi, bổ sung đã nêu trong dự thảo. Mặc dù vậy, tôi cho rằng, một số quy định trong dự thảo vẫn còn khá dè dặt và chưa cụ thể lắm.
Chẳng hạn nên mạnh dạn hơn trong việc giao quyền tự chủ cho các nhà trường, cơ sở giáo dục trong tuyển dụng, bổ nhiệm và đãi ngộ giảng viên kể cả quyền công nhận và bổ nhiệm giáo sư, phó giáo sư và quyền tài chính tài sản.
Đồng thời cũng nên quy định cụ thể ngay trong Luật về trách nhiệm giải trình của cơ sở GDĐH như giải trình cái gì, giải trình với ai và hình thức giải trình như thế nào. Trong dự án Luật mới chỉ nêu các nội dung cơ sở GDĐH cần giải trình còn các vấn đề khác thì lại giao cho Chính phủ quy định. Theo tôi như thế là chưa hợp lý và có phần chưa cân đối giữa quyền và trách nhiệm.
Theo GS, nếu những đề xuất sửa đổi, bổ sung này được thông qua sẽ có những tác động như thế nào tới sự phát triển của GDĐH?
- Tôi tin rằng, nếu các đề xuất của Ban soạn thảo Dự án Luật được đại biểu quốc hội cho ý kiến, ban soạn thảo tiếp thu, chỉnh sửa để trình Quốc hội thông qua thì chắc chắn chúng ta sẽ có một Luật về GDĐH hoàn chỉnh hơn, đáp ứng được yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GDĐH phục vụ cho sự phát triển của đất nước trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Hi vọng rằng, với khuôn khổ pháp lý mới thuận lợi như vậy, các trường đại học sẽ phát huy nhiều hơn các tiềm năng, thế mạnh của mình để nâng cao rõ rệt chất lượng đào tạo, nghiên cứu và phục vụ xã hội, góp phần xây dựng hệ thống GDĐH Việt Nam từng bước tiếp cận đến trình độ của các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới.
Xin trân trọng cảm ơn GS!
