Ngày 13.1, kỳ thi học sinh giỏi quốc gia đã diễn ra trên phạm vi toàn quốc với 12 môn thi. Trong đó, đề thi môn Văn được nhiều người đánh giá cao, bởi đề cập đến vấn đề thời sự - trong tương lai, với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, có thể xuất hiện robot biết viết văn, viết báo – lúc đó những người làm trong lĩnh vực này sẽ ra sao, sáng tạo văn học còn là độc quyền của con người?
Chia sẻ về đề thi này, TS Trịnh Thu Tuyết - nguyên giáo viên Trường THPT chuyên Chu Văn An, Hà Nội - cho rằng, đề thi rất mới mẻ, độc đáo, tạo ra tình huống cho trò thoả sức thể hiện cái tôi riêng, không khô cứng bởi những vấn đề lý luận như thường thấy trong đề thi học sinh giỏi quốc gia những năm trước.
Cả hai câu nghị luận xã hội và nghị luận văn học đều mang đậm chất nhân văn khi hướng tới sự đề cao bản ngã, cái tôi (câu 1) và vai trò cá tính sáng tạo của những người viết lách trong quá trình sáng tác (câu 2).
Với câu nghị luận văn học của đề thi, TS Tuyết gợi ý học sinh hướng làm bài: Đặc trưng của văn chương là sự sáng tạo. Đó là lĩnh vực sáng tạo của cái tôi, cái duy nhất, không lặp lại và ngoại trừ những vấn đề của in ấn hay soạn thảo văn bản,... quá trình sáng tạo dù thời nào cũng luôn chỉ thuộc về con người!
Ngoài ra, văn chương là sản phẩm của tư duy/ xúc cảm của con người, tư duy có thể lập trình, nhưng xúc cảm luôn chỉ thuộc về con người.
Học sinh có thể dẫn lời Nam Cao: “Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp được những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có” để phân tích, để khẳng định sự sáng tạo chính là lý do để con người cạnh tranh được với robot, trong thời đại công nghiệp 4.0.