Cấu trúc đề tham khảo giữ ổn định như đề thi THPT quốc gia
Theo TS Trịnh Thu Tuyết (nguyên giáo viên dạy văn Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội), đề tham khảo kỳ thi tốt nghiệp THPT 2020 môn Ngữ văn về cơ bản không có thay đổi so với đề thi THPT quốc gia trong những năm gần đây. Cấu trúc đề vẫn bao gồm 2 phần: Đọc hiểu (3 điểm) và Làm văn (7 điểm).
Mức độ yêu cầu cho đề thi tốt nghiệp THPT đã nhẹ nhàng hơn so với đề thi THPT quốc gia trước đây. Câu nghị luận văn học vẫn là dạng bài cảm nhận một đoạn thơ. Đây cũng là những nội dung kiến thức và kĩ năng quen thuộc với học trò.
Giáo viên Lê Văn Thắng (Trường THPT Thống Nhất, tỉnh Thanh Hóa) thì đánh giá, đề tham khảo mà Bộ GDĐT vừa công bố có sự giảm nhẹ độ khó. Các câu hỏi và yêu cầu trong đề tường minh, không đánh đố. Điều này hoàn toàn phù hợp với mục tiêu xét tốt nghiệp THPT và chủ trương giảm tải do dịch COVID-19. Dù giảm độ khó nhưng đề tham khảo vẫn đánh giá học lực của học sinh.
“Nội dung kiến thức trong đề thuộc chương trình sách giáo khoa Ngữ văn lớp 12, không nằm trong nội dung đã giảm tải, tinh giản, tạo thuận lợi cho giáo viên và học sinh trong quá trình ôn tập. Trong đó, các câu hỏi Đọc hiểu và Nghị luận xã hội vừa kiểm tra được kiến thức của học sinh, vừa gắn với thực tế đời sống, mang tính giáo dục cao” - giáo viên Trường THPT Thống Nhất nói.
Nhiều điều thú vị của đề tham khảo
Còn theo đánh giá của thầy Lê Quang Sơn - giáo viên Trường THPT Chuyên Thái Nguyên (tỉnh Thái Nguyên), phần Đọc hiểu của đề tham khảo có nhiều điểm thú vị.
Đề sử dụng một đoạn trích vừa mang giá trị phổ quát vừa phù hợp với bối cảnh văn hóa ngày nay. Chủ đề của đoạn trích tập trung phê phán thói quen “luôn cho rằng mình đúng” và áp đặt ý kiến chủ quan của mình với người khác. Đây là một thói xấu đang có dịp phát tác trên tất cả lĩnh vực, kể cả trong môi trường mạng internet.
“Câu 4 phần Đọc hiểu là một câu hỏi thú vị: “Lời khuyên “Hãy từ bỏ thói quen luôn cho rằng mình đúng” có ý nghĩa gì với anh/chị?”.
Để trả lời, thí sinh phải coi văn bản như chiếc gương để tự soi vào mình, vận dụng cho mình, đồng thời có thể bày tỏ quan điểm và sự sáng tạo. Việc lựa chọn đoạn trích này ngoài mục đích đánh giá năng lực, còn như một sự cảnh tỉnh, còn nhắc nhở rằng, tranh luận không phải là vấn đề đáng lên án nhưng cần tranh luận bằng văn hóa ứng xử, bằng sự hòa nhã và tôn trọng người có quan điểm khác với mình” – thầy Sơn đánh giá.
Đồng quan điểm, cô Nguyễn Kim Anh (Trường THPT Phan Huy Chú, Hà Nội) cho rằng, phần Đọc hiểu tập trung phê phán thói quen áp đặt ý kiến của mình với người khác, thì yêu cầu trong câu 1 phần Làm văn lại tạo cơ hội cho thí sinh tư duy ở chiều ngược lại, là cần phải tôn trọng ý kiến của người khác, góp phần định hướng cách ứng xử trong đời sống cho học sinh.
Đề nghị luận văn học dạng câu hỏi quen thuộc
Đánh giá về câu nghị luận văn học, cô Nguyễn Kim Anh cho rằng, đây là dạng bài quen thuộc với học sinh, vừa giúp kiểm tra kiến thức, kĩ năng viết văn nghị luận, kiểm tra năng lực cảm thu văn học của các em.
Giáo viên Trường THPT Phan Huy Chú gợi ý cách làm bài cho học sinh: Ở câu hỏi này, khá dễ dàng để học sinh kiếm mức điểm từ 50% trở lên. Tuy nhiên, muốn đạt điểm cao, thí sinh phải tìm ra mối liên hệ giữa khung cảnh thiên nhiên và hình ảnh người lính.
Trong đó, người lính là hình tượng trung tâm vì xét đến cùng, thiên nhiên miền Tây là cái nền tôn vinh vẻ đẹp của người lính Tây Tiến. Muốn được điểm cao hơn nữa, thậm chí được điểm tối đa, thí sinh phải thông qua đó, đánh giá được nét đặc trưng của thơ Quang Dũng”.
