Đào tạo giáo viên đáp ứng cung-cầu thị trường
Dù thiếu giáo viên, nhưng hiện vẫn có nhiều sinh viên sư phạm ra trường chưa có việc làm, hoặc phải làm trái ngành nghề. Ngoài ra, cũng đang có tình trạng thiếu giáo viên ở bộ môn này, nhưng lại thừa giáo viên ở môn học khác…
Đội ngũ giáo viên được xác định là khâu then chốt, đóng vai trò quan trọng để “con thuyền đổi mới giáo dục” cập bến thành công. Nhưng tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ vẫn là bài toán khó, đã và đang tồn tại, ít nhiều gây ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học.
Đây là những thực trạng, cũng là trăn trở, băn khoăn của các nhà giáo, đại diện các địa phương đưa ra tại Hội nghị triển khai Nghị định 116/2020/NĐ-CP về đào tạo giáo viên theo nhu cầu địa phương do Bộ GDĐT tổ chức vào ngày 29.4.
Theo Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong 3 đột phá chiến lược mà Đảng đã đề ra trong nhiều kỳ Đại hội. Đặc biệt trong nhiệm kỳ Đại hội Đảng XIII, sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển con người Việt Nam là vấn đề trọng tâm được đặt ra.
Theo Thứ trưởng, quá trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, yếu tố then chốt chính là giáo viên. Đảng, Nhà nước coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng phát triển đội ngũ nhà giáo và đã có nhiều chính sách hỗ trợ, đặc biệt chính sách hỗ trợ tiền học phí cho sinh viên theo học ngành sư phạm.
Tuy nhiên, sau 15 năm thực hiện, chính sách này đã bộc lộ một số nhược điểm. Nghị định 116/2020/NĐ-CP ra đời tiếp tục thực hiện chính sách trên nhưng nâng tầm lên một bước. Mục tiêu cuối cùng là tăng chất lượng trong công tác đào tạo, qua đó góp phần thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo.
Một trong những quy định tại Nghị định 116/2020/ND-CP đang nhận được sự quan tâm là việc đào tạo giáo viên sẽ được thực hiện theo cơ chế đặt hàng và đấu thầu, đáp ứng cung cầu thị trường.
Bộ GDĐT sẽ thực hiện phân bổ chỉ tiêu cho các trường sư phạm trên cơ sở kết hợp các tiêu chí: Đề xuất, đặt hàng của địa phương, năng lực của các trường cũng như phạm vi tuyển sinh. Việc này được kỳ vọng sẽ từng bước giải quyết bài toán thừa thiếu giáo viên hiện nay.
Mình ngành giáo dục vào cuộc là chưa đủ
Nêu quan điểm về vấn đề đặt hàng, đấu thầu đào tạo giáo viên, dù đánh giá việc này là rất tiến bộ, nhưng lãnh đạo các cơ sở đào tạo giáo viên, sở giáo dục đào tạo... cho rằng còn nhiều khó khăn để thực hiện, bởi vấn đề “định biên” lại do Bộ Nội vụ quyết định.
Ông Nguyễn Văn Hưng - Phó Giám đốc Sở GDĐT Thái Nguyên - cho biết, để đào tạo giáo viên theo cung cầu là vấn đề không dễ. Lấy ví dụ tại địa phương mình, Thái Nguyên hiện thiếu đến 5.000 giáo viên. Trong khi định mức biên chế mà ngành nội vụ cho thì thấp hơn nhiều và chủ trương chung đang là tinh giản biên chế.
Ông Hưng cũng nêu vấn đề, hiện số lượng sinh viên sư phạm đã ra trường nhưng chưa xin được việc làm còn rất nhiều. Như vậy nguồn giáo viên ngoài xã hội vẫn còn, nhưng cái khó là không được tăng thêm biên chế nên chưa thể tuyển dụng hết, trong khi rõ ràng đang thiếu giáo viên.
Ông đề xuất Bộ GDĐT và các bộ, ngành liên quan phải có giải pháp, làm rõ việc đăng ký chỉ tiêu đào tạo giáo viên theo cơ chế đặt hàng thì đăng ký theo nhu cầu sử dụng, hay định mức biên chế được giao.
“Nếu đăng ký theo định mức biên chế được giao thì chúng tôi đã sử dụng hết mà vẫn còn thiếu giáo viên trầm trọng, đặc biệt ở cấp mầm non, tiểu học”- ông Hưng nói.
Đây cũng là trăn trở của nhiều địa phương liên quan đến câu chuyện đặt hàng đào tạo giáo viên theo Nghị định 116.
“Bộ GDĐT đưa ra là tốt, nhưng nếu không có sự vào cuộc của các bộ khác, thì sẽ khó giải quyết đồng bộ. Không thể một bên cứ đi tinh giản biên chế, một bên cứ đào tạo được", đại diện một trường sư phạm nói.
Trả lời vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính (Bộ GDĐT) Trần Tú Khánh cho biết, Bộ GDĐT đã báo cáo vấn đề này lên Chính phủ để tìm hướng giải quyết, tháo gỡ. Nhưng trước tiên, các địa phương phải rà soát chính xác nhu cầu sử dụng, tránh để xảy ra tình trạng thừa – thiếu cục bộ như đã tồn tại kéo dài trong nhiều năm qua.
