- Thưa TS Nguyễn Đức Nghĩa, với tình hình hiện tại của TPHCM, ông cho rằng, nếu quyết định thi tốt nghiệp THPT đợt 1 cùng cả nước có là một sự mạo hiểm hay không?
Việc TPHCM tiếp tục kéo dài thời gian giãn cách theo Chỉ thị 10 từ 0h ngày 29.6 đã trả lời cho câu hỏi có nên tổ chức thi tốt nghiệp đợt 1 (ngày 7-8.7) tại TPHCM hay không. Tính đến hôm nay, số ca mắc COVID-19 mới hàng ngày ở thành phố vẫn ở mức 3 con số, trong đó còn các ca phải điều tra dịch tễ, nghĩa là mầm bệnh vẫn tiềm ẩn trong cộng đồng và chỉ cần có cơ hội tập trung đông người là bùng phát.
Nếu vẫn tiếp tục tổ chức thi tốt nghiệp tại TPHCM trong thời gian giãn cách này thì việc sắp xếp lại phòng thi, in và dồn túi đề thi cho phù hợp với quy định không tập trung quá 10 người trong một phòng là một vấn đề kỹ thuật lớn. Hiện nay, một phòng thi theo quy định đang được xếp 24 thí sinh. Một khi tình hình dịch bệnh chưa hoàn toàn kiểm soát được, việc tổ chức thi tốt nghiệp ngay trong đợt 1 không chỉ là mạo hiểm mà còn có thể vi phạm các quy định giãn cách.
- Lý giải về quyết định đề xuất thi đợt 1, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) cho rằng, độ an toàn của các điểm thi tốt nghiệp THPT được chuẩn bị rất cao, Sở GDĐT đã lên các phương án đảm bảo phòng dịch. Quan điểm của ông như thế nào về những phương án được Sở GDĐT đề xuất?
Dẫu biết rằng TPHCM đang nỗ lực hết sức để ngăn chặn dịch bệnh, nhưng rõ ràng với số ca mắc COVID-19 hàng ngày vẫn ở mức 3 con số, thêm khu phong toả, có các ca phải tiếp tục điều tra dịch tễ. Thành phố đã cấm các chợ tự phát, đóng cửa chợ đầu mối Hóc Môn, hạn chế hoạt động của các chợ truyền thống… thì khó giải thích việc cho phép gần 90.000 thí sinh và 15.000 cán bộ coi thi, phục vụ kỳ thi tập trung tại gần 160 điểm thi. Tính trung bình, khoảng hơn 650 thí sinh cùng cán bộ coi thi và phục vụ kỳ thi tại 1 điểm thi trong 3 ngày 6-8.7 (nếu tính cả ngày làm thủ tục).
- Nhiều ý kiến băn khoăn rằng thi thì lo dịch, không thi thì sợ thiệt thòi trong xét tuyển đại học khi các trường đã “hòm hòm” chỉ tiêu ngay khi xét thí sinh thi từ đợt 1. Theo ông, thí sinh có thiệt thòi gì khi TPHCM sẽ dự thi đợt 2 hay không?
Tình hình thi tốt nghiệp ở năm 2021 xem ra vẫn “lạc quan” hơn năm 2020. Năm 2020 thi muộn hơn năm 2021 (đợt 1 năm 2020 thi ngày 9-10.8, đợt 2 thi sau khoảng 3 tuần, ngày 4-5.9). Việc xét tuyển vào các trường đại học, đặc biệt là phương thức xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp vẫn được thực hiện như nhau ở năm 2020.
Bộ GDĐT cũng khẳng định, độ khó đề thi của 2 đợt thi năm nay 2021 sẽ tương đương nhau. Nếu tình hình dịch bệnh tại TPHCM và trên cả nước được ngăn chặn và kiểm soát tốt, đợt 2 của kỳ thi tốt nghiệp năm nay có khả năng tổ chức vào cuối tháng 7, đầu tháng 8. Khi đó, việc công bố kết quả thi, xét tốt nghiệp, điều chỉnh nguyện vọng và xét tuyển vào các trường đại học hoàn toàn không bị ảnh hưởng gì hoặc gây thiệt thòi cho thí sinh ở các đợt thi khác nhau.
- Trong dịch bệnh, một lần nữa vấn đề bỏ Kỳ thi tốt nghiệp THPT chung cả nước, thay bằng hình thức xét tốt nghiệp hoặc giao về cho các địa phương tự tổ chức. Quan điểm của ông như thế nào về đề xuất này?
Kỳ thi tốt nghiệp THPT hiện nay được thực hiện theo Luật Giáo dục sửa đổi bổ sung 2019, có hiệu lực từ tháng 7.2020. Mục tiêu chính của kỳ thi là để xét tốt nghiệp và đánh giá hiệu quả của chương trình giáo dục phổ thông. Trên thực tế, việc tổ chức kỳ thi gần như do các địa phương chịu trách nhiệm hoàn toàn. Thông qua quy chế thi tốt nghiệp được ban hành hàng năm, Bộ GDĐT chỉ quy định chung thống nhất cho những nội dung quan trọng như: Ngày thi, đề thi, điều kiện xét tốt nghiệp.
Tỉ lệ tốt nghiệp THPT hàng năm đều rất cao nên nhiều người đề nghị bỏ kỳ thi, vì nếu chỉ một số ít không tốt nghiệp thì kỳ thi lãng phí. Việc bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT cấp độ quốc gia như hiện nay có lẽ là việc dễ dàng, vì chỉ cần điều chỉnh sửa Luật Giáo dục thông qua Quốc hội.
Tuy nhiên, dưới quan điểm cá nhân, tôi nhận định trong giai đoạn hiện nay, việc bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia, hoặc giao cho các địa phương tự tổ chức toàn diện (tự ấn định ngày thi, tự ra đề thi, tự quy định điều kiện xét tốt nghiệp) sẽ gây nhiều hệ luỵ không tốt. Sẽ không có được bức tranh chung về hiệu quả dạy và học ở bậc phổ thông, nhất là khi bắt đầu triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới.
Thấy rõ rằng, việc bỏ kỳ thi tốt nghiệp THCS đã đưa đến phát sinh kỳ thi tuyển vào lớp 10 công lập tại hầu hết địa phương trên cả nước, ảnh hưởng không nhỏ đến chính sách phân luồng sau THCS của Chính phủ.
Ngoài ra, hiện nay, việc xét tuyển vào các trường đại học bằng học bạ THPT rất phổ biến nhưng kết quả điểm của kỳ thi tốt nghiệp THPT vẫn là cơ sở quan trọng và tin cậy nhất cho khoảng 100 trường đại học (trong tổng số gần 250 trường). Chỉ khi nào việc đánh giá kết quả học tập ở bậc phổ thông khách quan chính xác hơn và khi các trường đại học tự chủ và tự hoàn thiện tuyển sinh thì mới tính đến việc xoá bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT hiện nay.
- Xin cảm ơn ông!
