Có lẽ cũng “sốt ruột” và muốn tạo sự thay đổi đáng kể trong việc thu hút học sinh theo học các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, vừa qua, Bộ LĐTBXH đã có công văn số 3423/LĐTBXH-TCGDNN gửi UBND các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương nhằm tăng cường chỉ đạo công tác tuyển sinh trung cấp, cao đẳng năm 2017.
Theo đó, các Sở LĐTBXH cần tăng cường chỉ đạo công tác tuyển sinh trình độ trung cấp, cao đẳng tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đóng trên địa bàn, góp phần đào tạo nguồn nhân lực lao động có kỹ năng nghề đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động.
Để tạo điều kiện cho cơ sở giáo dục nghề nghiệp, các Sở hướng dẫn thực hiện tốt Quy chế tuyển sinh theo quy định tại Thông tư số 05/2017/TT-LĐTBXH ngày 2.3.2017 của Bộ trưởng Bộ LĐTBXH.
Nỗ lực của Bộ LĐTBXH là đáng ghi nhận, nhưng nếu xem lại những mùa tuyển sinh gần đây của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, có thể thấy những cơ sở tuyển đủ chỉ tiêu chỉ đếm trên đầu ngón tay; thậm chí, rất nhiều cơ sở do rơi vào tình trạng không thể tuyển được học sinh, phải nghĩ đến chuyện liên kết, sáp nhập hoặc giải thể.
Nhiều giải pháp được nói tới, trong đó có phương án kiểu “thà đau một lần”: Nghĩa là chấp nhận cho những cơ sở không thể tuyển sinh “khai tử” theo quy luật đào thải.
Ông Cao Văn Sâm – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp - từng thừa nhận, trường nghề muốn tuyển được học sinh, muốn bứt phá thì phải đổi mới thực sự. Trong đó, ngoài nâng cao chất lượng tuyển sinh, việc đổi mới chất lượng dạy nghề cũng rất quan trọng và cần thiết. Tuy nhiên, muốn đổi mới chất lượng dạy nghề, yếu tố sống còn là thu hút được doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo, giúp học sinh hình thành kỹ năng thực tế.
Ông Sâm cũng lấy ví dụ là cho đến thời điểm này, tỷ lệ lao động làm việc trực tiếp tại các nhà máy, khu công nghiệp khoảng hơn 90%, trong khi số gián tiếp (khối hành chính, quản lý,…) chưa đến 10% mới cần trình độ đại học. Như vậy, việc học sinh chạy theo bằng cấp vừa lãng phí, vừa không đánh trúng nhu cầu thị trường việc làm.
Thực tế hiện nay, không ít trường nghề ký cam kết với sinh viên về cơ hội việc làm, thậm chí có trường ký thoả thuận “hoàn trả học phí nếu không giới thiệu được việc làm sau khi tốt nghiệp”, nhưng những mô hình hiệu quả này chưa nhiều, và chưa thực sự tạo thành sức mạnh đủ lớn để hút học sinh. Như vậy, chuyện làm “ấm lại” công tác tuyển sinh học nghề sẽ còn đối diện nhiều khó khăn, thách thức.
