Hỏi: Em phải làm sao hiện nay khi muốn có việc làm phải chạy tiền?
Đáp: Đâu đó vẫn có những tin đồn về chuyện "chạy việc" nhưng đó không phải là cách làm phổ biến nên làm theo. Các em chỉ có thể thành công nếu biết chọn ngành nghề phù hợp với năng lực và ngành nghề xã hội đang thực sự cần. Việc chạy theo những ngành "thời thượng" nhưng đang dư thừa lao động là sự lựa chọn sai lầm.
Hỏi: Em nên làm gì khi yêu thích và xác định được ngành nghề nhưng lại e ngại khó tìm được việc làm vì đầu ra dư thừa?
Đáp: Đúng là thực tế gần đây những ngành như quản trị kinh doanh, thương mại, ngân hàng, tài chính... vốn là những cái tên khá “hot”, được thí sinh lựa chọn lại đang được cảnh báo dư thừa nhân lực.
Thầy không khuyên các em bỏ qua những ngành nghề như vậy nếu bản thân thật sự yêu thích nhưng thầy khẳng định rằng, càng là ngành nghề “hot” thì độ sàng lọc càng cao. Các em chỉ nên chọn những ngành nghề đó khi bạn có năng lực, đam mê thực sự thì sẽ không lo ra trường không có việc làm.
Hỏi: Tại sao tỉ lệ tốt nghiệp đại học ra vẫn thất nghiệp nhiều?
Đáp: Đúng vậy. Hiện nay, nếu nói về thị trường lao động, những lĩnh vực liên quan đến nghiên cứu, quản lí lại tuyển dụng rất ít. Những người ở trình độ chuyên viên hành chính thì rất ít, trong khi người làm trực tiếp lại tuyển dụng rất nhiều.
Chính vì vậy mà thực tế học sinh chọn trường nghề, cao đẳng nghề thường thấp hơn. Đây cũng chính là lí do mà tỉ lệ đại học ra trường thất nghiệp khá cao, do chưa có sự lựa chọn đúng ngành nghề đáp ứng sở thích, đam mê, phù hợp và thể hiện tốt về năng lực với ngành đã học nên chưa đáp ứng được nhu cầu tuyển dụng.
Hỏi: Nghề nghiệp mà em mơ ước không phải nghề phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động thì phải chăng em nên từ bỏ mơ ước đó để đi theo đòi hỏi của thị trường?
Đáp: Nếu các em đã có ước mơ thì không nên dễ dàng từ bỏ nó. Ước mơ có thể giúp các em có động lực vượt qua nhiều trở ngại và giúp các em thành công hơn những công việc mà các em không yêu thích. Một công việc không phải là xu thế chung của thị trường nhưng vẫn có chỗ cho những người biết đam mê, nỗ lực.
Hỏi: Thưa thầy cô, vậy em nên làm gì khi có những ngành ở lĩnh vực hẹp phù hợp sở thích nhưng lại lo lắng về đầu ra?
Đáp: Nếu chọn lĩnh vực hẹp mà các em đã tìm hiểu kĩ cũng như có đam mê thực sự thì sau khi ra trường cơ hội việc làm rất cao. Ngành càng hẹp bao nhiêu, cơ hội xin việc làm càng dễ bấy nhiêu bởi vì khó có người có thể đáp ứng thay chúng ta.
Ngành càng rộng, nhiều người học ngành khác vẫn làm được vì thế cơ hội cạnh tranh việc làm sẽ lớn. Nếu các em tìm hiểu kĩ và có năng lực thật sự, đáp ứng yêu cầu của các chuyên ngành hẹp, hãy lựa chọn nó và học tập tốt thì ra trường sẽ có việc làm bình thường. Chỉ sợ một điều rằng, chúng ta chọn ngành hẹp mà không có sự am hiểu thì đó lại là điều cực kỳ nguy hiểm.
Hỏi: Theo thầy, chúng em có thể chọn nghề nghiệp từ những sở thích cá nhân như phim ảnh, ca nhạc, du lịch, thời trang... hay không?
Đáp: Các em nên dành thời gian và suy nghĩ khi chọn nghề nghiệp tương lai. Trong đó, quan trọng là đừng nhầm lẫn giữa đam mê với những thú vui cá nhân. Đầu tiên, các bạn phải gạt bỏ những sở thích liên quan đến sinh lí như thích ăn ngon, thích ngủ, thích xem phim hay chọn trường này vì có nhiều bạn gái xinh, chọn ngành công nghệ thông tin vì thích chơi điện tử....
Thực tế, khi đảm nhiệm công việc, mọi người sẽ phải gạt bỏ những cảm xúc cá nhân mà phải hướng tới giá trị công việc, đem lại lợi ích cho bản thân, xã hội. Những công việc được lựa chọn phải xuất phát từ những đam mê thực sự, đem lại giá trị cho cộng đồng thì khi theo đuổi bạn mới thấy được ý nghĩa của công việc, cảm thấy được niềm vui, sự hào hứng để bản thân luôn nỗ lực, theo đuổi.
