Bộ GDĐT vừa công bố dự thảo Đề án nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục có thể được chi 12.000 tỷ đồng, đào tạo 9.000 tiến sĩ, khiến dư luận lo ngại.
Theo TS Lê Viết Khuyến, việc xã hội lo ngại là có cơ sở. Bởi trong thời gian qua, các câu chuyện về những lò đào tạo tiến sĩ, đào tạo tiến sĩ siêu tốc, tiến sĩ “dỏm”... cả ở trong và ngoài nước gây bàng hoàng, mất niềm tin. Đào tạo tiến sĩ trong nước đang có nhiều bất cập như cơ sở vật chất hạn chế, số lượng người làm hướng dẫn không đủ, uy tín của nơi đào tạo không đảm bảo, chất lượng đào tạo kém. Ngoài ra, công tác đào tạo, quản lý còn qua loa, dễ dãi, dường như Bộ GDĐT vẫn còn “nhẹ tay”.
“Còn đào tạo ở nước ngoài rất tốn kém. Nếu đề án tuyển chọn ứng viên để đi đào tạo thì việc tuyển chọn cần thật cẩn thận, để khi trở về nước, họ có thể phục vụ đất nước như mục tiêu được đặt ra. Thực tế, một số ứng viên đi học ở nước ngoài không đáp ứng và theo được chương trình đào tạo, phải về nước sớm. Như vậy, số tiền tiêu tốn của Nhà nước rất lớn lớn”, ông Khuyến nói.
Trước thực tế như vậy, chúng ta không thể không lo lắng về chất lượng các tiến sĩ tương lai. Nếu nói không có niềm tin vào đề án này, cũng là điều hoàn toàn có cơ sở. Việc chi 12.000 tỉ đồng cho đề án đều do người dân và con em của họ sau này phải đóng thuế để trả nợ chứ không phải tiền cho không. Nếu Bộ GDĐT không thực hiện được đề án, chi tiêu đúng thì sẽ khiến xã hội mất lòng tin. Thực tế, Bộ GDĐT đã từng có những đề án chưa tốt như Đề án Ngoại ngữ 2020, Đề án mô hình trường học mới VNEN... tiêu tốn rất nhiều tiền mà không mang lại kết quả cao, ông Khuyến bày tỏ.
Bàn về tính khả thi, ông Khuyến cho rằng bây giờ mới chỉ là dự thảo nên để nhận xét là chưa cụ thể. Tuy nhiên, việc Bộ GDĐT nên làm ngay là chú trọng vào khâu rà soát, đào tạo có chất lượng. Trường nào đào tạo tiến sĩ thì phải nghiên cứu khoa học mạnh, trường nào yếu mà vẫn cho ra tiến sĩ là điều không bình thường.
“Điều quan trọng là phải đẩy mạnh công tác quản lý từ Bộ GDĐT xuống các cấp dưới, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát để đào tạo tiến sĩ đảm bảo chất lượng”, TS Lê Viết Khuyến nói.
