Không được tiếp tục tuyển sinh nếu chưa kiểm định chất lượng
Một trong những điểm mới của Luật Giáo dục đại học sửa đổi vừa có hiệu lực từ 1.7.2019 là trường đại học không được tiếp tục tuyển sinh nếu chưa kiểm định chất lượng. Theo đó, trước khi khóa đầu tiên tốt nghiệp, các trường phải đánh giá chất lượng của chương trình đào tạo; ngay sau khi khóa đầu tiên tốt nghiệp, chương trình đào tạo phải được kiểm định.
Trường hợp không đánh giá, kiểm định (hoặc kết quả đánh giá, kiểm định không đạt yêu cầu), các trường phải cải tiến, nâng cao chất lượng để đảm bảo chuẩn đầu ra; không được tiếp tục tuyển sinh ngành đó cho đến khi đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng.
Trên thực tế, vấn đề kiểm định chất lượng giáo dục được đề cập từ năm 2005, tuy nhiên chưa được quan tâm đúng mức. Hiện tại, công tác kiểm định chất lượng được thực hiện theo Thông tư 12/2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Theo đó, các trường sẽ được kiểm định dựa trên 25 tiêu chuẩn (gồm 111 tiêu chí).
Theo ông Lê Mỹ Phong - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo), trước những yêu cầu mới này, thời gian qua, vấn đề kiểm định chất lượng giáo dục được Bộ Giáo dục-Đào tạo và các trường đại học đặc biệt quan tâm.
Cũng theo ông Lê Mỹ Phong, nếu đánh giá theo tiêu chuẩn trong nước, đến nay có 255 cơ sở giáo dục hoàn thành báo cáo tự đánh giá (trong đó có 222 cơ sở giáo dục đại học và 33 trường cao đẳng sư phạm); 133 cơ sở giáo dục đại học và 7 trường cao đẳng sư phạm được các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục trong nước đánh giá ngoài, trong đó 123 cơ sở giáo dục đại học và 5 trường cao đẳng sư phạm được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục (xem danh sách các trường được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng TẠI ĐÂY).
Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo khuyến khích các cơ sở giáo dục đăng ký đánh giá, kiểm định với các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục quốc tế có uy tín. Tới nay có 5 trường đại học được đánh giá ngoài và được công nhận theo tiêu chuẩn đánh giá cơ sở giáo dục của Hội đồng Cấp cao về Đánh giá nghiên cứu và giáo dục đại học Pháp (HCERES) và AUN-QA.
Kiểm định để các trường nâng cao chất lượng
Hiện nay, trên cả nước có 5 tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục được thành lập và cấp phép hoạt động.
Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng Lê Mỹ Phong, Luật Giáo dục đại học sửa đổi đã có hiệu lực thi hành từ 1.7.2019 yêu cầu các tổ chức kiểm định phải độc lập về tổ chức với cơ quan quản lý nhà nước và với cơ sở giáo dục đại học. Tuy nhiên, để thực hiện điều này vẫn còn nhiều khó khăn. Việc kiểm định vẫn trông chờ ý thức trường đại học và trách nhiệm của tổ chức kiểm định.
Thời gian qua, dư luận còn băn khoăn về tình trạng trung tâm kiểm định cho trường nợ tiêu chuẩn hoặc nghi ngờ về tính minh bạch, các trường vì muốn được công nhận đạt chuẩn nên đã tìm cách tác động đến tổ chức kiểm định.
Để giải quyết vấn đề này, thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ ban hành văn bản giám sát tổ chức kiểm định; thực hiện việc đào tạo và tuyển chọn kiểm định viên có chất lượng, trách nhiệm, thích ứng được với những đổi mới của giáo dục đào tạo.
Ông Phong cũng nhấn mạnh, mục tiêu của kiểm định là để các trường nâng cao chất lượng, để xác định điều kiện tối thiểu cho các trường đại học, cao đẳng hoạt động. Kết quả kiểm định vừa qua cho thấy, các tiêu chí quan trọng như về chương trình đào tạo, chuẩn đầu ra ngoại ngữ của các cơ sở giáo dục còn thấp hơn so với yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Để nâng cao hoạt động kiểm định chất lượng, Bộ Giáo dục đang xây dựng và triển khai phần mềm quản lý hệ thống cơ sở dữ liệu về bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đối với cơ sở giáo dục. Khi phần mềm hoàn thiện, các cơ sở giáo dục và tổ chức kiểm định sẽ phải công khai báo cáo đánh giá của mình để xã hội giám sát, nhằm minh bạch thông tin.
