Giúp giáo viên thoát được lối mòn cũ
TS Nguyễn Minh Giang - giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, Đại học Sư phạm TPHCM là một trong số các giảng viên chủ chốt đã tham gia các khóa tập huấn của Bộ GDĐT để tới đây sẽ tập huấn lại cho giáo viên phổ thông thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới (chương trình 2018). Từng 10 năm bồi dưỡng giáo viên tiểu học cho chương trình hiện hành, nữ tiến sĩ đánh giá cao mô hình tập huấn giáo viên của chương trình 2018, là “khoa học, căn cơ, bài bản hơn”.
Trước đây, khi tập huấn cho giáo viên do không có chương trình tổng thể nên giảng viên chỉ có thể dựa vào sách giáo khoa và tập huấn cho giáo viên cụ thể các nội dung trong đó. Với chương trình giáo dục phổ thông mới, giáo viên sẽ được tìm hiểu cặn kẽ toàn bộ chương trình tổng thể, chương trình môn học, các tư tưởng chỉ đạo, mục tiêu, nội dung, yêu cầu cần đạt... của chương trình này.
Tập huấn, bồi dưỡng giáo viên theo chương trình giáo dục phổ thông mới không phụ thuộc vào sách giáo khoa mà căn cứ theo chương trình tổng thể, chương trình môn học. Bởi lẽ với chương trình mới, sách giáo khoa chỉ là tài liệu cụ thể hoá của chương trình.
Dù vậy, theo TS Nguyễn Hương Giang, trước nay sách giáo khoa luôn được coi là pháp lệnh và việc bồi dưỡng giáo viên đều dựa theo tài liệu này, nên tới đây khi tập huấn giáo viên không có sách giáo khoa sẽ là một thách thức cho cả người dạy và người học. Tuy nhiên, cách bồi dưỡng này có điểm tích cực là giúp giáo viên thoát được lối mòn cũ mà sách giáo khoa trước đây đã mặc định.
“Chương trình mới sẽ không bó hẹp trong một bộ sách giáo khoa mà mỗi môn học có thể có nhiều cuốn sách. Đây là nguồn tư liệu phong phú để các giáo viên tham khảo rồi từ đó xây dựng một kế hoạch bài dạy riêng, một cuốn sách riêng cho mình nhưng vẫn đảm bảo tính chính xác, đúng tính yêu cầu của chương trình mới” - TS trường ĐH Sư phạm TPHCM nói.
“Biến quá trình được bồi dưỡng thành tự bồi dưỡng”
Khi bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học cho chương trình hiện hành, TS Nguyễn Minh Giang cho biết, các giảng viên sẽ đưa ra lý thuyết của những vấn đề cụ thể muốn bồi dưỡng rồi hướng dẫn thực hành. Cách bồi dưỡng kiểu “cầm tay chỉ việc” này dễ dàng cho cả người dạy và học nhưng có hạn chế lớn là khiến thầy cô thụ động, không tư duy tổng quan, ít sáng tạo.
Với chương trình mới, từ quan điểm đến cách thức bồi dưỡng giáo viên đã có sự thay đổi. Theo PGS.TS Nguyễn Văn Hiền - Phó Giám đốc Chương trình Phát triển các trường sư phạm để nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên (ETEP), việc tập huấn lần này sẽ kết hợp cả trực tiếp và qua mạng.
Giáo viên trước khi được tập huấn tập trung sẽ phải tự học trước các học liệu về chương trình môn học, chương trình tổng thể đã được Trường ĐH Sư phạm Hà Nội xây dựng thành các video, đồ hoạ, hướng dẫn thực hiện đi kèm và đăng tải trên hệ thống online. Khi tập huấn trực tiếp, giáo viên sẽ không được thụ động ngồi nghe giảng một chiều như trước đây mà các thầy cô sẽ là người làm việc chính, thực hiện các bài thực hành, kiểm tra… dưới sự hướng dẫn của giảng viên. Quá trình được bồi dưỡng theo đó sẽ chuyển thành tự bồi dưỡng.
Việc bồi dưỡng giáo viên kết hợp trực tiếp và online, theo PGS Nguyễn Văn Hiền, sẽ khắc phục được nhược điểm “suy giảm chất lượng” sau mỗi đợt giáo viên F1 tập huấn cho F2 rồi F2 tập huấn lại cho F3 của mô hình bồi dưỡng trực tiếp theo chương trình hiện hành.
Việc tập huấn qua mạng cho giáo viên phổ thông được thực hiện trước trong và sau khi bồi dưỡng tập trung, kéo dài suốt quá trình giáo viên tự bồi dưỡng sau đó. Công tác này được thực hiện một cách có tổ chức, có quản lý, theo dõi giám sát, nhắc nhở những người không tham gia hoặc lên mạng nhưng không học.
Để làm tốt việc này, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các trường Sư phạm được giao trọng trách tập huấn giáo viên với Sở GDĐT các tỉnh. Đây cũng là lần đầu tiên việc bồi dưỡng giáo viên được giao cho các trường sư phạm, thay vì các Vụ Cục chuyên môn của Bộ GDĐT thực hiện như trước đây.
