Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) vừa ban hành Thông tư số 22/2021/TT-BGDĐT Quy định về đánh giá học sinh trung học cơ sở (THCS) và học sinh trung học phổ thông (THPT). Thông tư có hiệu lực từ ngày 5.9.2021 và thực hiện theo lộ trình triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới đối với cấp trung học.
Thông tư 22 ra đời sẽ thay thế cho hai Thông tư 58 và 26 quy định về đánh giá, xếp loại học sinh THCS và THPT được ban hành trước đó.
Theo ông Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GDĐT), Thông tư 22 có nhiều điểm mới nhưng cũng có nhiều nội dung kế thừa điểm tiến bộ từ Thông tư 26.
Đặc biệt, thông tư mới có nhiều điểm được đánh giá là tiến bộ, nhân văn trong việc đánh giá học sinh, coi trọng động viên, khuyến khích học sinh và tương tác giữa thầy - trò cả trong đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ, đánh giá vì sự tiến bộ của người học.
Bỏ chấm điểm nhiều môn học, chỉ đánh giá bằng nhận xét
Thông tư 22 quy định 2 hình thức đánh giá là bằng nhận xét và bằng điểm số.
Trong đó, việc đánh giá bằng nhận xét, ngoài ý kiến chính của giáo viên, còn có sự tham gia phối hợp của học sinh, phụ huynh, và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có tham gia vào quá trình giáo dục học trò.
Cả đánh giá bằng nhận xét và điểm số đều được sử dụng trong đánh giá thường xuyên, đánh giá định kỳ.
Tuy nhiên, khác với các Thông tư quy định về đánh giá học sinh THCS và THPT trước đây, Thông tư 22 cho phép một số môn chỉ thực hiện đánh giá bằng nhận xét.
Cụ thể, các môn: Giáo dục thể chất, Nghệ thuật, Âm nhạc, Mĩ thuật, Nội dung giáo dục của địa phương, Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, kết quả học tập theo môn học chỉ được đánh giá bằng nhận xét theo một trong hai mức: Đạt, chưa đạt.
Đối với các môn học còn lại, kết hợp giữa đánh giá bằng nhận xét với đánh giá bằng điểm số.
Kết quả học tập theo môn học được đánh giá bằng điểm số theo thang điểm 10 và phải làm tròn đến chữ số thập phân thứ nhất nếu điểm là số nguyên hoặc số thập phân.
Với đánh giá bằng nhận xét, giáo viên dùng hình thức nói hoặc viết để nhận xét việc thực hiện nhiệm vụ rèn luyện và học tập của học sinh; nhận xét sự tiến bộ, ưu điểm nổi bật, hạn chế chủ yếu của học sinh trong quá trình rèn luyện và học tập; đánh giá kết quả rèn luyện và học tập của học sinh.
Học sinh cũng dùng hình thức nói hoặc viết để tự nhận xét về việc thực hiện nhiệm vụ rèn luyện và học tập, sự tiến bộ, ưu điểm nổi bật, hạn chế chủ yếu của bản thân.
Bỏ tính điểm trung bình tất cả các môn học
Nếu Thông tư 58 trước đây có quy định về điểm trung bình học các môn để lấy căn cứ xếp loại học lực học sinh trong học kỳ và cả năm, thì ở Thông tư 22 vừa ban hành, quy định này đã không còn.
Điểm trung bình học kì và năm học chỉ được tính của riêng cho từng môn học.
Như vậy, bảng điểm của học sinh sẽ không có dòng điểm trung bình tất cả môn - vốn là tiêu chí quan trọng để xếp loại học lực giỏi, khá, trung bình hay yếu, kém, tạo ra sự so sánh để xếp hạng học sinh trong lớp hay trong trường như trước đây.
Thay đổi này được đánh giá là điểm tiến bộ, theo hướng phát triển năng lực, ghi nhận những năng lực vượt trội của người học ở từng môn học. Bởi mỗi học sinh đều có thế mạnh riêng.
Bỏ xếp loại học sinh giỏi - khá - trung bình - yếu - kém
Theo ông Nguyễn Xuân Thành, một trong các điểm mới nữa của Thông tư 22 so với Thông tư 58 và 26 là quy định về đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của học sinh.
Theo đó, thay vì xếp loại học lực theo 5 mức (giỏi, khá, trung bình, yếu, kém) như Thông tư 58, thì Thông tư 22 vì đánh giá sự phát triển năng lực của người học theo yêu cầu cần đạt của chương trình, nên đánh giá kết quả học tập của người học theo 4 mức “tốt, khá, đạt, chưa đạt” đối với môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp với điểm số và 2 mức “đạt, chưa đạt” đối với môn chỉ đánh giá bằng nhận xét.
Học sinh được đánh giá kết quả học tập là “tốt” khi: Tất cả môn học đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức đạt; tất cả môn đánh giá bằng nhận xét kết hợp với điểm số có điểm trung bình môn học kỳ và điểm trung bình môn cuối năm đạt từ 6,5 điểm trở lên, trong đó có ít nhất 06 môn học có đạt từ 8,0 điểm trở lên.
Học sinh được đánh giá mức “khá” khi: Học sinh có kết quả học tập tất cả các môn đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức đạt, đồng thời tất cả các môn đánh giá bằng nhận xét kết hợp với điểm số có điểm trung bình môn học kỳ và điểm trung bình môn cuối năm đạt từ 5,0 điểm trở lên, trong đó có ít nhất 06 môn đạt từ 6,5 điểm trở lên.
Kết quả học tập của học sinh được đánh giá mức “đạt” khi có nhiều nhất 01 môn học đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức “Chưa đạt” và có ít nhất 06 môn đánh giá bằng nhận xét kết hợp điểm số có điểm trung bình môn học kỳ và điểm trung bình môn cuối năm đạt từ 5,0 điểm trở lên, không có môn học nào dưới 3,5 điểm.
Các trường hợp còn lại, học sinh được đánh giá là “Chưa đạt”.
