Bỏ quy định “đuổi học”
Ghi hình thức kỷ luật vào học bạ từng là nỗi ám ảnh của bao nhiêu thế hệ học trò. Bởi học bạ theo cả đời người, mức kỷ luật dù được khắc phục cũng sẽ trở thành “vết đen” đeo đẳng suốt cuộc đời.
Thực tế quy định “ghi hình thức kỷ luật vào học bạ” được chính thức thực hiện từ Thông tư 08-TT năm 1988. Theo đó, học sinh vi phạm các lỗi bị hình thức kỷ luật: cảnh cáo trước toàn trường, bị đuổi học một tuần, bị đuổi học một năm đều bị ghi vào sổ học bạ và thông báo về cho gia đình.
Tại điều 42 của 12/2011/TT-BGDĐT năm 2011 ban hành Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học có ghi rõ: Học sinh vi phạm khuyết điểm trong quá trình học tập, rèn luyện có thể được khuyên răn hoặc xử lý kỉ luật theo các hình thức Phê bình trước lớp, trước trường; Khiển trách và thông báo với gia đình; Cảnh cáo ghi học bạ; Buộc thôi học có thời hạn.
Tại dự thảo Thông tư đang lấy ý kiến, Bộ GD và ĐT đưa ra yêu cầu đối với việc kỷ luật học sinh là “Không sử dụng các hình thức phê bình, kỉ luật, xử phạt mang tính bạo lực, xúc phạm nhân phẩm, ảnh hưởng xấu đến thể chất và tinh thần của học sinh”.
Trên quan điểm giáo dục tích cực, Thông tư mới sẽ chỉ có các mức khiển trách, cảnh cáo và “Tạm dừng học tập trên lớp để thực hiện kế hoạch giáo dục riêng với học sinh vi phạm”. Như vậy không còn khái niệm “đuổi học”, "buộc thôi học".
Nếu như trước đây, mức kỷ luật buộc thôi học cao nhất có thể là 1 năm thì Thông tư mới quy định: Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm của học sinh, căn cứ đề xuất của Hội đồng kỉ luật học sinh của nhà trường, Hiệu trưởng nhà trường xem xét, quyết định thời hạn tạm dừng học tập trên lớp đối với học sinh tối đa là 2 (hai) tuần lễ để thực hiện kế hoạch giáo dục riêng đối với học sinh vi phạm”.
Không ghi hình thức kỷ luật vào học bạ
Riêng với học sinh vi phạm pháp luật theo quy định của Bộ luật Hình sự do cơ quan tiến hành tố tụng xử lí thì: Học sinh bị cơ quan có thẩm quyền khởi tố bị can nhưng không tạm giam thì tuỳ theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm, trên cơ sở tham khảo ý kiến của Cơ quan điều tra, nhà trường có thể áp dụng hình thức tạm dừng học tập có thời hạn để phục vụ công tác điều tra hoặc vẫn cho học sinh tiếp tục học tập nhưng học sinh và gia đình phải cam kết thực hiện nghiêm túc yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền. Nếu học sinh bị cơ quan có thẩm quyền tạm giam để điều tra thì nhà trường ban hành quyết định đình chỉ học tập để học sinh chấp hành quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Thời hạn đình chỉ học tập căn cứ vào yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.
Học sinh bị toà án tuyên phạm tội nhưng hình phạt không buộc phải cách ly ra khỏi xã hội thì nhà trường vẫn có thể cho học sinh được tiếp tục học tập, nếu có sự chấp thuận của chính quyền địa phương nơi học sinh cư trú và cam kết của học sinh, gia đình học sinh về việc chấp hành nghiêm túc bản án cũng như các quy định của pháp luật.
Học sinh chấp hành tốt quyết định của cơ quan có thẩm quyền hoặc chấp hành xong hình phạt tù giam, nếu học sinh và gia đình có nguyện vọng và đủ điều kiện về độ tuổi theo quy định thì được nhà trường xem xét, cho tiếp tục học tập.
Về thời hạn, hiệu lực của quyết định kỉ luật và lưu hồ sơ kỉ luật học sinh, Thông tư nêu: Thời hạn của quyết định kỉ luật học sinh là thời gian thực hiện Kế hoạch giáo dục đối với học sinh bị kỉ luật. Sau thời gian thực hiện Kế hoạch giáo dục, học sinh có tiến bộ và không có khuyết điểm mới đến mức phải xử lý kỉ luật thì quyết định kỉ luật học sinh chấm dứt hiệu lực.
Trong đó quy định: Nhà trường lưu giữ hồ sơ liên quan đến kỉ luật học sinh theo quy định. Không ghi hình thức kỉ luật vào học bạ của học sinh.
