Cụ thể, thành phố đề xuất, giao cho Sở GDĐT chịu trách nhiệm với UBND thành phố tổ chức xét công nhận tốt nghiệp THPT. Nhà trường và giáo viên giảng dạy có trách nhiệm đánh giá định kỳ học sinh, Sở GDĐT tổ chức đánh giá chung giữa và cuối cấp học để làm cơ sở xem xét hoàn thành chương trình học của cả cấp. Các trường đại học, cao đẳng tự tổ chức tuyển sinh theo nguyện vọng của học sinh sau khi tốt nghiệp THPT.
Được biết trước đây vào năm 2016, ngành GDĐT TPHCM đã từng đề xuất cho thành phố được tự tổ chức thi và xét tốt nghiệp THPT. Theo giải thích của lãnh đạo Sở GDĐT TPHCM lúc đó, nếu được thông qua, việc tự xét tốt nghiệp tại TPHCM khó có tiêu cực, vì TPHCM từ rất lâu học thật, thi thật, chất lượng giáo dục được các trường đại học công nhận. Bên cạnh đó, thành phố cũng đưa những chuẩn quốc tế vào đánh giá HS để công bằng, khách quan. Những đề xuất của thành phố lúc đó cũng được cho nhằm hướng tới kế hoạch dự kiến một chương trình nhiều bộ sách giáo khoa của Bộ GDĐT và giao quyền chủ động cho các trường được điều chỉnh thời lượng giảng dạy các bộ môn trên nguyên tắc bảo đảm chuẩn kiến thức, kỹ năng tối thiểu. Việc chủ động chương trình, sách giáo khoa sẽ giúp chủ động đánh giá, công nhận tốt nghiệp. Tuy nhiên những đề xuất của TPHCM vào năm 2016, chưa được Bộ GDĐT chấp thuận thực hiện.
Một lần nữa, đề xuất về tự xét tốt nghiệp THPT của TPHCM khiến dư luận không khỏi băn khoăn khi trong bối cảnh cả nước đang thực hiện theo những quy định chung. Cô Nguyễn Thị Nga (giáo viên về hưu ngụ Q.Tân Phú) cho rằng, trong khi cả nước đang áp dụng kỳ thi chung, thì việc TPHCM tự đề xuất xét tốt nghiệp có khả thi không. “Nếu TPHCM tự xét tốt nghiệp thì giá trị pháp lý của bằng tốt nghiệp đối với học sinh ở thành phố ra sao, liệu có được công nhận trong cả nước? Đó là chưa kể, nếu việc xét tốt nghiệp dựa vào đánh giá của giáo viên, nhà trường, Sở GDĐT thì ai đảm bảo sẽ minh bạch và không tiêu cực? Vì vậy, theo tôi thành phố cần nghiên cứu kỹ hơn nữa để phù hợp với chiến lược chung của ngành giáo dục của cả nước, chứ khó áp dụng một cách riêng lẻ...” - cô Nga băn khoăn.
Không chỉ băn khoăn ở việc xét tốt nghiệp THPT, một số giảng viên tại các trường cao đẳng, đại học trên địa bàn TPHCM cũng cho rằng, với đề xuất của thành phố sẽ tạo thêm sự bối rối cho các trường cao đẳng, đại học khi tuyển sinh. Bởi lẽ, hầu hết các trường cao đẳng, đại học hiện nay khi tuyển sinh chủ yếu dựa vào kết quả của kỳ thi THPT quốc gia để làm cơ sở. Trong khi đó, nếu TPHCM tổ chức thi tốt nghiệp theo đề riêng như từng đề xuất trước đây thì kết quả sẽ không tạo được sự công bằng giữa học sinh TPHCM với các tỉnh, thành khác khi xét vào cao đẳng, đại học (vì đề thi khó dễ khác nhau...). Còn giả sử TPHCM đổi mới, đột phá chỉ áp dụng xét tốt nghiệp (mà không thi), thì các trường không biết dựa vào cơ sở nào để tuyển sinh. Chẳng lẽ khi đó, các trường cao đẳng, đại học vừa áp dụng xét tuyển thí sinh dựa vào kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia tại 62 tỉnh, thành; còn riêng thí sinh của TPHCM thì lại tổ chức thêm một kỳ thi riêng để xét tuyển vào cao đẳng, đại học?
