Nhiều băn khoăn
Là sinh viên năm nhất, mỗi ngày ngoài việc học, Lê Anh Phú - sinh viên Trường Cao đẳng FPT Polytechnic - dành ra khoảng 5 - 6 giờ làm thêm. Chưa có kinh nghiệm, bằng cấp nên Anh Phú chọn công việc làm thêm tại 1 quán cà phê gần khu vực sinh sống. Việc đi làm thêm giúp Phú có thêm thu nhập để trang trải sinh hoạt phí.
Từ khi nghe tin Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất việc học sinh, sinh viên đủ tuổi lao động có thể làm thêm nhưng không quá 20 giờ/tuần trong kỳ học, Phú không khỏi lo lắng: "Lương sinh viên làm thêm hiện nay chỉ khoảng 22 - 25.000 đồng/giờ. Nếu chỉ làm 20 giờ/tuần thì chúng em không đủ thu nhập để sống".
Hoàng Anh Thư - Sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội - cũng tỏ ra băn khoăn với đề xuất trên. Nữ sinh cho rằng, việc đi làm thêm là nhu cầu chính đáng của mỗi sinh viên. Tuỳ vào thời gian học tập, điều kiện của bản thân, sinh viên có thể bố trí thời gian học tập, làm thêm sao cho hợp lý.
"Sinh viên sư phạm như chúng em có thể dành 15 - 20 giờ/tuần dạy thêm tại các trung tâm, dạy gia sư để tăng kinh nghiệm. Nhưng với 1 số ngành học khác đặc thù, sinh viên cần nhiều kinh nghiệm, thời gian. Chưa kể, nhiều sinh viên ngoại tỉnh lên Hà Nội học tập, sinh sống nên cần đi làm thêm để trang trải cuộc sống thì việc giới hạn số giờ làm việc/tuần là không hợp lý" - Anh Thư phân tích.
Khó thực thi
NGƯT.TS Nguyễn Thanh Sơn - nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục, Ban Khoa giáo Trung ương - bày tỏ trăn trở về tính khả thi của đề xuất sinh viên làm thêm không quá 20 giờ/tuần trong kỳ học và không quá 48 giờ/tuần trong kỳ nghỉ bởi hiện nay có nhiều sinh viên tranh thủ thời gian rảnh để đi làm thêm nhằm có thu nhập và kinh nghiệm, kỹ năng sống. Việc đi làm là vấn đề của mỗi cá nhân, xuất phát từ nhu cầu của mỗi con người.
"Tôi biết có những trường hợp sinh viên vừa phải đi học, vừa phải đi làm và gửi tiền về quê nuôi gia đình. Việc bố trí thời gian giữa việc học và đi làm là quyền của mỗi sinh viên. Các em hoàn toàn có thể đi làm thêm, miễn là làm các công việc lao động chính đáng và hợp pháp. Những ngày nghỉ, thứ Bảy, Chủ nhật, ngày lễ, ngày hè... sinh viên làm gì là quyền của mỗi người. Nếu đưa vào bộ luật, vậy ai sẽ là người giám sát thực thi việc này? Nhà trường, hội sinh viên, đoàn… hay chính các em là người quản lý? Tôi cho là điều không tưởng" - ông Sơn đặt ra vấn đề và bày tỏ mong muốn, nhà làm luật cần có nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá tính khả quan của các quy định dựa trên điều kiện kinh tế xã hội ở Việt Nam cũng như tính đến độ khả thi.
TS Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GDĐT) - cho rằng, ở 1 khía cạnh nào đó, việc ra quy định học sinh, sinh viên đủ tuổi lao động có thể làm thêm không quá 20 giờ/tuần trong kỳ học và không quá 48 giờ/tuần trong kỳ nghỉ là đang tạo cơ hội cho học sinh, sinh viên có thêm việc làm, đồng thời nhằm đảm bảo thời gian để các em học tập.
Thực tế, tại nhiều quốc gia trên thế giới đã có quy định này, song nếu áp dụng tại Việt Nam sẽ không khả thi bởi sinh viên đi làm thêm ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ rất nhiều hoặc làm việc bán thời gian tại các cửa hàng dịch vụ ăn uống... Do vậy sẽ rất khó thu thuế thu nhập cá nhân của người đi làm thêm, không thể quản lý được thời gian làm thêm của học sinh, sinh viên.
"Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng đề xuất các cơ sở giáo dục phổ thông, giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp hoặc tham gia hoạt động giáo dục nghề nghiệp có trách nhiệm quản lý học sinh, sinh viên làm việc bán thời gian. Việc này không phải việc của nhà trường, nhà trường không có chức năng giám sát sinh viên có hay không đi làm thêm. Nếu muốn giám sát cũng không thể giám sát được" - ông Vinh nêu quan điểm.
