Phóng viên Lao Động có cuộc trao đổi với ông Lê Quốc Vinh - Tổng Giám đốc Công ty truyền thông Lê, một người vừa nghiên cứu vừa thực hành các hoạt động tổ chức sự kiện văn hóa giải trí ở Việt Nam.
Ông đánh giá gì về một sự kiện tầm cỡ mega show (đêm diễn lớn) như 2 đêm concert Blackpink tại Việt Nam?
- Hai đêm Born Pink của Blackpink ở Hà Nội đã cho chúng ta thấy trình độ đẳng cấp của một mega show tầm cỡ thế giới.
Rất hiếm khi chúng ta được chứng kiến một nhóm nhạc ở đỉnh cao thế giới ghé thăm, với một ngân sách đầu tư nhiều triệu USD.
Hai đêm diễn này cho thấy, công nghệ tổ chức sự kiện âm nhạc tại Việt Nam đã lên một bậc rất cao, mặc dù chúng ta phải thừa nhận công lao ở đây thuộc về các nhà tổ chức, các đơn vị kỹ thuật ở nước ngoài mang đến, chứ ít có dấu ấn của đơn vị trong nước.
Một điểm tích cực nữa là, người dân đã sẵn sàng chi những khoản tiền không nhỏ để thưởng thức âm nhạc và những nghệ sĩ họ yêu mến.
Đây cũng là phép thử cho hệ thống chịu trách nhiệm về mục tiêu phát triển công nghiệp văn hoá Việt Nam.
Như ông nói, đây là một phép thử cho hệ thống chịu trách nhiệm phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam. Phải chăng ông muốn nhắc đến những ồn ào không đáng có trước sự kiện?
- Lẽ ra, 2 đêm diễn của Blackpink hoàn toàn có thể là một cơ hội lớn, không chỉ là sự kiện giải trí đơn thuần mà là cơ hội kích cầu du lịch, quảng bá tiềm năng đất nước con người Việt Nam.
Mặc dù là sự kiện cực kì thành công về chuyên môn, nhưng nó cũng để lại nhiều tiếc nuối. Với gần 70.000 vé, doanh thu thuộc loại lớn nhất từ trước tới nay ở Việt Nam, không thua kém gì những show Born Pink tương tự ở các nước Đông Nam Á khác như Indonesia, Singapore, Malaysia nhưng nhà tổ chức cầm chắc lỗ nặng vì ngoài doanh thu bán vé, họ gần như không có thêm nguồn thu nào khác.
Các thành tố tham gia sự kiện này đã thiếu tinh tế và khá lúng túng khiến nảy sinh một vài sự cố không đáng có. Tất cả những điều này cho thấy chúng ta thiếu một hệ thống hỗ trợ đồng bộ các show diễn, nên cứ phải lúng túng chạy theo gỡ từng nút thắt.
Nếu có một hệ thống đồng bộ, nhịp nhàng từ đơn vị tổ chức đến đơn vị quản lý bản quyền, cơ quan Nhà nước thì sẽ tránh được những lùm xùm như trước đêm diễn.
Ở góc độ đơn vị tổ chức quốc tế, khi đã nỗ lực mang một ban nhạc đình đám thế giới đến Việt Nam lại gặp phải những hạt sạn không đáng có sẽ làm nhụt chí các nhà đầu tư, nhà tổ chức.
Hàn Quốc là quốc gia hàng đầu thế giới về công nghiệp văn hóa. Theo ông, công nghiệp văn hóa Việt Nam có thể học hỏi gì từ nước bạn?
- Sự thành công của Blackpink và BTS của Hàn Quốc là minh chứng, cũng như công nghiệp điện ảnh khổng lồ của người Mỹ hay công nghiệp bóng đá của người Anh.
Nhưng nếu chỉ lấy hiệu quả doanh thu của các sản phẩm văn hoá làm thước đo thì không đúng. Đi cùng với văn hoá là hàng hoá, là dịch vụ, du lịch và sức ảnh hưởng của quyền lực mềm.
Âm nhạc, điện ảnh, thời trang hay văn hóa nói chung là những phương tiện quảng bá đất nước, quảng bá du lịch một cách tốt nhất. Các bộ phim truyền hình Hàn Quốc đang chiếu trên sóng truyền hình quốc gia hay Netflix, các bom tấn điện ảnh trên hệ thống rạp khiến chúng ta yêu thích, mong muốn đến du lịch ở đất nước này.
Nhưng Việt Nam thì chưa có một kế hoạch rõ ràng hay biết cách sử dụng đòn bẩy văn hóa để quảng bá du lịch cũng như các ngành công nghiệp khác.
Tôi nghĩ điều chúng ta cần học hỏi nhất ở Hàn Quốc không phải là công thức tổ chức một đêm nhạc hay công thức làm một bộ phim, mà quan trọng là một chiến lược tổng thể ở cấp quốc gia, sau đó là những kế hoạch cụ thể cho từng giai đoạn để khai thác tối đa các giá trị văn hóa Việt Nam, biến chúng thành công nghiệp văn hóa.
Theo ông, các giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam có tiềm năng gì để đưa vào công nghiệp văn hóa?
- Nếu nói về tiềm năng của Việt Nam để phát triển công nghiệp văn hóa thì bao giờ cũng có. Du lịch, cảnh đẹp, văn hóa Việt Nam có quá nhiều thứ để đưa vào âm nhạc, vào các sản phẩm quảng bá ra nước ngoài.
Nhưng thực tế có thể biến được tiềm năng đó thành công nghiệp văn hóa thực thụ hay không thì phụ thuộc rất nhiều vấn đề.
Để tiếp thị, không đơn giản là quảng bá cái ta có, mà đôi khi phải là quảng bá cái mà thế giới cần, làm thế nào lồng ghép khéo léo với nhau.
Trong khi bản thân chúng ta bây giờ vẫn còn chưa hiểu nổi gu thưởng thức của quốc tế, của từng thị trường, dẫn đến không có chiến lược từ tổng thể đến chi tiết một cách rõ ràng thì rất khó để phát triển.
Ngoài vấn đề am hiểu gu thế giới, điều quan trọng nữa là chúng ta có dám vứt bỏ những rào cản, định kiến, những lối suy nghĩ sáo mòn với công nghiệp văn hóa hay không?
Cách mà chúng ta đang làm văn hóa, cách mà chúng ta tách biệt văn hóa với sự phát triển của các ngành công nghiệp khác là một cách nghĩ sai lầm. Văn hóa nằm trong tất cả mọi lĩnh vực.
Và điều quan trọng nữa là phải hỗ trợ những nhà đầu tư, dám bỏ nhiều tiền để đầu tư công nghiệp văn hóa, nhiều khi chỉ đơn giản là “để cho họ làm”, bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan cho họ.
