Tháng 9.1999, bộ phim tâm lý "Vẻ đẹp Mỹ" của đạo diễn Sam Mendes công chiếu tại Mỹ. Phim nói về cuộc sống của Lester Burnham (do Kevin Spacey thủ vai), một người đàn ông trung niên làm nhân viên quảng cáo ở một tạp chí.
Khi cuộc sống trung niên đang nhàm chán và vô nghĩa, Lester tìm thấy "ánh sáng" bên nàng Lolita Angela (do Mena Suvari đảm nhận) – bạn học của con gái mình và là thành viên đội cổ động của trường.
Có kinh phí sản xuất vỏn vẹn 15 triệu USD, khi ra mắt, bộ phim bất ngờ thu về 356,3 triệu USD, trở thành một tác phẩm tâm lý thành công về mặt thương mại.
Gần nửa năm sau ở lễ trao giải Oscar đầu tiên của thiên niên kỷ mới, bộ phim xuất sắc giành 5 tượng vàng, ở các hạng mục quan trọng như "Phim hay nhất", "Nam diễn viên chính xuất sắc nhất" cho Kevin Spacey, "Đạo diễn xuất sắc nhất" cho Sam Mendes, "Kịch bản gốc hay nhất" và "Quay phim đẹp nhất".
Ở hạng mục "Phim hay nhất", phim đã đánh bại các ứng viên nặng ký như "The Green Mile" (Dặm Xanh), "The Sixth Sense" (Giác quan thứ Sáu), "The Insider" và "The Cider House Rules" để giành chiến thắng.
Thành công cả về nghệ thuật lẫn thương mại, tác phẩm này đặt cột mốc mới cho dòng phim tâm lý. Điều đáng chú ý là đây còn là bộ phim đầu tay của đạo diễn người Anh – Sam Mendes, khi đó mới có 34 tuổi.
Giá trị nghệ thuật của "Vẻ đẹp Mỹ" nằm ở cách khai thác câu chuyện rất bình thường, thậm chí là tầm thường trong cuộc sống hàng ngày nhưng nâng tầm lên thành một vẻ đẹp. Đó là vẻ đẹp của sự đối lập, vẻ đẹp từ thất bại, nghiệt ngã, đau khổ, của sự xấu xa.
Các nhân vật trong phim đều có 2 mặt tốt - xấu và đều có những vấn đề giống nhau trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, cách cư xử mỗi người lại khác biệt, cũng giống như xã hội hiện đại, đứng trước một tình huống, mỗi cá thể sẽ xử lý khác nhau.
2 biểu tượng nổi bật nhất trong phim là "hoa hồng" và "túi rác". Một thứ tượng trưng cho những gì hoa mỹ, quyến rũ mà ai cũng muốn nhận lấy và thứ còn lại là thô kệch, xấu xí mà ai cũng chỉ muốn vứt đi. Nhưng cả hai thứ đều tượng trưng cho vẻ đẹp.
Trong phim có câu thoại "look closer" (Hãy nhìn gần hơn), ám chỉ việc đôi khi mọi thứ sẽ không như vẻ bề ngoài của nó. Hình ảnh túi rác bay phất phơ trước gió như đang nhảy múa chập chờn đã trở thành biểu tượng của phim.
Có người sẽ nghĩ đó là sự vô ý thức trong việc bảo vệ môi trường nhưng cũng có người sẽ nghĩ đó là một hình ảnh đô thị quen thuộc, gần gũi.
"Vẻ đẹp Mỹ" ra mắt từ 20 năm trước nhưng ý nghĩa của phim chưa bao giờ bị coi là cũ hay lỗi thời. Nó vẫn có thể áp dụng ở mọi thời kỳ, mọi chốn đô thị. Đến nay, khán giả vẫn có thể tìm xem lại "American Beauty" qua các hệ thống phim trực tuyến. Tại Việt Nam, phim có trên hệ thống HBO Go chạy trên nền tảng FPT Play.
