Theo phong tục dân gian, cứ đến 23 tháng Chạp hàng năm, các gia đình sẽ chuẩn bị mâm cúng để tiễn ông Công ông Táo về chầu trời.
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo luôn được các gia đình chuẩn bị tươm tất, thịnh soạn. Bên cạnh những món ăn, hoa tươi, vàng mã, 3 chú cá chép vàng cũng là vật không thể thiếu vì đây chính là phương tiện để các Táo quân về chầu trời.
Cá chép cúng ông Công ông Táo thường là cá chép đỏ. Trên mâm cỗ cúng sẽ có 3 chú cá chép đỏ là phương tiện di chuyển cho 3 Táo lên chầu trời. Vì thế, nếu bạn chọn cá chép đen hay chỉ cúng một đôi cá sẽ là chưa đúng.
Cá chép cúng ông Công ông Táo sẽ gồm 3 chú cá chép và thường là cá chép đỏ. 3 chú cá chép đỏ là phương tiện di chuyển cho 3 Táo quan về chầu trời. Chính vì vậy, nếu gia đình nào mua các chép đen hoặc chỉ cúng 1 đôi các chép là chưa đúng.
Cá chép để dâng lên Táo Quân không nhất thiết phải là cá quá to, chỉ cần cá khỏe mạnh, không bị trầy xước, mất vảy là được. Để thử độ khỏe mạnh của cá, khi đi mua các, mọi người có thể chạm nhẹ vào mặt nước chậu đựng cá, nếu thấy cá bơi nhanh, quẫy mạnh thì đó là con cá khỏe mạnh.
Để chắc chắn hơn, hãy lật nhẹ mang cá lên để kiểm tra, nếu cá khỏe mạnh thì mang cá sẽ có màu đỏ tươi, còn nếu mang đỏ thâm thì có nghĩa con cá đó đã yếu và có thể sẽ nhanh chết.
Để giữ cho cá khỏe mạnh cho đến lúc cúng, sau khi mua các về, các gia đình nên thả cá vào một bát nước sạch, thả thêm 1 cọng rêu nhỏ vào bát để cá sống được lâu.
Khi đi phóng sinh, hãy chọn những nơi có nước sạch rồi từ từ thả cá xuống cho cá bơi vào dòng nước.
Lưu ý, không được đứng từ trên cao thả cá xuống vì cá sẽ dễ bị chết và không được thả cả túi ni lông xuống vì sẽ gây ô nhiễm môi trường.
Cá chép phải được thả trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp vì như vậy các Táo Quân mới kịp về chầu Ngọc Hoàng.
