Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Tết Diệt sâu bọ, là một trong những ngày lễ được quan tâm cúng cầu.
Tết Đoan Ngọ diễn ra vào mùng 5.5 âm lịch. Năm nay, Tết Đoan Ngọ sẽ rơi vào ngày 3.6.2022 dương lịch.
Truyền thuyết kể rằng, có một ông lão tên là Đôi Truân đã giúp nông dân giải được nạn sâu bọ trong vụ mùa bằng cách lập đàn cúng gồm có bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. Đuổi được hết sâu bọ, dân đã đặt ngày Tết Đoan ngọ là ngày "Tết diệt sâu bọ" để tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn.
Người Việt xưa còn tin đây là ngày để loại bỏ sâu bọ trong cơ thể. Do đó, những thức quả có vị chua, chát như vải, mận thường được chọn để cúng Tết Đoan Ngọ.
Cách chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ
Theo truyền thống, mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ gồm các loại trái cây như vải, mận; rượu nếp, cơm rượu nếp, bánh gio (bánh ú tro, bánh tro)... Ngoài ra còn cần chuẩn bị hương, hoa, vàng mã tùy vào văn hóa, phong tục của từng miền.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ cơ bản bao gồm:
- Hương, hoa, vàng mã
- Rượu nếp
- Các loại hoa quả (mận, vải...)
- Bánh tro, bánh ú, cơm rượu nếp
- Xôi, chè
Vải hay mận là loại quả gần như bắt buộc phải có trong mâm cúng.
Ở miền Bắc, mâm cúng còn có thêm cơm rượu nếp cái hoa vàng hoặc cơm rượu nếp cẩm. Ngoài ra còn có rượu nếp, bánh tro giúp giải nhiệt cơ thể.
Bánh tro làm từ gạo nếp đã được ngâm trong nước tro, gói trong lá chuối. Đây là loại bánh dễ ăn, dễ tiêu, ngon hơn khi ăn cùng với đường hoặc mật.
Ở miền Trung, người dân còn cúng thêm cơm rượu, thịt vịt, chè kê.
Ở miền Nam, ngoài cơm rượu giống miền Bắc, mâm cúng còn có bánh ú, chè trôi nước ăn cùng nước đường. Người dân miền Nam thường mua vải thiều loại to, đẹp để cúng trong Tết Đoan Ngọ.
Thời gian cúng Tết Đoan Ngọ chuẩn nhất là từ 11 giờ đến 13 giờ trưa.
