Tinh túy Mẫu Sơn

Anh bán rượu là người sống ở đây mấy chục năm, giới thiệu một cách hồ hởi: Đây là loại rượu quý, do người Dao sống trên đỉnh Mẫu Sơn nấu thủ công với công thức chưng cất độc đáo gia truyền. Các nguyên liệu của rượu được chọn lọc từ núi rừng Lạng Sơn như nước suối tinh khiết, men rừng được chế từ hơn 30 loại thảo dược.

Tôi ngạc nhiên trước thứ “đặc sản” của Lạng Sơn. Vừa nhấp thử một ngụm, trong tôi lúc đó bừng lên cảm giác thư thái, ấm áp. Trời lạnh mà được thưởng thức chén rượu này quả không uổng công lên du lịch nơi đây. Rượu đậm vị, thơm hương, cảm tưởng như vừa thưởng thức hết tinh túy của núi rừng, khác hẳn những loại rượu ở miền xuôi.

Uống ly rượu Mẫu Sơn, du khách cảm nhận được cái tình của người dân nơi đây: Nồng ấm, chân tình. Rượu uống không sốc, không nhức đầu và không quá nặng, tạo cho thực khách một cảm giác êm dịu, đậm đà.

Để nấu ra một bình rượu Mẫu Sơn, bà con làng nghề phải dậy từ tờ mờ sáng. Trên đỉnh núi se lạnh, người dân chào nhau rồi bắt tay ngay vào công việc. Chẳng ai bảo ai, các công đoạn được thực hiện một cách nhuần nhuyễn, động tác phối hợp nhịp nhàng không thừa không thiếu. Có lẽ chính vì truyền thống được tiếp nối giữa nhiều thế hệ mà bà con người Dao mới có thể nấu ra được những mẻ rượu Mẫu Sơn ngon đến vậy.

Theo người Dao, men lá là yếu tố quan trọng tạo nên hương vị đặc trưng của rượu Mẫu Sơn. Đó là loại lá cây chỉ có ở vùng này, cộng hơn 30 loại thảo dược để đun lấy nước cốt, rồi nấu với gạo tẻ ngon sẽ ra được men rượu độc nhất vô nhị.

Rượu Mẫu Sơn chỉ là một thứ đồ uống, nhưng sao nó hấp dẫn đến không ngờ. Hấp dẫn không chỉ ở sự cầu kỳ của bình rượu, ở mùi vị thảo dược vùng cao mà còn ở sự bất ngờ vì cái mới, vì tình cảm của người nấu rượu đã thổi hồn vào đó qua cách nấu cầu kỳ, để du khách thêm cảm mến về văn hóa và tình người. Lòng hiếu khách đã ăn sâu vào văn hóa của người xứ Lạng, thể hiện qua cách mời khách, cách đối đãi với khách phương xa.

Ngày nay, rượu Mẫu Sơn không chỉ giữ được phương pháp chưng cất truyền thống mà còn được áp dụng tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Bình rượu cũng được làm cẩn thận, sạch sẽ và trông rất hấp dẫn. Chính những người nấu rượu cũng rất coi trọng công nghệ hiện đại khi họ quan niệm: "Rượu ngon và bổ phải được nấu một cách khoa học". Các công đoạn nấu rượu và kiểm tra chất lượng rượu đều có sự xuất hiện của máy móc hiện đại, được đầu tư bởi các doanh nghiệp. Do kết hợp được truyền thống với hiện đại nên nồng độ, hương vị của rượu Mẫu Sơn luôn theo tiêu chuẩn và rất thơm ngon. Rượu Mẫu Sơn đã trở thành một đặc sản nổi tiếng của Lạng Sơn, được người tiêu dùng cả nước biết tiếng và làm thích thú du khách quốc tế.