Công trình "khủng" ngang nhiên được xây dựng trong khu di tích Tràng An, Ninh Bình đang làm dấy lên những phản ứng gay gắt từ dư luận và các chuyên gia.
Theo PGS. TS Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, đây là sai phạm vô cùng nghiêm trọng.
“Nguyên nhân bắt nguồn từ sự buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương. 2000 bậc cầu dài mấy cây số thì không thể là cái kim mà bảo là có thể giấu kỹ không ai phát hiện được. Đây là vi phạm cả về luật di sản văn hóa và công ước quốc tế. Ảnh hưởng đến uy tín quốc gia chứ không chỉ địa phương”.
Chuyên gia di sản cho biết thêm, khi chúng ta đưa Tràng An vào danh sách di sản quốc gia thì cả quốc gia đều phải có trách nhiệm giữ gìn, quản lý. Trong đó, liên quan đến việc xây dựng công trình trái phép thì trách nhiệm hoàn toàn thuộc về chính quyền địa phương. Giải pháp phải thực hiện ngay là phải tháo dỡ lập tức công trình này.
“Luật Xây dựng quy định cấp xã, phường quản lý. Công trình nào mọc lên trên địa bàn thì phòng quản lý xây dựng ở cấp đó phải nắm được. Đối với sai phạm ở di sản Tràng An, theo tôi được biết thì cơ quan nhà nước đã có công văn gửi rồi nhưng không được. Xảy ra tình trạng “trên bảo dưới không nghe” là hỏng rồi”, ông nói.
Theo chuyên gia, trên thế giới, vẫn có sai phạm xảy ra ở các công trình di sản. "Vấn đề là, khi xảy ra sai phạm thì chúng ta phải kiên quyết xử lý. Phải minh bạch thông tin, báo cáo nghiêm chỉnh. Một điều quan trọng nữa là chúng ta phải nhanh chóng và kiên quyết phá dỡ công trình trái phép ở Tràng An trước khi diễn ra cuộc họp của Ủy ban Di sản Thế giới vào cuối tháng 6, đầu tháng 7.2018".
Đây là cuộc họp thường niên của Ủy ban Di sản Thế giới và có sự tham gia của Việt Nam nhiều năm nay. Tại cuộc họp năm nay, chúng ta nên báo cáo sự việc, thừa nhận sai sót. Tuy nhiên, nếu việc khắc phục sai phạm diễn ra quyết liệt, tốt đẹp thì sẽ lấy lại được uy tín, hình ảnh.
PGS.TS Đặng Văn Bài tiết lộ, khoảng năm 2001, ông và nhiều đồng nghiệp đã tham vấn cho Bộ VHTTDL phá dỡ 36 chùa giả ở khu di tích Chùa Hương (Mỹ Đức, Hà Nội). “Vì thế, đối với công trình trái phép tại Tràng An hiện nay, không có gì là phức tạp. Vấn đề là chúng ta cần kiến quyết”, ông nhấn mạnh.
