“Chảy máu di tích” tại Thiên hạ đệ nhất hùng quan

Thúy Hiền – Phạm Ly |

Là một điểm dừng chân lý tưởng trên tuyến đường du lịch Đà Nẵng – Thừa Thiên Huế, Hải Vân Quan ghi dấu trong lòng du khách bởi vẻ đẹp uy nghiêm giữa núi rừng bao la, hùng vĩ. Thế nhưng trước sự bào mòn của thời gian cùng sức ép của hàng trăm lượt du khách đổ về đây hàng ngày, Hải Vân Quan đang lâm vào tình trạng bị xâm hại và xuống cấp trầm trọng.

Di tích bị bỏ hoang

Khi du lịch miền trung vào mùa, những ngày này, lượng du khách ghé thăm Hải Vân Quan rất đông. Từng đoàn xe khách đậu kín hai bên lề đường, có chiếc còn tràn ra lòng đường gây cản trở cho việc lưu thông trên tuyến đường đèo vốn đã rất nguy hiểm này.

Ở hai bên lối đi dẫn vào Hải Vân Quan, rác “mọc” lên như cỏ dại. Hiếm có khu di tích cấp quốc gia nào mà rác thải lại công khai xuất hiện dày đặc đến thế. Không chỉ có rác, du khách đến thăm Hải Vân Quan còn phải than trời vì những bãi “mìn” mà các đàn gia súc để lại trên những bậc tam cấp vốn đã long gạch tróc đất. Một cán bộ quản lý an ninh trật tự tại đây cho biết việc dọn dẹp vệ sinh chỉ diễn ra một lần một tuần.

Những mảng tường thành tại đây không chỉ bị rong rêu phủ kín mà nhiều hàng gạch cũng bị bong tróc và rơi ra thành nhiều mảnh vụn. Tồn tại song song cùng di tích Hải Vân Quan là hai lô cốt cũ do quân đội Pháp xây dựng. Hiện tại, một lô cốt đã bị gãy nát phần mê phía trên, chỉ một lô cốt còn nguyên vẹn. Đáng buồn là du khách đến đây đều mong muốn được leo lên phần nóc mê của lô cốt này để chụp ảnh. Mặc cho những biển cấm vì nguy hiểm, người dân vẫn ngang nhiên trèo lên để chụp ảnh. Thậm chí các hộ kinh doanh tại đây còn nghĩ ra dịch vụ cho thuê thang chui với giá khoảng 20.000 đồng một lượt để “phục vụ” sở thích táo bạo này của du khách.

Bên trong những nhà kho bị bỏ hoang là chi chít hình vẽ, chữ viết nhố nhăng trên các bức tường, gây phản cảm đối với khách du lịch, làm mất mỹ quan, sự uy nghiêm vốn có của “Thiên hạ đệ nhất hùng quan”.

Bị xâm hại là vậy, tuy nhiên phía đối diện Hải Vân Quan là phòng quản lý di tích bị che khuất bởi các hộ kinh doanh nước giải khát và hàng lưu niệm. Lực lượng bảo vệ tại đây rất mỏng (khoảng 1 - 2 người) nên công tác quản lý gần như bằng không.

Trong khi đó, tọa lạc giữa ranh giới hai tỉnh Thừa Thiên – Huế và TP. Đà Nẵng, Hải Vân Quan mang ý nghĩa quan trọng về mặt lịch sử, địa lý, văn hóa. Dưới thời Hậu Lê, nơi đây là cửa ải quan trọng trấn giữ đường thiên lý Bắc – Nam. Đến triều Nguyễn, vua Minh Mạng cho trùng tu lại và xây dựng Hải Vân Quan trở thành một trong những tổ hợp công trình phòng thủ cho kinh đô Huế cũng như để giám sát mọi hoạt động ở cửa biển Đà Nẵng. Tại cửa trông về phủ Thừa Thiên được khắc ba chữ Hải Vân Quan, hướng trông về Quảng Nam đề “Thiên hạ đệ nhất hùng quan” (Cửa ải hùng vĩ nhất dưới vòm trời).

Nhiều người vẫn leo trèo lên các lô cốt chụp hình bất chấp sự cấm cản của ban quản lý. Ảnh: PL
Nhiều người vẫn leo trèo lên các lô cốt chụp hình bất chấp sự cấm cản của ban quản lý. Ảnh: PL

Đây còn là chứng tích lịch sử của những trận đánh lớn trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ. Chính vì thế, thuở mới khai hoang mở cõi, Chúa Nguyễn Hoàng đã ngợi ca Hải Vân Quan: “Chỗ này là đất yết hầu của miền Thuận Quảng”. Hùng vĩ là vậy, nhưng Hải Vân Quan lại bị bỏ hoang hơn 20 năm. Mãi cho đến ngày 24.5.2017, với sự bắt tay của lãnh đạo ngành văn hoá hai địa phương Đà Nẵng và Thừa Thiên – Huế, Hải Vân Quan được công nhận là Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia. Thế nhưng sau gần một năm đón nhận bằng Di tích, Hải Vân Quan càng bị xuống cấp trong tình trạng bị xâm hại, chưa có được sự bảo vệ đúng mức.

Ước mong bảo tồn và gìn giữ “Thiên hạ đệ nhất hùng quan”

Một điều đáng buồn hơn là, qua những cuộc trò chuyện ngắn với du khách đến thăm Hải Vân Quan, đa phần mọi người đều không biết rằng địa danh này đã được cấp bằng Di tích lịch sử cấp Quốc gia vì địa điểm chưa được bán vé tham quan và không có hướng dẫn viên du lịch thuyết minh ở đây. Một hướng dẫn viên chia sẻ: “Nếu như ở đây có phát vé và in bản đồ cầm tay cho du khách, tôi nghĩ mọi người sẽ có thể trân trọng điểm đến này hơn!”.

Bạn Nguyễn Linh – sinh viên Đại học Đà Nẵng cho biết: “Mình và bạn mình cũng rất muốn ghé thăm và chụp ảnh tại Hải Vân Quan. Tuy nhiên sự nhốn nháo và vô ý thức của các đoàn khách du lịch tại đây khiến tụi mình bị mất hứng. Bất kỳ chỗ nào người ta cũng có thể leo trèo để chụp ảnh, mặc cho cơ sở vật chất đang bị hư hại nặng nề”. Cùng nhóm với Linh, bạn Thành Vân chia sẻ thêm: “Ở Hải Vân Quan có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn núi cao biển rộng, cảnh sắc rất tuyệt vời. Nhưng mà mình thấy hàng quán ở đây còn chèo kéo khách, các cô chú bán hàng không thân thiện với tụi mình lắm!”.

Nhiều bạn trẻ còn cho biết họ sẵn sàng bỏ tiền để mua vé để được thăm điểm đến này, còn hơn là được ra vào miễn phí mà lượng du khách quá đông và thiếu ý thức. Dẫu biết việc phát hành vé tham quan sẽ làm sụt giảm lượng người đến với địa điểm này, tuy nhiên đây là điều cần làm để ngăn chặn phần nào sự xâm hại đến Hải Vân Quan.

Thế nhưng, bài toán khó và cấp thiết nhất lúc này chính là việc có phương án bảo vệ, thậm chí là trùng tu Hải Vân Quan. Gần một năm sau khi được công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia, kế hoạch tôn tạo nơi đây vẫn đang phải đợi nhiều cuộc họp bàn. Phải chăng, chính quyền Thành phố Đà Nẵng cùng Thừa Thiên – Huế cần bắt tay xây dựng một đề án tu bổ di tích Hải Vân Quan để có thể phục dựng lại những phần bị hư hại mà vẫn không làm “bê tông hóa” các giá trị lịch sử từ lâu đời.

Mà trước hơn hết, Hải Vân Quan vẫn rất cần sự vào cuộc từ lực lượng bảo vệ, quản lý an ninh trật tự tại khu di tích. Các hộ kinh doanh cùng du khách cũng cần có ý thức giữ gìn di tích để “Thiên hạ đệ nhất hùng quan” có thể trở thành một điểm dừng chân thú vị mà vẫn giữ được nét uy nghiêm vốn có của mình.

Thúy Hiền – Phạm Ly
TIN LIÊN QUAN

Dự báo thời tiết đêm giao thừa Tết Nguyên đán Quý Mão 2023

AN AN - MINH HÀ |

Cơ quan khí tượng nhận định ít có khả năng xuất hiện thời tiết cực đoan trong đêm giao thừa Tết Nguyên đán 2023.

Vì sao Đại học quốc gia Hà Nội giới hạn thi đánh giá năng lực 2 lần?

Linh Chi - Dương Anh |

Từ năm 2023, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) sẽ giới hạn mỗi thí sinh chỉ được đăng ký thi đánh giá năng lực tối đa 2 lần. Điều này được GS.TS Tiến Thảo - Giám đốc Trung tâm khảo thí ĐHQGHN lý giải là do muốn tạo công bằng cho các thí sinh.

Khán giả Việt Nam tiếc nuối chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo

Chi Trần |

Người hâm mộ Việt Nam tiếc nuối khi phải nói lời chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo sau hơn 5 năm gắn bó.

Tranh luận trả lương tháng 13 và thưởng Tết nguyên đán

TUỆ NHI |

Dù đã 26 tháng Chạp nhưng nhiều người vẫn chưa được nhận lương tháng thứ 13 hay tiền thưởng Tết và đùa rằng với họ niềm vui xuân vẫn chưa về.

Độc đáo hoa mai đỏ giá mềm, hút khách chơi Tết Nguyên đán

Việt Anh - Linh Trang |

Dịp Tết Nguyên Đán năm nay, cây mai đỏ xuất hiện nhiều tại các chợ hoa Hà Nội. Với mức giá khá mềm, thế cây nhỏ độc lạ, mai đỏ trở thành lựa chọn của nhiều người chơi cây cảnh Tết.

Chênh lệch sốc giữa tài sản 1% người giàu nhất thế giới và 99% còn lại

Song Minh |

1% người giàu nhất thế giới đã trở nên giàu có hơn rất nhiều, nhanh hơn rất nhiều so với 99% phần còn lại của thế giới.

Apple đang ấp ủ gì với dòng Mac Pro mới?

Anh Vũ |

Đã bước sang năm thứ tư kể từ lần cuối cùng Apple tung ra máy tính Mac Pro, mẫu máy tính mãnh mẽ nhất mà hãng có thể sản xuất. Vậy điều gì đang diễn ra với Mac Pro, và liệu nó có được làm mới vào năm 2023 hay không?

Tổng LĐLĐVN ra Nghị quyết hỗ trợ người lao động mất việc, giảm giờ làm

Hà Anh |

Chiều 16.1, ông Trần Thanh Hải - Phó Chủ tịch Thường trực Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam (LĐLĐVN) đã ký Nghị quyết 06/NQ-ĐCT của Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐVN về việc hỗ trợ đoàn viên công đoàn, người lao động bị giảm thời gian làm việc, chấm dứt hợp đồng lao động do doanh nghiệp bị cắt, giảm đơn hàng.