Bài thi viết "Việt Nam - Vẻ đẹp bất tận": Ngất ngây với sông trên biển Tây

Bắt nguồn từ dãy Hàm Ninh được cấu thành bởi 99 ngọn núi, sông Dương Đông, sông Cửa Cạn không chỉ mang nước ngọt cho rừng thêm xanh màu lá, mà còn chuyển tải cả những ký ức lịch sử - văn hóa khiến Đảo Ngọc thêm lấp lánh, khách phương xa thêm lưu luyến...

Sông Dương Đông - con rồng ngậm ngọc biển Tây

Ai từng một lần đến Phú Quốc, chắc hẳn cũng muốn đến Dinh Cậu - ghềnh đá chơi vơi giữa nơi sông gặp biển - được ví như trái tim của Đảo Ngọc bởi sự giao hòa sông và biển. Ít người biết rằng, ghềnh Dinh Cậu chính là “hòn ngọc” gắn liền với câu chuyện về một dòng sông đầy huyền thoại.

Dài khoảng 15km, sông Dương Đông (SDĐ) chở đầy huyền tích! Bắt nguồn từ đỉnh núi Ông Thầy nằm trong dãy Hàm Ninh, phía Đông đảo, sau khi luồn mình qua những cánh rừng đại ngàn, sông đổ ra biển ở hướng Tây đảo ngay tại ghềnh Dinh Cậu. Một vòng quay hoàn toàn tự nhiên, nhưng lại gợi nhớ đến đường bay của chim Hạc trên trống đồng Ngọc Lũ, để bật lên cho chúng ta những suy gẫm, chiêm nghiệm về triết lý nhân sinh...

Không phải ngẫu nhiên lâu nay người dân địa phương cung kính xem dòng sông như con rồng - linh vật đứng đầu trong “tứ linh” - với phần đuôi vắt mình trên đỉnh núi Ông Thầy, đầu hướng ra biển Tây; và nơi dòng sông gặp biển chính là đầu rồng, ghềnh Dinh Cậu chính là viên ngọc Minh Châu lấp lánh trong miệng rồng.

Với nhiều người, SDĐ còn là dòng sông văn hóa. Ở đoạn hạ lưu, SDĐ chảy qua thị trấn mang tên mình - thị trấn Dương Đông. Đây là thị trấn lâu đời, sầm uất nhất đảo Phú Quốc. Cũng như nhiều thị trấn ở đất liền, chợ Dương Đông họp cạnh bờ sông với nhiều hoạt động, và nơi đây cũng chính là “cái nôi” của làng nghề nước mắm Phú Quốc trên trăm tuổi. Với vị thế thuận lợi cho việc lên cá nguyên liệu và đưa sản phẩm vào đất liền tiêu thụ, đất dọc bờ SDĐ đã được nhà thùng chọn đặt bản doanh.

Nhìn từ máy bay, SDĐ như dải lụa, lúc vắt vẻo qua rừng xanh, khi phơi mình giữa phố thị ồn ào như điểm nhấn tuyệt vời cho Đảo Ngọc thêm đẹp dần trong mắt khách phương xa!

Sông Cửa Cạn - nơi “phát tiết” kiếm bạc Kiên Giang

Sinh thời, nhà thơ Huỳnh Mẫn Đạt đã khắc họa khí tiết bất tử của Anh hùng Nguyễn Trung Trực (Ông Nguyễn) bằng áng thơ bất hủ:

“Hỏa hồng Nhật Tảo oanh thiên địa

Kiếm bạt Kiên Giang khấp quỷ thần”

(“Lửa hồng Nhật Tảo rêm trời đất; Kiếm tuốt Kiên Giang rợn quỷ thần” - Thái Bạch dịch)

Theo nhiều nhà nghiên cứu, “kỳ tích” Kiếm bạt Kiên Giang “phát tiết” từ dòng sông Cửa Cạn (SCC) bắt nguồn từ dãy núi Hàm Ninh, sau khi băng mình qua cánh rừng Cấm và đồng Cây Sao, đồng Bà, với tổng chiều dài khoảng 25km trước khi đổ vào vịnh Thái Lan.

Tại nơi sông gặp biển, có một bãi cát dài nhô ra chắn ngang cửa sông. Ghe tàu muốn vào sông phải hợp năm bảy chiếc đợi sẵn trước cửa. Chờ triều xuống, xúm nhau mang cuốc, leng đào một lối dẫn nước thông đổ ra biển, khi dòng nước được khơi thông, lập tức cửa sông được mở rộng ghe tàu mới có thể vào được. Nhưng sau đó, khi có gió, lập tức những hạt cát li ti quay trở lại vị trí ban đầu. Vì đó mà sông có tên là Cửa Cạn. Đúng như tên gọi, cửa sông hẹp, lòng sông rất nông, chỉ có ghe nhỏ mới ra vào được...

Với người dân Phú Quốc, Cửa Cạn là dòng sông lịch sử khi nhiều địa danh sông gắn liền với cuộc khởi nghĩa đánh Tây do Nguyễn Trung Trực chỉ huy. Dòng sông này đã đưa tên tuổi Nguyễn Trung Trực thành tượng đài bất tử khi ông tự trói mình nộp mạng trước trùng điệp chiêu trò đê hèn của kẻ thù... để cứu mẹ và cứu nghĩa quân đang trong vòng vây khốn đốn...

Ngày nay, trong mắt khách phương xa, SCC là nơi hội tụ của vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ, như bức tranh sống động nhiều gam màu, âm thanh đan xen nhau. Hai bên bờ sông, rợp màu xanh của nhiều loại cây rừng. Đặc biệt, vào mùa tràm nở, hoa rụng, nước trôi, mặt sông lấp lánh hoa và hương tràm bát ngát.

Khi ngược dòng sông về phía thượng nguồn, du khách sẽ có cảm giác lạc vào thế giới hoang dã đầy mê hoặc. Dòng sông khi chảy thẳng, lúc quanh co, khúc khuỷu, khi khuất một nửa trong màu xanh của những tàn cây cổ thụ nghiêng mình soi bóng, có nơi những cành cây như nằm ngay trên mặt nước với những thế uốn lượn kỳ quái. Mênh mang rừng xanh, núi thẫm bừng lên sức sống bởi sự nhấn nhá của thiên nhiên giàu có sự đa dạng sinh học, và từ xa vọng lại tiếng lá rừng gọi gió, rồi âm thanh lảnh lót của tiếng chim dội vào vách đá, tiếng của đàn khỉ gọi bầy trên những cành cây đong đưa những chùm lan rừng...

Nhưng, đẹp nhất vẫn là lúc con sông lộ trọn dòng, phơi trọn vẹn dòng nước trong xanh, có thể nhìn đến tận đáy hàng chục loại cỏ nước đong đưa theo nhịp con sóng. Càng tiến sâu về phía thượng nguồn, lòng sông càng cạn và hẹp dần, phơi ra những khối đá đủ hình khối, kiểu dáng, sắc màu của những rong rêu...

“Thật tuyệt vời khi có dịp khám phá dòng sông giữa biển. Sông Cửa Cạn không chỉ độc đáo, hoang sơ, yên tĩnh; mà khí hậu trong lành của khung cảnh thiên nhiên dọc sông thật yên bình và quyến rũ. Tôi nhiều lần quay trở lại, tiếp tục tận hưởng, khám phá vẻ đẹp bất tận của sông!” (David Thomson - du khách Pháp trở lại SCC lần thứ 3 trong 2 năm liên tiếp)