Những chuyến biển xuyên tết
Những ngày đầu năm mới Mậu Tuất, khi nhiều tàu cá tại Đà Nẵng còn đang nằm dài với kỳ nghỉ Tết lâu hơn thường niên thì nhiều ngư dân hành nghề lưới vây ở Quảng Ngãi lại về cảng với những khoang tàu đầy ắp “lộc biển”. Cảng cá Thọ Quang rạng sáng ngày mùng 8 Tết không sôi động như mọi năm nhưng nhiều người thấy tàu về thì lại vây đến xem. Các thuyền viên trên tàu của ông Võ Văn Dũng, ngư dân Quảng Ngãi ai nấy cũng rạng ngời dù mới vừa kết thúc chuyến đi biển dài ngày. Họ hô nhau neo tàu, người nhảy phóc xuống hầm cá, rồi hò nhau chuyển lên những rổ cá hố, cá ngừ, cá thu. Con nào con nấy bóng nhẫy, có con to bằng nửa người. Tiếng cười nói không ngớt trên bến. Đó là những quả ngọt sau chuyến biển mà các ngư dân ra khơi từ năm cũ, ăn Tết hẳn trên biển và qua năm mới Mậu Tuất.
Với chuyến đi này, ước tính mỗi tàu thu về hơn trăm triệu đồng. Mỗi thuyền viên sẽ “bỏ túi” 20 triệu đồng. Mặc dù không ăn Tết với gia đình nhưng đây lại là món quà đầu năm ý nghĩa với họ. “Ra khơi vào mùa Tết đã là truyền thống của nhiều ngư dân miền Trung, cùng với thời tiết thuận lợi, nhờ vậy anh em ngư dân nào chịu khó đi thì được “lộc biển” nhiều hơn. Khởi đầu năm mới như vậy càng giúp chúng tôi có khí thế để ra khơi cả năm sắp tới. Mọi người sẽ được nghỉ ngơi vài ngày về quê rồi sẽ lại đi biển” – ông Dũng vui mừng chia sẻ.
Ông Nguyễn Lại, Trưởng phòng Khai thác Dịch vụ, thuộc Ban quản lý âu thuyền và cảng cá Thọ Quang cho hay, những ngày đầu năm nay, đã có hơn 200 tàu đã rời cảng Thọ Quang ra khơi. Đa số là các tàu Quảng Ngãi và Bình Định hành nghề lưới vây bắt đầu mùa đánh bắt. Những ngày này, mỗi ngày có từ 3 đến 5 tàu cập cảng để bán chuyến hàng đầu năm, ai ai cũng bội thu khiến ngư dân rất phấn khởi.
Không thu được cả trăm triệu như những chuyến tàu dài ngày, ngư dân Quảng Nam cũng nhận được “lộc biển” không kém từ mùa cá khoai ngay dịp đầu xuân. Mặc dù không được bội thu nhưng sau 1 năm mất mùa, ngư dân Quảng Nam mới lại đánh bắt được những mẻ cá khoai tươi rói.
“Những năm trước cá được mùa thì giá bán chỉ 50.000 đồng/kg hoặc thấp hơn. Năm ngoái mất mùa, cả biển không đánh được một con nào thì may mắn Tết này nhiều nhà có được vài mẻ lưới đầu năm. Giá cá bán từ 120.000 đến 150.000 đồng/kg, cao gấp 3 lần các năm. Vậy là quá vui rồi” – anh Nguyễn Thành, một ngư dân Quảng Nam cho hay.
Sắm sửa cho chồng đi biển từ lúc 3, 4 giờ sáng, chị Hạnh kể, loại cá này chỉ đánh bắt trong ngày. Khi các tàu thuyền cập bến, người buôn sẽ cân tại bến rồi chuyển xe chạy đi các nơi. “Từ đây cá sẽ được chở đi Hội An, Tam Kỳ, rồi ngược ra Đà Nẵng đều có. Người dân ai cũng thích loại cá này vì tươi và chỉ có một vài tuần, vài tháng trong năm. Giá cá cao nhưng ai cũng mua, còn chúng tôi thì chỉ có vậy là mừng rồi” – chị Hạnh cười không ngớt. Mỗi chuyến đi như vậy, gia đình chị Hạnh thu về vài triệu đồng một ngày, đây là mức thu nhập khá với các ngư dân.
Để có được chuyến hàng này, ngư dân đã phải ăn Tết ngay trên biển.“Mở biển” đón lộc
Cùng chung niềm hồ hởi của ngư dân miền Trung, người dân Quảng Trị cũng có những chuyến “mở biển” đầy phấn khởi. Còn nhớ, sau sự cố môi trường biển, hình ảnh phổ biến ở các làng biển các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên – Huế là thuyền lật úp trên bãi cát, cạnh đó là các tấm lưới được vo tròn, nằm chổng chơ. Lúc đó, gặp ngư dân nào, họ cũng than ngắn thở dài việc con cá, con tôm không còn dồi dào như trước, ngư trường cũng cạn kiệt không cho họ được miếng ăn. Nhưng nay thì khác, dịp đầu năm Mậu Tuất, chúng tôi đi dọc các tỉnh từng bị ảnh hưởng bởi sự cố cá chết, ghi nhận không khí sản xuất và những tín hiệu tích cực cho thấy biển đã hồi sinh trở lại.
Sáng mùng 7 Tết Nguyên đán, tàu đánh cá số hiệu QT99399 cập cảng Cửa Việt (Gio Linh, Quảng Trị) sau 3 ngày đêm đánh bắt trên vùng biển cách bờ 20 hải lý gần đảo Cồn Cỏ. Chủ tàu - anh Hồ Văn Lạng cười tươi khi được hỏi về sản lượng cá đánh bắt được trong chuyến đi này: “Ra khơi từ mùng 3 Tết, chừ cập bờ được 7 tấn cá cơm. Chuyến “mở biển” (ra khơi đầu năm) như thế này thì không có chi bằng” – anh Lạng, cho biết. Từng mẻ cá cơm trên tàu của anh Lạng được chất lên xe của thương lái đợi sẵn. Với 7 tấn cá sau 3 ngày đánh bắt, anh Lạng bán được 100 triệu đồng, trừ đi chi phí tiền dầu và ăn uống hết 20 triệu, số tiền lãi còn lại được chia cho các bạn thuyền, ai cũng phấn khởi. Chỉ ra khơi chuyến này để lấy “lộc” đầu năm, sau đó các ngư dân ở nhà ăn Tết muộn, đến mùng 10 âm lịch lại trở ra với biển.
Cũng tại thị trấn Cửa Việt, ngư dân Nguyễn Khai (41 tuổi) vừa trở vào bờ sau chuyến đánh bắt với 10 ngư dân. Anh Khai nói rằng, sau sự cố môi trường biển, dần dần tôm cá trở lại ngư trường, nên cuộc sống của người dân ven biển đang ổn định trở lại. Ngay từ những ngày Tết, anh Khai đã ra khơi đánh bắt cá từ 17 hải lý đổ lại. Trung bình mỗi chuyến, tàu của anh Khai thu được 2 tấn hải sản, dù không lãi nhiều nhưng anh Khai hài lòng, và xem đó là dấu hiệu cho một mùa đánh bắt bội thu…
Tại tỉnh Quảng Trị, chủ yếu ngư dân đánh bắt gần bờ bằng các tàu thuyền công suất nhỏ, phổ biến là ở các vùng biển bãi ngang. Hiện nắng ấm và biển êm ả, các loại cá khoai, mực nang dồi dào, nên không cần phải vươn khơi xa, ngư dân gần bờ cũng đã kiếm được khá khẩm. Chỉ trong một buổi sáng, với chiếc thuyền 10CV thả lưới gần bờ biển, ông Hoàng Văn Loan (50 tuổi) cùng nhiều ngư dân tại xã Gio Hải (huyện Gio Linh) thu được từ 50kg cho đến gần 1 tạ cá khoai. Với giá mỗi kg cá khoai 120-150 nghìn đồng được mua tại bãi biển, mỗi ngư dân thu được vài triệu đồng/người. Ngoài cá khoai, mực nang, cá lẹp dịp này cũng xuất hiện nhiều, nên ngư dân tranh thủ vươn khơi.
Không riêng gì ở huyện Gio Linh, ngư dân ở huyện Vĩnh Linh trước và sau Tết Nguyên đán đều thu được thành quả từ những chuyến vươn khơi. Theo ông Trần Hữu Hùng – Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Linh, trước Tết các tàu đánh cá ngoài khơi xa của ngư dân Vĩnh Linh trúng đậm cá thu, đem lại giá trị kinh tế rất cao. Còn trong dịp Tết này, ngư dân khai thác được cá lẹp và cá cơm. “Bà con ngư dân quan niệm, những ngày đầu năm ra khơi đánh bắt được, thì cả năm sẽ gặp nhiều thuận lợi, nên ai cũng phấn khởi” – ông Trần Hữu Hùng, nói.
Theo lãnh đạo tỉnh Quảng Trị, những ngày đầu năm mới tại địa phương có thời tiết đẹp, nên thuận lợi cho người dân ra khơi. Có những thuyền đi trong ngày về và đã thu nhập về từ 70- 80 triệu đồng. Đây là thu nhập lớn đối với bà con ven biển, đặc biệt là vùng bãi ngang và là dấu hiệu cho thấy biển thực sự đã hồi sinh trở lại sau sự cố môi trường biển.
Vậy là, niềm vui đã trở lại trên đôi mắt, nụ cười của ngư dân. Với những chuyến đi “mở biển” đầy phấn khởi, hàng tấn cá các loại chất đầy khoan, ngư dân miền Trung có thêm niềm tin vào một năm mưa thuận gió hoà để tiếp tục vươn khơi bám biển.
