Trồng để ngâm rượu uống hàng ngày
Năm 2009, ông Bùi Thái Phúc (70 tuổi) xóm Tiền Tiến, xã Diễn Kim, huyện Diễn Châu, Nghệ An được người con trai đem về một ít hạt nói là cây sâm Hàn Quốc quý có thể ngâm rượu để uống hoặc ăn rất tốt cho sức khỏe. Thấy con trai nói vậy, ông Phúc liền làm vườn, ươm mầm qua một thời gian ông đã có một vườn cây được cho là “nhân sâm”.
Sau đó, ông đã đem ngâm rượu, một phần thì cho và biếu những người thân quen trong làng xóm. Một thời gian dài ngâm và uống rượu ông Phúc thấy vị của rượu mát và dễ uống. Nhiều người thấy vậy đã đến trực tiếp nhà ông Phúc xin hạt về trồng, theo từng năm cây “nhân sâm” đã được nhân rộng khắp xã Diễn Kim. Nhiều người ở nơi khác, cũng đã đem hạt về tiếp tục nhân giống mà không hề hay biết đó là cây thương lục có độc tố nguy hiểm có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng con người. Ông Bùi Thái Phúc cho biết: “Lúc ấy chỉ nghĩ rằng đó là cây nhân sâm Hàn Quốc nên cố gắng giữ giống, hơn nữa quá trình ngâm uống rượu cho đến nay cũng chưa xảy ra chuyện gì lo ngại nên nhiều người vẫn dùng”.
Trong khi đó, anh Phạm Văn Khương trú xã Diễn Kim, huyện Diễn Châu bày tỏ: “Vừa rồi tôi đi xin hạt về nhân giống, chăm sóc chờ đến ngày thu hoạch, ai xin cũng không cho vì cứ tưởng cây nhân sâm. Nay được biết là cây thương lục thì nguy hiểm quá”. Không những người dân ở huyện Diễn Châu trồng loại cây này mà các huyện như Nam Đàn, Tân Kỳ, Nghi Lộc và một số huyện khác người dân đang trồng và có sự nhầm lẫn chết người. Ông Nguyễn Văn Bình – huyện Nghi Lộc cho biết, ông đã ngâm củ thương lục và một số loại khác uống được nhiều tháng mà không hay biết nó là cây có độc tố.
Mới đây, vào tháng 3.2017, Bệnh viện Đa khoa huyện Tân Kỳ, Nghệ An cấp cứu 3 cha con ông Nguyễn Văn Sơn (53 tuổi), xã Phú Sơn nguyên nhân là do uống rượu ngâm thương lục. Riêng 3 người khác trong gia đình ông Sơn, được cấp cứu tại trạm y tế xã vì nhẹ hơn. Được biết, sau khi cả 6 người uống 1-2 chén rượu ngâm thương lục đã có biểu hiện buốt đầu, đau bụng, nôn mửa, đi ngoài liên tục, chân tay co quắp... Trước đó, ngày 17.1, Bệnh viện Đa khoa huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh cứu sống bệnh nhân Trần Thị Ngại (68 tuổi), trú huyện Nam Đàn, Nghệ An nhập viện trong tình trạng nguy kịch vì ăn củ thương lục.
 |
Hầu hết người dân trồng thương lục để lấy củ ngâm rượu uống, xem đó là thuốc bổ. Ảnh: H.QUÂN |
Thương lục là thuốc xổ chứ không phải thuốc bổ
Cây thương lục (có nguồn gốc từ Mỹ), là cây ngoại lai có mặt tại Việt Nam từ nhiều năm trước. Cây sống nhiều năm, thân hình trụ nhẵn, màu xanh lục, ít phân nhánh, lá mọc so le, phiến xoan ngược to, dài 12 – 25cm, rộng 5 – 10cm, cuống lá 3cm, đầu lá nhọn tù, gốc lá nhọn. Thương lục trưởng thành có cây cao hơn 1m, có củ mập, to khá giống với củ sâm, sau khoảng 8 tháng củ có thể to cỡ cổ tay người lớn. Cây dễ trồng, mau lớn, có hình dạng bên ngoài và mùi vị sau khi ngâm rượu rất giống mùi nhân sâm nên nhiều người đã đào rễ, củ để dùng ngâm rượu uống mà hoàn toàn không hay biết là mình đang đưa các chất độc vào cơ thể.
Bác sĩ Bùi Thanh Hải – Hội đông Y tỉnh Nghệ An - cho biết: “Cây thương lục có tác dụng chủ yếu là chữa phù, căng trướng, sa kết (như bị táo bón) có vai trò như thuốc xổ, hoặc có thể trị bệnh ngoài da như mụn nhọt. Rễ, cây và lá đều có thể dùng được. Tuy nhiên, nó là vị thuốc chứa chất độc nên ít được dùng trong y học, nếu không dùng đúng liều lượng có thể gây ra các triệu chứng như hủy thai, diệt tinh trùng gây vô sinh, đau đầu, tê môi, co giật, tụt huyết áp, co giật nếu không cấp cứu kịp thời có thể gây tử vong”. Bác sĩ Hải khuyến cáo, người dân không nên dùng củ thương lục để ngâm rượu, không nên nhân giống loại cây này vì nó chứa nhiều chất độc. Ngoài ra, người dân không nên uống quá liều, lạm dụng sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng.
