Hơn 17.000 ha lúa xuân giống Thiên Ưu 8 bị sâu bệnh, vẫn tiếp tục cơ cấu vụ hè thu

Thiệt hại kỉ lục vì giống lúa Thiên Ưu 8

Ông Nguyễn Tống Phong - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Tĩnh - cho biết, vụ lúa xuân năm nay, toàn tỉnh Hà Tĩnh có hơn 20.271 ha bị thiệt hại do bệnh đạo ôn cổ bông, chiếm hơn 1/3 diện tích gieo cấy (58.785ha). Trong đó, riêng giống lúa Thiên Ưu 8 bị thiệt hại hơn 17.349 ha. Trong số hơn 20.000 ha bị thiệt hại đó, có gần 13.000ha thiệt hại trên 70% gần như là giống lúa Thiên Ưu 8. Ông Phong cũng khẳng định, chưa khi nào Hà Tĩnh bị thiệt hại nặng nề trên diện tích lúa như năm nay, khiến từ lãnh đạo đến người nông dân đều ngỡ ngàng, chua xót.

Trước đó, vào giữa tháng 5, ở thời điểm tình trạng bệnh đạo ôn cổ bông đã bùng phát, gây thiệt hại theo báo cáo lúc bấy giờ đã hơn 10.000ha, ông Đặng Quốc Khánh - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh đã cùng đoàn lãnh đạo Sở Nông nghiệp Hà Tĩnh đi kiểm tra tình hình thiệt hại tại cánh đồng lúa thuộc huyện Can Lộc. Tại đây, ông Khánh nói khẳng định: “Nhìn ruộng lúa nếp, Khang dân phát triển rất tốt, hạt trĩu bông còn riêng Thiên Ưu 8 thì lại nhiễm bệnh, cả một cánh đồng bông lúa bạc phếch, hạt xẹp lép nên chắc chắn là chất lượng giống không đảm bảo”. Ông Khánh yêu cầu vụ Hè Thu tới đây, các đơn vị phải dừng ngay gieo trồng loại giống Thiên Ưu 8.

Cùng thời điểm đó, ông Lê Đình Sơn - Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh chủ trì cuộc họp khẩn làm rõ nguyên nhân sâu bệnh gây thiệt hại lớn trên lúa xuân. Tại đây, hầu hết ý kiến của lãnh đạo các huyện và ngành NN-PTNT đều nhấn mạnh nguyên nhân khiến bệnh đạo ôn cổ bông bùng phát diện rộng là do thời tiết bất thường và khó lường...Về nguyên nhân chủ quan, công tác chỉ đạo phòng trừ ở một số địa phương còn chậm, thiếu quyết liệt; thực hiện chế độ báo cáo không kịp thời, số liệu phản ánh không đúng với thực tiễn đồng ruộng.

Ông Sơn yêu cầu các địa phương phải làm rõ trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo phòng chống dịch bệnh. “Các anh làm đề án sản xuất cho vui, triển khai xong là xong. Giống về bao nhiêu, dân bỏ ra bao nhiêu anh không nắm được thì chỉ đạo ở đâu. Công tác theo dõi dịch bệnh, dịch hại quá sơ sài. Dịch bệnh như vậy nhưng không có văn bản nào tham mưu tỉnh, UBND tỉnh cũng không có chỉ đạo nào” - ông Sơn bức xúc nói.

Sau đó, Bí thư Tỉnh ủy chỉ đạo thống kê thiệt hại một cách đầy đủ, khách quan để báo cáo. Kết quả, đến cuối tháng 5 này, con số thiệt hại được chốt là hơn 20.000ha. Vừa qua, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã phải có văn bản đề nghị Bộ NNPTNT hỗ trợ truy tìm nguyên nhân khiến bệnh đạo ôn cổ bông hoành hành, gây thiệt hại chưa từng có như thế.

Vẫn tiếp tục cơ cấu giống lúa “mất mùa”

Theo ông Nguyễn Tống Phong, vụ hè thu này, tỉnh Hà Tĩnh vẫn tiếp tục cơ cấu gieo, cấy giống lúa Thiên Ưu 8. Trước câu hỏi, tại sao vừa rồi sau khi đi kiểm tra tình hình thực tế sâu bệnh, Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Quốc Khánh đã chỉ đạo vụ hè thu này không sử dụng giống lúa Thiên Ưu 8 nữa, mà nay vẫn cơ cấu? Ông Phong lý giải, việc cơ cấu vụ hè đã thực hiện trước khi xảy ra sâu bệnh ở vụ xuân. Thành ra, trong cơ cấu bộ giống cho vụ hè đã có giống Thiên Ưu 8. Còn chỉ đạo thực hiện thì sẽ do lãnh đạo Sở NNPTNT tham mưu để tỉnh quyết định. Ông Phong cũng thông tin, hiện nay chưa có kết luận khẳng định, nguyên nhân bệnh đạo ôn cổ bông xảy ra trên diện tích lớn ở Hà Tĩnh vừa qua là do chất lượng giống Thiên Ưu 8.

Thực tế, PV tiếp cận nhiều người nông dân vừa bị thiệt hại nặng do giống lúa Thiên Ưu 8, thì tất cả đều khẳng định, vụ hè thu này họ sẽ không gieo, cấy giống lúa Thiên Ưu 8 nữa, bởi vụ xuân vừa rồi, họ đã mất mùa, thất bại quá cay đắng. Với ý kiến đó của người dân, ông Phong cũng cho rằng, cá nhân ông cũng đã có nhận định như thế.

Theo Sở NNPTNT Hà Tĩnh, giống lúa Thiên ưu 8 được Cty CP Giống cây trồng Trung ương chọn tạo, ngày 5.3.2015 đã được Cục Trồng trọt ban hành quyết định công nhận là giống lúa mới, chất lượng gạo tốt, khả năng chống đổ khá, phạm vi thích ứng rộng, năng suất bình quân đạt 55 - 60 tạ/ha. Từ vụ hè thu năm 2015 đến nay, Hà Tĩnh đã cơ cấu Thiên ưu 8 làm giống chủ lực.

Đặt ra vấn đề phải chăng chất lượng giống Thiên Ưu 8 có vấn đề nên mới xảy ra sâu bệnh trầm trọng ở vụ xuân vừa qua, ông Phong cho rằng, chất lượng giống được thể hiện qua chất lượng nảy mầm, sự phát triển đồng đều trên ruộng, độ lẫn tạp chất... Thế nhưng, vừa rồi, giống Thiên Ưu 8 chất lượng nảy mầm cao, phát triển đồng đều nên khó có cơ sở để khẳng định do chất lượng giống.

Liên quan đến trách nhiệm của ngành nông nghiệp Hà Tĩnh khi để xảy ra tình trạng sâu bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng vụ xuân 2017, ông Nguyễn Trí Hà - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật Hà Tĩnh thông tin, đến thời điểm này, các đơn vị liên quan vẫn chưa tổ chức họp để chỉ rõ, xử lý trách nhiệm, rút ra bài học kinh nghiệm.

Những ngày này, ngay sau khi thu hoạch một vụ xuân thất bát, người nông dân Hà Tĩnh đã phải “nuốt nước mắt” bắt tay ngay vào việc làm đất để chuẩn bị gieo sạ vụ hè thu để vớt vát. Thiết nghĩ, ngành nông nghiệp Hà Tĩnh ngoài việc nghiêm túc nhận trách nhiệm trong vụ xuân vừa qua, còn phải khẩn trương, đầy trách nhiệm với dân từ khâu cơ cấu giống đến phòng trừ sâu bệnh, đảm bảo tưới tiêu... để có một vụ hè thu không lặp lại kịch bản chua chát như vụ xuân vừa qua nữa, nếu không sẽ là quá sức chịu đựng của người nông dân.