Trong nhiều năm qua, với sự quan tâm và đẩy mạnh hỗ trợ về cơ chế, chính sách, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đã có những tiến bộ nhất định.
Thống kê của Bộ Công Thương (năm 2018) cho thấy, số doanh nghiệp đang hoạt động trong công nghiệp hỗ trợ chiếm gần 4,5% tổng số doanh nghiệp của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo; tạo việc làm cho hơn 600.000 lao động, tương đương 8% lao động toàn ngành chế biến, chế tạo với doanh thu thuần sản xuất, kinh doanh trong năm 2018 ước đạt hơn 900.000 tỉ đồng, đóng góp khoảng 11% tổng doanh thu toàn ngành chế biến, chế tạo...
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp sản xuất linh kiện Việt Nam có năng lực khá tốt tại một số lĩnh vực như sản xuất khuôn mẫu các loại; linh kiện xe đạp, xe máy; linh kiện cơ khí tiêu chuẩn; dây cáp điện; linh kiện nhựa – cao su kỹ thuật; săm lốp các loại. Các sản phẩm này đã đáp ứng được nhu cầu trong nước và được xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới.
Mặc dù có những bước tiến nhất định, song, sức bật của các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam vẫn còn chậm, chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất trong nước.
Trên thực tế, hiện nay mới chỉ có khoảng 3-5 doanh nghiệp được xác nhận là doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ. Như ý kiến của bà Trương Thị Chí Bình, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) tại buổi tọa đàm “Tiếp sức cho doanh nghiệp Công nghiệp hỗ trợ" do Báo Lao Động tổ chức: "Nhiều doanh nghiệp chia sẻ với chúng tôi là “tham gia là doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ giống như việc được vạ thì má cũng sưng”, vì đầu tư rất nhiều mà lợi nhuận lại rất ít".
Kỳ vọng về sự phát triển lớn mạnh của các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam trong tương lai, bà Phan Thị Minh – Giám đốc Công ty TNHH Nhật Minh cho biết, ngoài việc đầu tư về phần cứng cho các doanh nghiệp, Chính phủ nên có các chính sách để đầu tư công nghệ.
"Ví dụ tôi vừa đi một công ty hóa chất ở Nhật Bản về, tôi rất ngạc nhiên khi có 2 kĩ sư trẻ chỉ cho tôi thấy sáng chế mới của họ. Đó là những ống nhựa trong suốt khi kéo ra thì đứt nhưng khi gập lại thì tự liền lại. Tôi có hỏi cái này để làm gì? Liên quan gì đến ngành hàng của các anh? Họ nói: Công ty tuyển chúng tôi về để nghiên cứu bất cứ cái gì. Khi chúng tôi nghiên cứu thành công sẽ tạo ra kinh tế cho công ty.
Tôi nghĩ, đầu tư gì cũng có chấp nhận rủi ro, không phải cứ nghiên cứu là thành công. Những sáng chế của 2 kĩ sư người Nhật có thể dùng trong y học, trong làm đẹp, đồ chơi… Đó là những việc không liên quan đến công ty họ làm. Còn Việt Nam lúc nào cũng cần trả lời ngay: Đầu tư phải làm ra bao nhiêu? Đầu tư phải có hiệu quả", bà Minh cho hay.
Cũng theo bà Minh, những doanh nghiệp Công nghiệp hỗ trợ giống như công ty bà mong muốn công nghiệp hỗ trợ Việt Nam không chỉ làm ra sản phẩm đơn giản mà cũng cùng nền tảng sản xuất ra sản phẩm có hàm lượng chất xám cao hơn. Thị trường các nước cần sản phẩm khó hơn, chất lượng hơn.
Bà Trương Thị Chí Bình, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho hay, tại Việt Nam, thị trường xe máy có lợi thế nhưng doanh nghiệp Việt Nam chỉ làm phụ kiện rời, nhỏ lẻ, không làm được cụm linh kiện. Thậm chí, có chi tiết phải gửi sang Thái Lan làm rồi gửi lại về.
Do đó, Nhà nước cần hỗ trợ nhiều cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chính phủ đứng ra kết nối các doanh nghiệp để các doanh nghiệp cùng nhau phát triển. Hiệp hội cố gắng kết nối để doanh nghiệp có sản phẩm tốt.
