Nói đến “tiết canh” người ta thường nghĩ ngay đến các đồ ăn tươi sống có nguồn gốc từ động vật. Từ lâu, món ăn này đã được các tổ chức y tế khuyến cáo là không nên ăn vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn, gây hại cho sức khỏe. Thế nhưng “tiết canh rau rừng” thì lại khác. Khác với tiết canh thông thường làm từ huyết động vật, "tiết canh rau rừng" là một món ăn được chế biến hoàn toàn từ thực vật.
"Tiết canh" rau rừng được coi là đặc sản của người dân tộc Lào ở Mường Luân. Ngoài nguyên liệu chính là lá cây rừng còn có hành, tỏi, ớt, lá chanh, lạc rang, rau thơm được trộn với gia vị theo 1 công thức “đặc biệt”.
Loại cây để làm món tiết canh rau rừng được người địa phương gọi là cây “Bơ Mó”. Đó là một loại cây thân dây leo, lá màu xanh nhạt mọc trong rừng và thường gặp nhiều vào mùa nóng, khoảng từ tháng 4 đến tháng 9.
Anh Lò Văn Thắng – Phó bí thư Đoàn xã Mường Luân là người con của dân tộc Lào và cũng là người giới thiệu cho chúng tôi về món ăn độc đáo này chia sẻ: "Để làm món tiết canh rau rừng, việc đầu tiên là phải lên rừng tìm lá Bơ Mó. Vì đây là loại cây rừng nên không thể đem về trồng được ở nhà. Đã có những người thử đem về trồng nhưng một thời gian là cây không phát triển được và chết”.
Sau khi lấy được lá Bơ Mó đem rửa sạch, giã nhuyễn rồi pha với nước và vắt bỏ bã để được một hỗn hợp sền sệt có màu xanh lục. Bước tiếp theo trộn hỗn hợp này với “nhân tiết canh” đã được chuẩn bị sẵn như hành, tỏi, ớt, lá chanh, lạc rang và một số loại rau thơm…Sau khi trộn đều thì để khoảng 5 phút, hỗn hợp sẽ đông đặc thành món tiết canh rau rừng thơm ngon, bổ dưỡng và nhìn rất hấp dẫn.
Anh Thắng cũng cho biết, làm món tiết canh rau rừng này quan trọng nhất là phải nhanh tay và “chuẩn công thức”. Theo đó, lượng nước, lượng gia vị phải tương ứng với lượng nhân thì hỗn hợp mới đông cứng được.
Anh cũng giải thích: “Món tiết canh rau rừng vốn được làm hoàn toàn từ thực vật nhưng ngày nay để phù hợp với nhu cầu thưởng thức và làm phong phú các món ăn nên ngoài gia vị truyền thống người ta có thể trộn thêm nhân thịt lợn băm, cá sấy hay thịt gà xé nhỏ… tùy theo sở thích”.
Do là món ăn hấp dẫn và nguyên liệu cũng dễ tìm nên hầu hết những gia đình dân tộc Lào ở đây đều biết chế biến món tiết canh rau rừng. Không những để đãi khách, thưởng thức trong các bữa ăn hằng ngày mà nhiều gia đình còn trân trọng dâng lên mâm cỗ cúng tổ tiên trong những ngày lễ, Tết.
Lần đầu được thưởng thức món tiết canh rau rừng “nguyên bản” đã gây ấn tượng mạnh với chúng tôi bởi vị ngọt thanh mát của lá cây rừng, hòa quyện với mùi thơm của các rau, vị cay của tỏi ớt và vị đậm đà của các loại gia vị có nguồn gốc từ rừng.
