Tan hoang
Từ thôn Làng Cát (xã Đakrông, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị), chúng tôi đi theo suối Cu Dong, vượt qua vài đoạn đường hằn lốp bánh ôtô tải rồi tiếp tục vượt suối Pa Chồ. Đường khó đi, đến được chân dốc Mạ Ơi, thì xe môtô không di chuyển được nữa.
Bỏ lại xe bên bờ suối rồi đi bộ theo đường mòn. Do không nắm rõ đường đi, không có người dẫn đường, nên đi từ sáng sớm, đến trưa mới đến được gần đồi Cò A Chuài giáp với đồi Le Pút – nơi xảy ra phá rừng. Từ xa, đứng ở vị trí cao, đã nhìn thấy cả khoảnh rừng bị chuyển màu với nhiều thân cây nằm rạp xuống.
Địa điểm đầu tiên chúng tôi tiếp cận có tọa độ E00561774 N01838676, nơi này bắt đầu có dấu hiệu cây rừng bị phá. Ở ngay bên đường đi, một số cây rừng đường kính khoảng 40cm bị đốn hạ, phần gốc được cưa cắt, xẻ lớp vỏ bên ngoài rồi vận chuyển đi đâu không rõ, để lại trên mặt đất là phần ngọn và cành vương vãi.
Tiếp tục đi theo đường mòn, từ tọa độ E00562498 N01838018 kéo dài đến tọa độ E00562756 N01837673, rừng tự nhiên 2 bên đường bị đốn hạ la liệt. Có nơi, những thân cây có đường kính từ khoảng 50cm đến 80cm bị cắt phần gốc, cưa xẻ rồi được vận chuyển ra khỏi cửa rừng từ trước. Có nơi, cây lớn, cây bé bị đốn hạ còn nguyên trạng nằm xếp chồng lên nhau.
Ở trên đồi cao, thời tiết có sương mù, nhưng đến 12h trưa thì trời nắng gắt. Màn sương tan ra, để lộ cả một khoảng rừng lớn bị tàn sát. Theo ghi nhận của phóng viên, trên 10ha rừng ở nơi này đã bị cưa trụi, hiện chỉ một vài địa điểm bị đốt, nhưng cây rừng còn tươi nên không bị cháy hết.
Ở hiện trường, chúng tôi không gặp bất kỳ người dân hay lực lượng chức năng lui tới. Dọc đường đi, chỉ gặp một người đàn ông trung niên dắt theo 1 con trâu lấm lem kéo theo dụng cụ để chở đồ vật nặng. Hỏi “trâu kéo gỗ à”, thì người đàn ông không nói, nhìn dò xét rồi đi. Còn ở thôn Làng Cát, khi ngỏ ý hỏi đường và thuê dẫn vào địa điểm phá rừng, những người đàn ông ở bản phớt lờ, nói không biết hoặc không dám đưa đi.
Cần làm rõ, xử lý hình sự
Tìm hiểu được biết, địa điểm rừng tự nhiên bị phá nói trên thuộc tiểu khu 699 và 708. Ông Trần Đại Đức – Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Đakrông, cho biết trên cơ sở ảnh vệ tinh và nguồn tin, từ ngày 5.4 lực lượng kiểm lâm đã đi kiểm tra, và đến ngày 12.4 thì phát hiện vụ phá rừng ở 2 tiểu khu nói trên. “Diện tích phá rừng lớn, cây rừng bị đốn hạ là gỗ thuộc nhóm 7, nhóm 8. Vì thời gian ngắn nên chúng tôi chưa đo đếm cụ thể diện tích, trữ lượng gỗ được” – ông Trần Đại Đức, nói.
Rừng bị phá ở tiểu khu 699 và 708 có 100% là rừng tự nhiên phục hồi, trong đó một phần thuộc quản lý của xã Đakrông, 1 phần thuộc quản lý của cộng đồng thôn Làng Cát và 1 phần thuộc quản lý của cộng đồng thôn Pa Tầng (xã Đakrông). Khi phát hiện vụ phá rừng, kiểm lâm đã báo cáo với các đơn vị liên quan, phối hợp với chính quyền xã, lực lượng công an và ban quản lý rừng cộng đồng ở thôn Làng Cát đến hiện trường để thu thập thông tin, tiến hành điều tra vì có dấu hiệu hình sự.
Theo ông Trần Đại Đức, dù các lực lượng đã cố gắng, nhưng ở khu vực này thỉnh thoảng vẫn xảy ra tình trạng phá rừng. Lực lượng kiểm lâm cũng đã phát hiện nhiều vụ vận chuyển gỗ lậu, nhưng cứ bắt vụ này, lại xảy ra vụ khác.
Còn ông Hồ Thanh – Chủ tịch UBND xã Đakrông thì nói rằng, đồng bào ở thôn Làng Cát là đồng bào thiểu số, sống bằng nghề nông, nên đã phá rừng để làm rẫy.
Nhưng ở hiện trường, các cây gỗ lớn phần lớn đã bị cưa xẻ, vận chuyển đi hết, vậy mục đích phá rừng có phải lấy đất làm rẫy? Trước câu hỏi của phóng viên, ông Hồ Thanh trả lời rằng, xã có phối hợp với kiểm lâm, bắt một số vụ vận chuyển gỗ lậu từ khu vực phá rừng ra, nhưng gỗ dùng để làm nhà. “Trước Tết Nguyên đán vừa rồi, chúng tôi phát hiện một vài vụ” – ông Thanh, cho hay.
Tìm hiểu được biết, tại khu vực giáp ranh giữa địa bàn xã Húc (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) và xã Đakrông, người dân truyền tai nhau việc tới đây sẽ triển khai một số trụ điện gió. Có thể vì thế, người dân đã ồ ạt vào khu vực rừng nói trên, đốn hạ trắng cây rừng, chiếm đất để sau này hưởng lợi từ đền bù dự án điện gió.
Thông tin về vụ phá rừng nghiêm trọng xảy ra ở địa bàn xã Đakrông, ông Lê Đại Lợi – Phó Chủ tịch UBND huyện Đakrông nói rằng huyện mới được báo cáo sự việc. Hiện đã chỉ đạo các đơn vị liên quan vào cuộc điều tra, xử lý.
