Vi phạm như "nấm sau mưa"
Tình trạng xây dựng các homestay trái phép, xâm hại đến vùng lõi Di sản Tràng An diễn ra phổ biến nhất là tại khu vực xã Ninh Xuân (huyện Hoa Lư) với hàng loạt các homestay xây dựng trái phép như: Chính Thư Homestay, Tràng An Lotus Lake Homestay…,nghiêm trọng nhất là vi phạm của hộ gia đình ông Lưu Đình Quế ở thôn Khê Thượng, xã Ninh Xuân.
Các ngành chức năng từ xã đến huyện, thậm chí là UBND tỉnh Ninh Bình đã có văn bản chỉ đạo xử lý nhưng đến nay, những công trình trên vẫn ngang nhiên tồn tại, gây ảnh hưởng tới công tác bảo vệ di sản.
Ông Nguyễn Quốc Hưng - Phó Chủ tịch UBND huyện Hoa Lư cũng thừa nhận, những năm gần đây, tình trạng xây dựng trái phép trong vùng lõi và vùng đệm của Di sản Tràng An là rất phổ biến. Các vụ vi phạm chủ yếu là các hộ gia đình xây dựng theo mô hình homestay để kinh doanh lưu trú núp bóng xây dựng, cải tạo nhà ở. Thậm chí, nhiều vụ vi phạm đã được phát hiện, lập biên bản đình chỉ thi công và yêu cầu tháo dỡ ngay từ đầu nhưng nhiều hộ dân vẫn không chấp hành, lén lút xây dựng để hoàn thiện công trình.
"Có thời điểm, các công trình xây dựng trái phép trong vùng lõi và vùng đệm của Di sản Tràng An mọc lên như nấm sau mưa, chúng tôi đã thành lập Tổ công tác và lập đường dây nóng để tiếp nhận thông tin và xử lý đối với những trường hợp vi phạm" - ông Hưng nói.
Cũng theo ông Hưng, từ năm 2016 đến nay, các ngành chức năng của huyện đã kiểm tra, phát hiện, lập biên bản xử phạt hành chính, đồng thời yêu cầu tháo dỡ hàng trăm công trình xây dựng trái phép trong vùng lõi và vùng đệm của Di sản Tràng An. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số hộ dân chưa chấp hành tháo dỡ công trình, gây ảnh hưởng tới công tác bảo vệ di sản.
Hơn 10 tháng vẫn chưa xây dựng xong kế hoạch cưỡng chế
Cụ thể, đối với vi phạm của hộ gia đình ông Lưu Đình Quế, trong thời gian từ năm 2015 đến năm 2021, các cơ quan chức năng từ xã đến huyện và Ban Quản lý Quần thể danh thắng Tràng An đã 20 lần kiểm tra, lập biên bản và yêu cầu dừng các hoạt động thi công, xây dựng và tháo dỡ các công trình vi phạm, trả lại mặt bằng cảnh quan.
Ngoài ra, Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình và Ban Quản lý Quần thể danh thắng Tràng An đã 15 lần có công văn đề nghị UBND huyện Hoa Lư và UBND xã Ninh Xuân xử lý vi phạm và thu hồi giấy chứng nhận kinh doanh (lưu trú, du lịch) đối với hộ gia đình ông Lưu Đình Quế. Tuy nhiên, không hiểu sao đến nay, công trình vi phạm của hộ gia đình ông Quế vẫn hoàn thiện và đưa vào sử dụng, kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch.
Vào ngày 17.3.2021, tại Hội nghị bàn biện pháp xử lý dứt điểm những vụ vi phạm xây dựng trong vùng lõi và vùng đệm của Di sản Tràng An, ông Bùi Duy Quang (nguyên Chủ tịch UBND huyện Hoa Lư) đã yêu cầu Đảng ủy, UBND xã và Chủ tịch UBND xã Ninh Xuân khẩn trương rà soát, hoàn chỉnh các biên bản, quyết định xử phạt vi phạm hành chính, đồng thời tăng cường gặp gỡ, đối thoại và vận động ông Lưu Đình Quế tự giác thực hiện quyết định vi phạm hành chính. Nếu không chấp hành thì hoàn thiện hồ sơ cưỡng chế và báo cáo UBND huyện xong trước ngày 25.7.2021. Đồng thời, xây dựng phương án, kế hoạch và tổ chức cưỡng chế xong trước ngày 185.8.2021.
Ngày 10.3.2022, vừa qua, ông Trần Song Tùng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình đã ký văn bản số 210/UBND-VP5 về việc xử lý vi phạm về trật tự xây dựng, quản lý sử dụng đất trong phạm vi Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Tràng An.
Theo đó, UBND tỉnh Ninh Bình giao UBND huyện Hoa Lư, Sở Du lịch căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ trì phối hợp với Sở Xây dựng, Sở TNMT và các đơn vị liên quan, kiểm tra và xử lý nghiêm đối với trường hợp vi phạm của hộ gia đình ông Lưu Đình Quế.
Ngày 20.5.2022, trao đổi với PV Lao Động, ông Nguyễn Quốc Hưng - Phó Chủ tịch UBND huyện Hoa Lư cho biết huyện vẫn đang giao cho các phòng chức năng xây dựng phương án, kế hoạch cưỡng chế để báo cáo UBND tỉnh Ninh Bình.
Như vậy, có thể thấy việc xây dựng phương án, kế hoạch và tổ chức cưỡng chế đối với trường hợp vi phạm của hộ gia đình ông Lưu Đình Quế, đã hơn 10 tháng trôi qua nhưng huyện Hoa Lư vẫn chưa xây dựng xong. Trong khi đó, công trình vi phạm của hộ gia đình ông Quế đã được xây dựng hoàn thiện và đi vào hoạt động kinh doanh dịch vụ lưu trú.
