Tiêu Tết, có phải là lãng phí?
Một vài năm trở lại đây, mỗi dịp Tết Nguyên đán, có một số ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia…đề xuất bỏ Tết ta, ăn tết Tây, hay gộp Tết ta và Tết Tây, giảm số ngày nghỉ Tết…với lý do, ngày Tết nghỉ kéo dài, làm trì trệ nền kinh tế - xã hội, và phát sinh lãng phí trên nhiều lĩnh vực.
Các ý kiến nói trên gây tranh luận gay gắt, kéo dài và chưa có dấu hiệu ngã ngũ. Nhìn từ góc độ văn hóa – lịch sử, có thể thấy, Tết Nguyên đán đã gắn bó với người Việt hàng ngàn năm qua, trở thành lễ hội linh thiêng nhất, rộn ràng nhất trong đời sống dân tộc. Tết Nguyên đán cổ truyền đã trở thành một yếu tố cấu thành, có thể nói là đặc biệt quan trọng, của nền văn hóa Việt Nam.
Nhìn từ góc độ kinh tế, một số ý kiến cho rằng, nghỉ Tết kéo dài, “tháng Giêng là tháng ăn chơi” sẽ tạo ra độ trễ trong guồng máy hành chính. Hoặc hiện tượng mua sắm, ăn uống, tiệc tùng, vui chơi quá mức của một số người sẽ gây lãng phí. Có người còn đưa ví dụ, cả năm làm ăn, tích lũy được một ít, tiêu Tết hết sạch, ra giêng “kéo cày trả nợ” vì đã chi tiêu quá mức so với khả năng.
Tuy nhiên, nhìn một cách toàn cục, thì Tết cổ truyền không phải là lực cản, mà chính là động lực thúc đẩy kinh tế, thông qua kích cầu tiêu dùng.
Tết đến, mỗi gia đình đều có cành đào, chậu quất hay gốc mai chơi Tết. Người trồng cây cảnh, nhiều loài cây cả năm chỉ bán được vào dịp Tết. Nhiều gia đình có công việc ổn định, có thu nhập cao, thậm chí trở thành tỷ phú, từ việc trồng, chăm sóc cây, hoa cảnh. Số tiền này, ngoài sử dụng vào việc chi tiêu, được các gia đình tiếp tục đầu tư vào lĩnh vực sản xuất, nhằm tăng số lượng, nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường, và để tồn tại trong cơ chế cạnh tranh.
Các sản phẩm như hương trầm, bánh chưng, pháo hoa…cũng chỉ bán được vào dịp Tết, nhưng tạo công ăn việc làm ổn định cho nhiều lao động.
Tết là dịp các mặt hàng như quần áo, trang sức, thực phẩm, xe cộ, các loại hình nghệ thuật…có cơ hội tiêu thụ mạnh.
Hãy mua hoa giúp nông dân
 |
| Nhiều mặt hàng chỉ bán được vào dịp Tết. Ảnh: Q.Đại. |
Ngay cả như khi tiêu thụ, đốt vàng mã với số tiền lớn, không phải người tiêu dùng “đốt tiền”, mà đã góp phần tạo việc làm, thu nhập cho người thợ sản xuất, nhà buôn bán hàng mã. Đồng tiền đó, được đưa vào lưu thông, góp phần tạo nên các giá trị gia tăng khác cho xã hội.
Kinh tế suy thoái, tạo ra tâm lý tiết kiệm, tích lũy phòng xa, nên có nhiều thời điểm trong năm, sức mua giảm mạnh, nhiều loại hàng hóa ế ẩm, tạo ra điểm nghẽn trong dòng lưu thông hàng hóa. Nếu tình trạng này kéo dài, nhiều ngành sản xuất sẽ ế ẩm, doanh nghiệp thu lỗ, phá sản, nhiều người lao động không có việc làm, tạo ra nguy cơ suy thoái kinh tế ngày càng nghiêm trọng.
Tết là dịp, cơ hội lớn để kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy dòng hàng hóa lưu thông mạnh mẽ, tạo ra động lực lớn để phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người lao động.
Chúng ta không cổ vũ cho thói tiêu xài hoang phí, vô độ, nhưng cũng cần lưu ý các giải pháp để kích cầu tiêu dùng, kích thích sản xuất tăng trưởng.
Giải quyết được “điểm nghẽn” trong dòng lưu thông hàng hóa, guồng máy kinh tế sẽ vận hành trơn tru, tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm chất lượng cao. Điều này có ý nghĩa quan trọng sống còn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội.
Dịp Tết năm nay, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều lời kêu gọi mọi người mua hoa đào, hoa mai, quất…giúp nông dân, không nên chờ đến chiều, đêm 30 Tết mới mua để ép người bán, xét đến cùng là làm hại người nông dân. Lời kêu gọi đó, không chỉ có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, mà còn phù hợp với quy luật phát triển của kinh tế thị trường, là dòng tiền từ lưu thông hàng hóa sẽ tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế, đem lại no ấm, thịnh vượng cho cả cộng đồng.
