Tạo niềm tin cho doanh nhân

Khôi phục niềm tin của doanh nghiệp 

Trước đó, tại cuộc họp về tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp sáng 25.4, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã bày tỏ thái độ “rất buồn” trước tình trạng nhũng nhiễu người dân và doanh nghiệp. Tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực chính là một nguyên nhân dẫn tới thực trạng “rất khó khăn” của cộng đồng doanh nghiệp hiện nay mà Thủ tướng đã nhắc tới và quyết tâm tháo gỡ với tinh thần “không để doanh nghiệp kiệt sức”.  

Cũng chính từ cuộc họp này, thông điệp kiên quyết về xử lý nhũng nhiễu người dân mà điển hình là việc “làm khó” ông chủ quán phở “Xin Chào” đã được phát đi, và cái kết có hậu của câu chuyện này, dư luận đã thấy.  

Nói về tiềm năng của đất nước, tại Diễn đàn Cạnh tranh Quốc gia Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đã phát biểu: “Chúng ta có tiềm năng rất lớn với một nguồn lực khổng lồ chưa được sử dụng hiệu quả, vì môi trường kinh doanh còn méo mó, không khuyến khích đầy đủ sự sáng tạo. Nếu cải cách được đẩy mạnh, tạo niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân, thì kinh tế Việt Nam có thể phát triển bùng nổ trong thời gian tới”. 

Tại cuộc họp về tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp Thủ tướng đã thẳng thắn nêu ra “Tạo điều kiện cho dân vẫn còn mờ nhạt lắm, quá nhiều thủ tục rườm rà”. Bởi vậy, trước đến với cộng đồng doanh nghiệp tại Hội nghị ngày 29.4, Thủ tướng Chính phủ đã phát đi thông điệp: Hội nghị không chỉ nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, mà còn nhằm khôi phục niềm tin của doanh nghiệp và xã hội. 

Đừng xử phạt, hãy hướng dẫn người dân 

Vấn đề đặt ra là làm thế nào để tạo niềm tin cho người dân và cộng đồng doanh nghiệp?  Câu hỏi tưởng chừng rất khó có lời giải, nhưng qua bài viết ông Lê Xuân Hiền, Trưởng phòng Đăng ký kinh doanh-Sở KHĐT Hải Dương - Thành viên Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư được đăng trên Chinhphu.vn khi nói về những điều liên quan đến vụ quán phở “Xin chào” thì thấy, cơ quan công quyền tạo niềm tin với người dân và doanh nghiệp không hề khó. 

Ông Hiền cho biết: Theo quy định của Luật Doanh nghiệp (DN) 2014 có hiệu lực từ 1.7.2015, người dân được kinh doanh những gì pháp luật không cấm. Điều đó đúng nhưng chưa đủ. Điều 7 Luật này quy định, doanh nghiệp được tự do kinh doanh trong những ngành, nghề mà luật không cấm. 

Tuy nhiên, Điều 8 cũng có yêu cầu, doanh nghiệp phải đáp ứng đủ điều kiện kinh doanh khi kinh doanh ngành, nghề có điều kiện theo quy định của Luật Đầu tư và bảo đảm duy trì đủ điều kiện đầu tư kinh doanh đó trong suốt quá trình hoạt động. Các điều kiện kinh doanh này, nếu doanh nghiệp không thực hiện đúng, đầy đủ có thể bị xử phạt. 

Cũng theo luật mới, doanh nghiệp vẫn phải ghi ngành, nghề kinh doanh trong hồ sơ đăng ký DN và mỗi khi thay đổi, bổ sung ngành, nghề kinh doanh vẫn phải gửi thông báo đến cơ quan đăng ký kinh doanh.

Tuy nhiên điểm mới ở đây là, khi DN thấy có cơ hội, thấy mình đáp ứng được điều kiện thì có thể tiến hành kinh doanh ngay, đồng thời với việc gửi thông báo bổ sung ngành, nghề kinh doanh để cơ quan đăng ký kinh doanh ghi nhận mà không phải cấp mới Giấy chứng nhận đăng ký DN. 

Chắc chắn trong thời gian tới không thể có những “ông Tấn” khác. Đây là điều đáng mừng với ông Tấn, quán Xin Chào nói riêng và cộng đồng doanh nghiệp nói chung. Qua sự việc quán phở “Xin Chào” cho thấy, sự quyết liệt của Thủ tướng và cả bộ máy chính trị rõ ràng đã tạo nên niềm tin rất lớn đối với nhân dân./ Trả lời câu hỏi: Những người kinh doanh quán cà phê, quán phở như chủ quán Xin Chào phải đăng ký kinh doanh, thực hiện thủ tục gì theo luật mới? Ông Lê Xuân Hiền cho rằng: 

Các DN tùy theo loại hình đầu tư kinh doanh, vẫn phải đảm bảo một hoặc một số yêu cầu như: Giấy phép, giấy chứng nhận đủ điều kiện, chứng chỉ hành nghề, chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp… Việc này được quy định tại Điều 9 Nghị định 118 hướng dẫn thực hiện Luật Đầu tư 2014. 

Tuy nhiên, để giải tỏa nút thắt về các loại giấy mà thường được gọi chung là giấy phép, cần đẩy mạnh việc thực hiện các điều kiện mà cá nhân, tổ chức kinh tế phải đáp ứng để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh mà không cần phải có xác nhận. 

Nhà nước công bố công khai các điều kiện cần phải đáp ứng (giống như cắm các biển báo giao thông trên đường), người dân, doanh nghiệp tự “căn” vào đó mà làm ăn cho đàng hoàng, nghiêm túc chứ không cần phải xin cấp giấy chứng nhận. 

Cũng cần phải nói thêm là các loại giấy phép cũng không phải là tấm bùa hộ mệnh vô giá. Có không ít doanh nghiệp “chạy” cho bằng đủ các giấy tờ trên, đóng khung, treo biển đàng hoàng nhưng thực tế thì không chấp hành, tuân thủ nghiêm túc cái đã được cấp ấy. Lẽ dĩ nhiên đây là việc khác, nhưng cái mà chúng ta cần là các điều kiện kinh doanh (nếu có) được thực hiện nghiêm trên thực tế. 

Trước câu hỏi: Câu chuyện trong vụ quán “Xin chào” không liên quan tới vấn đề giấy phép, mà nằm ở vấn đề hành xử của cơ quan có trách nhiệm. Luật mới thông thoáng, tạo điều kiện tối đa cho người dân kinh doanh, nhưng cách hành xử “lệch chuẩn” thì có cách nào giải quyết? Ông Lê Xuân Hiền cho hay: 

Những người Việt đang làm quán ăn tại Đức cho biết: Khi mở quán, ngay lập tức các cơ quan quản lý sẽ đến hướng dẫn rất tỉ mỉ quy định nhà bếp, chỗ rửa, nhà kho… Sau khi quán được mở, các cơ quan này tiếp tục đến xem xét và nếu như không đúng quy định họ sẽ hướng dẫn đến 3 lần. Nếu sau 3 lần không có tiến bộ mới nhắc nhở, nếu không cải thiện sẽ phạt, dù Đức là nước nổi tiếng kỷ cương, kỷ luật. 

Như vậy, yêu cầu về các điều kiện kinh doanh nơi nào cũng có, khác là cách hành xử của cơ quan công quyền và cách nhìn sự việc thế nào mà thôi. Các cơ quan của chúng ta đến doanh nghiệp có với mục tiêu chính là hướng dẫn không? Người dân vẫn có tâm lý sợ cơ quan chức năng, phải chăng vì họ đến thường là để thanh, kiểm tra là nhiều mà hướng dẫn, giúp đỡ thì ít? 

Theo chúng tôi, nếu là động cơ trong sáng, pháp luật rõ ràng, minh bạch, dù có đến nhiều lần nhưng lần nào cũng để hướng dẫn, để đồng hành, để giúp đỡ thực sự chứ không phải để hạch sách, nhũng nhiễu thì doanh nghiệp luôn rất hoan nghênh. 

Chúng tôi tin rằng, những ý kiến về việc phải làm của người dân khi mở kinh doanh, và cách hành xử cần có của cơ quan công quyền như các đặt vấn đề nêu trên của ông Lê Xuân Hiền, chắc chắn sẽ giúp cho người dân và doanh nghiệp thấy tự tin, thấy được trân trọng khi bước vào thương trường. 

Và nếu các cơ quan hành chính thực sự trở thành cơ quan phục vụ người dân và doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất thì tiềm năng khổng lồ của đất nước - như Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung đã từng nhắc đến - sẽ trỗi dậy, sẽ bùng nổ để phục vụ cho yêu cầu phát triển kinh tế xã hội.