Tôi nhớ có lần trao đổi với một chuyên gia nước ngoài, ông nói về TNGT tại Việt Nam: “Đó là một cuộc chiến”.
Nếu tính về số người chết, có lúc hơn 10.000 người mỗi năm (những năm gần đây giảm khá nhiều), thì còn hơn cả một cuộc chiến trong thời đương đại.
“Cuộc chiến” ấy không phải đến từ bên ngoài, mà đến từ ý thức của mỗi người tham gia giao thông trong dịp lễ, tết. Những người này có thể là nạn nhân của những người khác vì sự kém về nhận thức và ý thức giao thông, nhưng cũng có thể là nạn nhân của chính mình - cứ lễ, tết đến là rượu bia, nhậu nhẹt be bét thiếu kiểm soát nhưng sau đó còn cầm lái xe máy, ôtô hoặc các phương tiện chạy bạt mạng rồi gây ra tai nạn cho những người khác và chính mình.
“Cuộc chiến” ấy ai cũng thấy, nhưng lại dễ bàng quan, dễ dãi, bất chấp. Luật ư? Phạt ư? Cũng chẳng thể ngăn được hết khi mỗi con người không tự ý thức được rằng uống rượu bia là nên tránh cầm lái phương tiện, cầm lái phương tiện thì phải tuân thủ luật lệ giao thông.
Trên thực tế những con số đau lòng về số vụ TNGT, số người chết, số người bị thương. chưa bao giờ dừng lại, nghĩa là “cuộc chiến” với ý thức tham gia giao thông của mỗi con người vẫn đang âm ỉ mỗi ngày chưa thể hứa hẹn điểm dừng. Mỗi năm, chúng ta có nhiều đợt/dịp nghỉ lễ, tết và cứ xong là những con số chết chóc lại được thông báo. Những đợt nghỉ lễ càng dài, những con số chết chóc kia càng lớn, nỗi đau càng đầy.
Nếu chúng ta cứ nghĩ ai đó, hoặc là chính quyền, mới phải là nơi gánh trách nhiệm làm giảm TNGT thì đã quá lệch lạc. Không ai khác mà chính mỗi con người chúng ta mới có thể khiến “cuộc chiến” đó giảm đi, chậm lại và dừng hẳn được.
Tôi và nhóm của mình vừa có một chuyến đi caravan ở Mỹ và câu dặn lòng trên suốt hơn 3.000km luôn thường trực là: Tuyệt đối không bia rượu khi lái xe. Bởi nếu bị phát hiện - dù chưa tới mức say xỉn - cũng sẽ bị phạt rất nặng, thậm chí bị còng tay ngay lập tức đưa về bót cảnh sát.
Chúng ta có đo nồng độ cồn, nhưng việc phạt còn lẻ tẻ, chưa đủ răn đe đối với những người bia rượu say xỉn còn lái xe. Cho nên phía trước, là cái Tết Âm lịch, là những dịp lễ năm 2018, sẽ tiếp tục còn đó nỗi ám ảnh TNGT.
