Duyên nợ với Phong Nha
Dọc đường đi, những câu chuyện về khởi nghiệp của các bạn trẻ mà nói đúng hơn là những giám đốc trẻ kinh doanh về mảng du lịch tại Phong Nha – Kẻ Bàng lại làm cho tôi càng thêm cảm kích. Nói như Trần Xuân Cương – Tổng Thư ký Hiệp hội Du lịch Quảng Bình – thì gói gọn trong từ “duyên nợ”.
Cương sinh năm 1985, tốt nghiệp Học viện Kỹ thuật mật mã chuyên ngành an toàn thông tin – một ngành mà không liên quan gì đến du lịch. “Năm cuối đại học, em lập một trang web để quản lý đúng như chuyên ngành mình đang học. Là người sinh ra trên quê hương có di sản nên nội dung trang web là để quảng bá cho hình ảnh quê hương. Dần dần trang web thu hút rất nhiều người truy cập, trang web trở thành một trang chuyên về du lịch. Duyên nợ với Phong Nha đến với em từ đó” – Cương kể.
Tốt nghiệp đại học, Cương đi làm cho một tập đoàn liên quan đến CNTT. Làm được gần 2 năm cũng là thời điểm trang web do Cương lập ra trước đó phát triển rất mạnh, Cương nghĩ “sao mình không chuyển hướng làm du lịch, như vậy vừa thỏa thú đam mê, vừa chung tay xây dựng quê hương”. Từ đó, Công ty du lịch Netin do Cương làm chủ đã ra đời. Đó là câu chuyện của Cương hơn 5 năm trước. Giờ đây Netin đã là một trong những công ty ‘có số” trong lữ hành du lịch, góp phần đưa du khách quốc tế và mọi miền đất nước đến với di sản Phong Nha. Riêng năm 2017 vừa qua công ty của Cương đã đưa về gần 12 ngàn khách.
Nhắc đến chuyện khởi nghiệp, có lẽ trong giới trẻ làm du lịch tại Phong Nha không ai là không biết đến Lê Lưu Dũng. Năm nay vừa tròn 33 tuổi, xuất thân từ công việc là một nhà bảo tồn thiên nhiên với vốn tiếng Anh được đào tạo bài bản, Dũng đam mê công việc gắn liền với thiên nhiên. Dũng kể, lần đầu tiên khi đặt chân đến Phong Nha - Kẻ Bàng vào năm 2009, anh đã bị chinh phục bởi cảnh đẹp nơi đây.
Từ trợ lý hiện trường cho Dự án bảo tồn thiên nhiên Phong Nha - Kẻ Bàng do Vườn thú Cologne và Hội động vật học Frankfurt Đức tài trợ, rồi làm việc cho một công ty du lịch, Dũng quyết định khởi nghiệp cho bản thân bằng những kế hoạch gắn liền với môi trường và đảm bảo tính cộng đồng cũng như bảo vệ môi trường. Công ty Jungle Boss ra đời từ tôn chỉ đó với mô hình homestay, lúc đó là một sản phẩm rất mới ở Quảng Bình.
Homestay là một sản phẩm tuyệt vời dành cho du khách thích trải nghiệm và tìm hiểu về nét truyền thống văn hoá người Việt Nam cũng như có những trải nghiệm với cộng đồng địa phương. Hiện nay Jungle Boss Homestay được xếp ở vị trí thứ nhất trên tổng 33 homestay và nhà nghỉ đặc biệt ở Phong Nha - Kẻ Bàng do trang du lịch hàng đầu thế giới Tripadvisor bình chọn.
Còn với anh Nguyễn Châu Á - TGĐ Công ty TNHH MTV Chua Me Đất (Oxalis) -thì ý tưởng đầu tư được nhen nhóm vào khoảng năm 2010 khi Phong Nha đối mặt một trần lũ lịch sử, nhấn chìm toàn bộ nhà cửa, tài sản trong biển nước. Anh đã nghĩ đến việc phải làm một điều gì đó cho mảnh đất này, một loại hình kinh doanh để hỗ trợ người dân địa phương, đồng thời góp phần xây dựng và phát triển kinh tế.
Mất khoảng một năm nghiên cứu, Nguyễn Châu Á đã quyết định thành lập công ty Oxalis vào tháng 6 năm 2011, tạo ra sản phẩm du lịch mạo hiểm, khám phá hang động để không cạnh tranh với các loại hình du lịch hang động đang khai thác trong khu vực. Mục đích chính là để kéo dài thời gian của khách du lịch tại đây, cũng như tạo nhiều cơ hội việc làm cho những người dân sơn tràng. Công ty bắt đầu với tour khám phá Hang Én với 7 nhân viên và 15 nhân viên gùi đồ (porter).
Sau 6 năm phát triển và trưởng thành, công ty đã phát triển thêm nhiều sản phẩm du lịch nổi tiếng thế giới khác như thám hiểm Sơn Đoòng, Hang Va, Tú Làn, Hang Tiên, tạo cơ hội việc làm cho 170 nhân viên và hơn 350 nhân viên gùi đồ. Giúp cải thiện thu nhập bình quân đầu người của người dân địa phương trung bình từ 3 triệu đồng/tháng vào năm 2014 lên 7 triệu đồng/tháng năm 2017.
Cộng đồng cùng khởi nghiệp
Nói về vấn đề phát triển du lịch, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình Nguyễn Hữu Hoài nhấn mạnh, du lịch cộng đồng là xu hướng tất yếu hiện nay. Đặc biệt là với tỉnh Quảng Bình và tại Di sản Phong Nha – Kẻ Bàng. Thời gian qua, Quảng Bình cũng đã xã hội hóa công tác du lịch bằng việc phát huy hiệu quả kinh doanh và phát triển các doanh nghiệp tư nhân kinh doanh du lịch.
Đến Phong Nha bây giờ trong tầm mắt du khách là những hình ảnh rất đẹp, khác xưa nhiều lắm với những homestay, những dịch vụ thân thiện nép mình bên bờ sông Son. Là hình ảnh những du khách nước ngoài khi sáng sớm hay chiều tà yên bình ngồi ngắm cảnh trong những quán cà phê do chính những “doanh nghiệp chân đất” của chính những nông dân chính hiệu nơi đây.
Lê Lưu Dũng – Ông chủ của Jungle Boss – kể, nhận thức được vấn đề cùng nhau phát triển du lịch cộng đồng nên anh đã chủ động nhân rộng mô hình homestay tại Phong Nha, tư vấn, hỗ trợ chuyên môn cho người dân. “Khi người dân cùng làm homestay, lượng khách về nhiều sẽ được san sẻ, đáp ứng được nhu cầu khách lại đến đông hơn. Đặc biệt đây là mô hình phát triển du lịch bền vững đầu tư ít và không ảnh hưởng đến môi trường” – Dũng kể. Hiện nay chỉ riêng tại trung tâm Phong Nha đã có hàng chục homestay với mức thu nhập mỗi homestay hơn 30 triệu đồng/tháng – một mức thu nhập trong mơ đối với người dân vốn đang còn khó khăn nơi đây.
Trần Xuân Cương – Tổng Thư ký Hiệp hội Du lịch Quảng Bình – chia sẻ, không chỉ tại Phong Nha mà tại các địa phương khác đa số các bạn trẻ khi khởi nghiệp đều gặp khó khăn vì vốn kinh nghiệm thương trường rất ít, mối quan hệ không nhiều, sự từng trải chịu đựng áp lực chưa đủ để đứng vững trước những khó khăn.
Chị Phan Thị Hồng Thắm – Chủ Phong Nha Lake House, một doanh nghiệp khá thành công tại Phong Nha Kẻ Bàng – tâm sự, “phải đoàn kết, cộng đồng cùng giúp nhau để cùng phát triển du lịch, như vậy sẽ thành công”.
