Tại tỉnh Phú Yên có khoảng 88.926 lồng nuôi thủy sản, trong đó tập trung nhiều nhất tại thị xã Sông Cầu, Đông Hòa và huyện Tuy An. Riêng thị xã Sông Cầu năm 2021, có 4.852 hộ nuôi tôm hùm với 58.695 lồng nuôi đạt sản lượng 1.050 tấn (sản lượng trung bình hàng năm đạt 1.000 tấn với giá trị từ 660 - 995 tỷ đồng/năm).
Tuy nhiên, nghề nuôi tôm hùm hiện nay vẫn còn nhiều thách thức như: Việc quản lý nguồn giống, thức ăn, quản lý vùng nuôi, các hộ nuôi tôm hùm luôn phải đối mặt trước nhiều rủi ro và thách thức khi có thiên tai, dịch bệnh nhất là khi xảy ra dịch COVID-19, biến đổi khí hậu, diễn biến bất thường của thời tiết, môi trường nuôi bị ô nhiễm, tôm hùm tiêu thụ phụ thuộc vào xuất khẩu tiểu ngạch.
Ông Dương Bình Phú – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Phú Yên cho rằng: Việc đưa nội hàm khoa học công nghệ trong phát triển sản phẩm tôm hùm chủ lực là rất cần thiết. Phát triển sản phẩm tôm hùm có nhiều vấn đề đặt ra để nâng cao hiệu quả kinh tế và phát triển bền vững. Cụ thể là vấn đề quy hoạch, giống nuôi, thu hoạch, bảo quản và chế biến... Các nội dung này đã được UBND tỉnh Phú Yên quan tâm tháo gỡ nhưng vẫn đang mang tính vụ việc và ngắn hạn.
Cùng với đó, yêu cầu khắt khe của thị trường thế giới cũng như biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp khiến cho nghề nuôi tôm hùm hiện nay bộc lộ nhiều khó khăn, lạc hậu, đòi hỏi cần phải đầu tư nghiên cứu phát triển công nghệ để đảm bảo nghề nuôi tôm hùm tỉnh nhà đứng vững trên thị trường.
Tiến sĩ Thái Ngọc Chiến, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III cho biết: Để hạn chế những thiệt hại từ thiên tai và ô nhiễm môi trường cho vùng nuôi tôm hùm tại Phú Yên, trong thời gian tới tỉnh Phú Yên có thể ứng dụng 2 công nghệ nuôi đó là công nghệ nuôi trên bờ và công nghệ nuôi tôm hùm bằng lồng HDPE theo kiểu Nauy.
“Khi áp dụng 2 công nghệ nuôi này, các yếu tố rủi ro như: Chế độ cho ăn và kiểm soát dịch bệnh sẽ được khắc phục. Cùng với đó là có khả năng chống chịu sóng gió tốt khi có thiên tai xảy ra, giúp tôm hùm có điều kiện sinh trưởng nhanh”, Tiến sĩ Thái Ngọc Chiến cho biết thêm.
Bên cạnh công nghệ nuôi mới, thức ăn công nghiệp dành cho tôm hùm cũng là một giải pháp khoa học công nghệ cần được ứng dụng. Hiện tại, thức ăn cho tôm chủ yếu là thức ăn tươi sống (gọi là cá tạp) và đang suy giảm và phụ thuộc vào tự nhiên nên thiếu hụt. Viện nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III đang hoàn thiện các nghiên cứu về thức ăn công nghiệp.
Tiến sĩ Mai Duy Ninh, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III cho biết: Các nhà khoa học đã nghiên cứu nhu cầu dinh dưỡng của tôm hùm, quy trình sản xuất thức ăn công nghiệp cho tôm hùm bông và tôm hùm xanh. Kết quả nuôi thử nghiệm trong lồng biển ở tỉnh Khánh Hòa được ghi nhận là cả hai loại tôm này đem lại hiệu quả kinh tế, tương đương với nuôi bằng thức ăn tươi sống.
Trong những năm qua, nghề nuôi tôm hùm đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo việc làm ổn định và tăng thu nhập cho người lao động trên địa bàn tỉnh Phú Yên.
