Tọa lạc ở vị trí đẹp nhất trên đỉnh Hòn Chồng – danh thắng nổi tiếng trong vịnh Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa), Đài thiên văn Nha Trang là 1 trong 2 đài thiên văn được đầu tư xây dựng trong khuôn khổ dự án Trung tâm vũ trụ Việt Nam.
Kính thiên văn của Đài thiên văn Nha Trang là kính quang học phản xạ do Cty Marcon của Italia – một công ty nổi tiếng về cơ khí chính xác - thiết kế và chế tạo. Cấu trúc dẫn dộng của kính được đồng bộ với mái vòm điều khiển tự dộng.
Kính được trang bị một máy ảnh, một bộ phân tích phổ có độ phân giải hình ảnh và quang phổ cao trong vùng bước sóng rộng. Một số nghiên cứu có thể thực hiện trên hệ kính này là quan sát những sao biến quang, từ đó thực hiện nghiên cứu khí quyển (bề dày, mây, mù); đo phổ vạch của các sao để thu thông tin về loại sao, tốc độ quay và độ lớn từ trường trên bề mặt sao; đo vận tốc xuyên tâm của sao chủ để tìm kiếm ngoại hành tinh; đo tốc độ quay của một số hành tinh, nghiên cứu hình thái của các thiên hà, tìm kiếm thiên thể gần trái đất, siêu tân tinh hay phát xạ quang đi kèm với những bùng phát vô tuyến nhanh…
Nhà chiếu hình vũ trụ cung cấp kiến thức về thiên văn học, giải thích một số hiện tượng thiên văn như sự phân định của các mùa trong năm, sự thay đổi vị trí của các thiên thể trên bầu trời, các hiện tượng quen thuộc như nhật thực, nguyệt thực… Thông qua hiệu ứng hình ảnh, giúp thỏa mãn trí tò mò của con người, đặc biệt là trẻ em, về bầu trời và vũ trụ, từ đó khơi dậy đam mê khám phá thiên văn học.
PGS.TS Phạm Anh Tuấn - TGĐ Trung tâm vũ trụ Việt Nam - cho biết: “Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản về vật lý thiên văn quang học và phổ biến kiến thức về khoa học vũ trụ tới cộng đồng; Đài thiên văn Nha Trang còn hỗ trợ đào tạo, giảng dạy và nâng cao chất lượng nhân lực trong lĩnh vực vật lý thiên văn và vũ trụ; hợp tác nghiên cứu với các nhóm nghiên cứu cùng lĩnh vực ở trong nước cũng như quốc tế. Dự kiến sẽ chính thức hoạt động vào tháng 9 sắp tới, đồng thời phối hợp với ngành du lịch địa phương đưa Đài thiên văn Nha Trang vào lịch trình city tour để thỏa mãn nhu cầu của du khách cũng như người dân địa phương”.
Được biết, dự án Trung tâm vũ trụ Việt Nam đã và đang được gấp rút thi công, đài thiên văn thứ 2 tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội) dự kiến sẽ hoàn thành và chính thức hoạt động vào năm 2018.
