Khó xây thiết chế tập trung
Trung tâm Văn hóa lao động tỉnh Bình Dương với tổng diện tích 2,3ha, tổng số vốn đầu tư thực hiện giai đoạn 1 là 62 tỉ đồng trên tổng số 73,9 tỉ đồng được phê duyệt và hoàn thành sớm gần 2 năm so với kế hoạch. Công trình gồm nhiều hạng mục như: Trung tâm tổ chức hội nghị - sự kiện; nhà thi đấu đa năng, quảng trường và các hạng mục phụ trợ như nhà xe, cây xanh, giao thông nội bộ. Công trình được hoàn thành với phương thức tỉnh hỗ trợ quỹ đất sạch, hỗ trợ 70% nguồn vốn và tổ chức CĐ 30% nguồn vốn. Sắp tới, LĐLĐ tỉnh tiếp tục đầu tư xây dựng các Trung tâm Văn hóa lao động trên địa bàn thị xã Bến Cát, thị xã Tân Uyên, thị xã Dĩ An, huyện Bàu Bàng.
Theo bà Trương Thị Bích Hạnh - Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Bình Dương - về cơ bản, LĐLĐ tỉnh Bình Dương có nhiều thuận lợi trong việc xây dựng Trung tâm Văn hóa lao động bởi tỉnh ủng hộ, không chỉ giao quỹ đất sạch, tỉnh còn hỗ trợ kinh phí và chỉ đạo các sở, ngành của địa phương hỗ trợ để tổ chức CĐ hoàn thành nhiệm vụ. Vì liên quan đến đầu tư công, mọi trình tự thủ tục phải tuân thủ quy trình chặt chẽ, có khi phải kéo dài thời gian.
Theo bà Hạnh, việc xây dựng thiết chế CĐ tập trung bao gồm nhà trẻ, nhà ở, bệnh viện, khu vui chơi… vào một khu đất ở Bình Dương sẽ rất khó vì khó tìm được quỹ đất lớn để đáp ứng yêu cầu. Sắp tới đây, LĐLĐ tỉnh sẽ đầu tư Trung tâm Văn hóa lao động thị xã Bến Cát theo hướng là kết nối thuận lợi nhất với các tiện ích sẵn có gồm: Nhà trẻ CĐ - Nhà lưu trú công nhân - Bệnh viện - Siêu thị. Trong đó, bệnh viện và siêu thị là do đơn vị tư nhân đầu tư và có sẵn, CĐ không đầu tư vào hạng mục này nữa vì quỹ đất cũng có hạn.
Tại Tây Ninh, ông Nguyễn Xuân Hồng - Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Tây Ninh - cho biết: Theo kế hoạch của Tổng LĐLĐVN, năm 2019-2020, LĐLĐ tỉnh Tây Ninh mới xây dựng thiết chế CĐ. LĐLĐ tỉnh đang đề xuất được đẩy nhanh tiến độ, triển khai vào năm 2018 vì đoàn viên, CNLĐ đang rất nóng lòng. Hiện tại, về mặt thuận lợi là tỉnh đã giao đất. Tuy nhiên, để có quỹ đất sạch, đủ lớn để thực hiện thiết chế CĐ theo quy mô bao gồm tất cả các hạng mục nhà trẻ, nhà ở, siêu thị, bệnh viện, trung tâm văn hóa… thì rất khó.
Thực tế, đất xây dựng khu dân cư, nhà ở có thể xa trung tâm nhưng trung tâm mua sắm, bệnh viện, văn hóa phải gần trung tâm, nơi tập trung đông dân cư để tận dụng hết tiện ích. Bởi nếu chỉ gói gọn phục vụ một cụm dân cư sẽ gây lãng phí. Vì diện tích đất khá hạn chế nên có thể tùy vào tình hình địa phương đã có sẵn có tiện ích nào, công trình nào tư nhân đã đầu tư để đầu tư các công trình khác sao cho phát huy được tối đa hiệu quả.
Vướng mắc về nguồn đất
Tại Đồng Nai, ông Đinh Sỹ Phúc - Chủ tịch CĐ Cty Taekwang Vina (KCN Biên Hòa 2, Đồng Nai) - cho biết: “Chúng tôi đã xây dựng được nhà trẻ cho con công nhân, xây dựng phòng khám đa khoa với thiết bị hiện đại. Chúng tôi cũng đã có kế hoạch và nguồn vốn của Cty để xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân. Ban giám đốc Cty sẵn sàng đầu tư xây dựng để công nhân có được chỗ ở ổn định để yên tâm cống hiến cho Cty.
Tuy nhiên, chúng tôi vẫn đang gặp vướng mắc do chưa xin được nguồn đất để xây dựng nhà ở cho công nhân. Đối với những nguồn đất quá xa ở các huyện Trảng Bom, Vĩnh Cửu thì không khả thi do quá xa địa điểm làm việc của Cty ở TP.Biên Hòa. Trong khi đó, nguồn đất ở TP.Biên Hòa chúng tôi chưa được bố trí dẫn đến việc đến bây giờ nhà ở cho công nhân vẫn đang gặp khó khăn”.
Cũng theo ông Phúc, đối với việc chăm lo con công nhân, Trường Mầm non tư thục Thái Quang thuộc Cty Taekwang Vina (Biên Hòa, Đồng Nai) đã đi vào hoạt động. Đây là nhà trẻ được đầu tư 3 triệu USD chỉ để dành riêng phục vụ cho con công nhân của Cty. Trường có diện tích 7.500m2 có thể chăm lo cho gần 1.000 con công nhân. Hiện trường đã hoạt động được hơn 1 năm và đang tiếp nhận giảng dạy cho gần 300 con công nhân.
Theo lãnh đạo Cty, con công nhân khuyết tật, đơn thân, công nhân có hoàn cảnh khó khăn sẽ được ưu tiên gửi con vào học trước. Tất cả các CNLĐ đều có cơ hội được gửi con tại đây với mức học phí chỉ khoảng 800.000 đồng/tháng. Cty đã chịu 60% chi phí học tập, ăn ở cho con công nhân. Ngoài ra, CĐCS Cty Taekwang Vina còn xây dựng được Phòng khám đa khoa Tâm An - Taekwang Vina để phục vụ công nhân. Đây cũng là phòng khám đa khoa với trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y-bác sĩ giàu kinh nghiệm nhằm phục vụ tốt nhất cho công nhân lao động và hoàn toàn sử dụng bảo hiểm y tế.
Theo lãnh đạo LĐLĐ tỉnh Đồng Nai, toàn tỉnh đang có 12 dự án xây ký túc xá, nhà ở cho công nhân. Tỉnh Đồng Nai đã ưu tiên giao 67,8ha đất cho 12 dự án này. Dự kiến các doanh nghiệp sẽ đầu tư 637 tỉ đồng, nhằm mục đích xây dựng hoàn chỉnh 488.400m2sàn chỗ ở, phục vụ 98.000 công nhân. Ngoài ra, một số doanh nghiệp thuộc các tập đoàn lớn đã xây dựng ký túc xá, các nhà trẻ, nhà mẫu giáo. Ví dụ: Ký túc xá Đông Phương do Tập đoàn Phong Thái xây dựng vào năm 2006 với tổng diện tích trên 60.000m2, có 608 phòng, đáp ứng gần 5.000 người. Hiện tại, KTX đã thu hút gần 1.000 người cư trú gồm lao động trong doanh nghiệp và thân nhân của họ; KTX của Cty VPIC có 104 phòng, mỗi phòng có diện tích 32m2, khá khang trang.