Nhớ lại Tết năm trước, chị Hà Thị Linh (SN 1998, ở Chiêm Hoá, Tuyên Quang) nhận về hơn 8 triệu đồng tiền lương tháng 13. Sau 6 năm làm công nhân, đây là năm chị nhận được tiền thưởng Tết cao nhất.
Để có số tiền thưởng này, chị đã rất nỗ lực lao động, chăm chỉ, xếp loại B - theo cách tính thưởng của công ty. Theo công nhân này, với những người năng suất làm việc thấp hơn sẽ nhận thưởng thấp hơn.
"Mấy tháng nay do công ty thiếu đơn hàng nên việc làm của người lao động giảm đi. Có nhiều bộ phận vẫn đều việc, nhiều bộ phận thưa việc thì lao động phải điều chuyển liên tục" - chị Linh chia sẻ.
Mấy tháng nay, chị Linh chỉ được làm việc theo giờ hành chính, không có tăng ca, thu nhập của chị khoảng 5,5 triệu đồng/tháng. Để có tiền tiết kiệm, chị phải thắt chặt chi tiêu. Những đồ dùng gì thật cần thiết mới mua, còn lại đến ăn uống chị cũng tiết giảm tối đa.
Trước tình hình việc làm của người lao động ảm đạm hơn mọi năm, chị Linh mong ước được thưởng Tết tương đương năm trước.
"Mọi năm được làm việc, tăng ca đều thì có thể tích luỹ được một khoản. Giờ tăng ca không còn công nhân chỉ trông chờ vào khoản tiền thưởng Tết" - chị Linh chia sẻ.
Doanh nghiệp giảm đơn hàng, việc làm của người lao động ít đi rõ rệt. Chị N.T.A (huyện Yên Bình, Yên Bái) làm ở Công Ty TNHH Denso Việt Nam cũng bị ảnh hưởng rõ rệt.
"Vợ chồng tôi đang tính về quê chứ thế này khó khăn quá. Gần chục năm làm công nhân kể cả lúc dịch cũng chưa phải gửi con về quê nhưng năm nay chúng tôi đã phải gửi con về quê nhờ ông bà trông giúp" - chị A nói.
Mấy tháng nay, hôm nào 16h chị cũng đã về đến phòng trọ. Vì không có làm thêm giờ, nên thu nhập của chị A chỉ còn 7 triệu đồng/tháng.
Gia đình 3 con, áp lực chi tiêu càng lớn hơn. Những tháng trước đây, chị vẫn dành được từ 2-3 triệu đồng gửi về quê. Gần đây, có tháng vợ chồng chị phải "khất" ông bà, nhờ ông bà chăm nuôi con giúp.
Tiết kiệm chi tiêu là cách mà chị A lựa chọn trong bối cảnh khó khăn này. Có những ngày chị chỉ dám cầm 50.000-70.000 đồng đi chợ. Hai vợ chồng chị coi bữa ăn trong nhà máy là ăn chính, bữa tối chỉ rau đậu qua ngày.
Thu nhập bị ảnh hưởng, chị A mong muốn vẫn có một khoản thưởng Tết tương đương mọi năm. Cuối năm, nhiều thứ phải chi tiêu, nên người lao động nào cũng trông ngóng vào khoản này. "Dịp này, công nhân nào cũng mong ngóng công ty công bố thưởng Tết. Khoản tiền này giúp động viên kịp thời người lao động và để chúng tôi ngày càng gắn bó hơn với công ty" - chị A chia sẻ.
Theo Khoản 1 Điều 104 Bộ luật Lao động năm 2019, thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động dựa trên kết quả sản xuất, kinh doanh và mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Theo đó, việc thưởng cho người lao động không phải là yêu cầu bắt buộc đối với người sử dụng lao động. Tùy thuộc vào tình hình tài chính của doanh nghiệp và công sức đóng góp của người lao động mà doanh nghiệp có thể quyết định thưởng hoặc không thưởng cho nhân viên.
Pháp luật cũng không quy định về thời điểm thưởng cũng như mức thưởng cho người lao động. Do đó, doanh nghiệp cũng được toàn quyền trong việc lựa chọn thời điểm thưởng và quyết định giá trị phần thưởng cho người lao động.
Như vậy, tùy thuộc vào từng doanh nghiệp, người lao động có thể được thưởng Tết hoặc không được thưởng.
