Càng có ý nghĩa hơn khi cuộc gặp gỡ của Thủ tướng với CNLĐ đúng dịp cả nước kỷ niệm 128 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Không thể để CNLĐ đối mặt với khó khăn
Hai cuộc gặp trước với CNLĐ khu vực phía Nam và miền Trung đều diễn ra trong sự cởi mở. Người lao động (NLĐ) được nói, được chia sẻ, được nói lên tâm tư nguyện vọng của mình. Còn người đứng đầu Chính phủ lắng nghe, cảm nhận và ra những quyết sách kịp thời.
Không chỉ là những vấn đề chính sách bao quát, ảnh hưởng tới đời sống của hàng chục triệu NLĐ cả nước mà Thủ tướng còn quan tâm, chia sẻ tới từng số phận, nỗi khốn khó của cá nhân NLĐ. Đó là chiếc xe máy Thủ tướng tặng anh công nhân Nguyễn Gia Thái - một NLĐ giỏi nhưng bị đánh cắp phương tiện đi làm duy nhất; đó là khoản tiền tuy không nhiều nhưng đủ để 20 CNLĐ miền Trung sửa sang lại căn nhà đã hư hỏng sau cuộc gặp năm 2017.
Những NLĐ ở Đồng Nai còn nhớ như in hình ảnh của Thủ tướng hơn 1 năm sau cuộc gặp với CNLĐ nơi đây, tháng 10.2017, Thủ tướng đã trở lại để xem, để lắng nghe, để cảm nhận những đổi thay từ những quyết sách của Đảng, Chính phủ và của Tổng LĐLĐVN và công đoàn (CĐ) các cấp. Có rất nhiều đổi thay tích cực đã được Thủ tướng ghi nhận.
“Hôm nay tôi đến đây thăm, kiểm tra thực tế để kiểm tra xem sau 18 tháng đối thoại với CNLĐ, tình hình đã thay đổi thế nào. Tôi đã đến thăm nhà trẻ, phòng khám, nhà trọ, siêu thị dành cho CNLĐ để xem thực tế. Chúng ta đã làm tốt được một số việc, tuy chưa phải tất cả, nhưng đây thực sự là 1 bước chuyển biến tích cực trong nhận thức cũng như hành động của các cấp ủy, chính quyền, CĐ, doanh nghiệp về chăm lo cho CNLĐ. Chúng ta phải phấn đấu làm tốt hơn nữa” - Thủ tướng nói.
Hình ảnh Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến bếp ăn tập thể của Cty Taekwang Vina, xếp hàng đi lấy khẩu phần, rồi ngồi cùng bàn và ăn bát cơm công nhân đã cho thấy, có thể những chính sách vĩ mô của Chính phủ và điều kiện kinh tế xã hội ở đất nước sẽ chưa thể giải quyết ngay được những thiệt thòi, thiếu hụt của công nhân, nhưng sự chân tình của Thủ tướng hôm nay sẽ động viên được rất nhiều những NLĐ có thu nhập thấp.
Còn nhớ, trong cuộc gặp mặt với cán bộ, lãnh đạo Tổng LĐLĐVN vào tháng 2.2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng không quên nhắc nhở: “Tôi đề nghị các đồng chí tiếp tục quán triệt tinh thần bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho công nhân. Qua tết vừa rồi, chúng ta thấy tình trạng ngộ độc thực phẩm trong một số cơ quan đơn vị, bếp ăn tập thể vẫn xảy ra. Thứ hai là tình trạng gần đây tai nạn lao động vẫn diễn ra. Tôi đề nghị phải thúc đẩy làm tốt hơn việc này để tránh thương tích cho NLĐ”.
Năng suất và phúc lợi: Hai vấn đề hàng đầu
Những nỗ lực của Tổng LĐLĐVN và CĐ các cấp đã được ghi nhận. Thế nhưng, để bắt kịp tình hình mới, đặc biệt là cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang đặt cho NLĐ Việt Nam những vấn đề cần xử lý ngay.
Trong đó, việc phải cải thiện và nâng cao năng suất lao động (NSLĐ) là một trong những trọng tâm hàng đầu. Sẽ không thể tiến kịp các nước trong cuộc chạy đua 4.0 nếu NSLĐ quá thấp và bị tụt lại quá xa trong bảng xếp hạng về năng suất của các nước, nhất là các nước trong khu vực.
Ở cuộc gặp với lãnh đạo Tổng LĐLĐVN, Thủ tướng cũng yêu cầu Tổng LĐLĐVN chỉ đạo đại hội CĐ cấp trên cơ sở trong năm 2018 để tiến tới Đại hội CĐ toàn quốc thời gian tới. Trong đó, cần đưa vào các đại hội nội dung thảo luận về cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra để đào tạo, đào tạo lại tay nghề cho giai cấp công nhân Việt Nam, đáp ứng sự tiến bộ của khoa học công nghệ trong tình hình mới.
Tại Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã được ký kết cấp bộ trưởng và các nước gần như đã đồng thuận và trong nội dung đàm phán có vấn đề lao động, CĐ, Thủ tướng mong muốn Tổng LĐLĐVN có phương án chủ động, hỗ trợ CNLĐ rèn luyện nâng cao trình độ, tay nghề. Cùng với đó là đề xuất thể chế pháp luật phù hợp để bảo vệ quyền lợi của giai cấp công nhân trong bối cảnh có sự cạnh tranh.
Tăng cường môi trường làm việc, đưa khoa học công nghệ vào sản xuất để tăng năng suất và giá trị sản phẩm là điều cần thiết và là nhiệm vụ quan trọng. Nhưng yếu tố đi kèm phải là chăm lo tốt hơn, nhiều hơn tới đời sống cho NLĐ. Từ thực tế các thiết chế cho công nhân còn ít, Thủ tướng yêu cầu Tổng LĐLĐVN phối hợp với các cơ quan chức năng tiếp tục xây dựng các thiết chế CĐ cho công nhân. Chính phủ và các cấp chính quyền luôn bên cạnh phối hợp với Tổng LĐLĐVN để các nghị quyết liên tịch cấp trung ương và địa phương đều được triển khai, đi vào cuộc sống, phục vụ và bảo vệ giai cấp công nhân Việt Nam.
Dự kiến, tại cuộc gặp, bên cạnh việc lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của NLĐ, người đứng đầu Chính phủ cũng sẽ “đặt hàng” lại chính các công nhân đang trực tiếp sản xuất về những vấn đề cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và những giải pháp thiết thực để CNLĐ thực sự trở thành công nhân khu vực, công nhân toàn cầu trong bối cảnh hội nhập.
Dự kiến, Thủ tướng sẽ có cuộc gặp gỡ đối thoại với công nhân tại Hà Nam trong khoảng 3,5 tiếng vào sáng 20.5. Trước đó, Thủ tướng sẽ trực tiếp đến thăm một số gia đình công nhân ở Hà Nam.
Những tác động tích cực sau hai cuộc gặp của Thủ tướng với công nhân
Vào các năm 2016, 2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã gặp gỡ, đối thoại với CNLĐ các tỉnh phía Nam (tại Đồng Nai) và khu vực miền Trung, Tây Nguyên (tại TP.Đà Nẵng). Sau 2 năm thực hiện nội dung trao đổi giữa Thủ tướng với CNLĐ và kết quả thực hiện Quy chế về mối quan hệ công tác giữa Chính phủ và Tổng LĐLĐVN, nhiều chủ trương, chính sách, kiến nghị, đề xuất của đoàn viên CĐ, NLĐ đã được thực thi.
Để giải quyết những bức xúc của CNLĐ tại các KCN, ngày 12.5.2017, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 655/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Đầu tư xây các thiết chế CĐ. Thực hiện đề án, BCH Tổng LĐLĐVN ban hành Nghị quyết 9C về tiết kiệm 10% chi hành chính, chi hoạt động phong trào tại các cấp CĐ để tạo nguồn kinh phí cho đầu tư xây dựng các thiết chế của CĐ. Tổng LĐLĐVN cũng phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các địa phương để kịp thời tháo gỡ, giải quyết những vướng mắc trong đầu tư xây dựng nhà ở, nhà trẻ, siêu thị, bệnh xá cho CNLĐ. Sau 1 năm triển khai, Tổng LĐLĐVN đã từng bước thực hiện các mục tiêu mà Thủ tướng giao, gồm: Đã xác định được địa điểm, đầu tư tại hơn 20 tỉnh, thành phố, được UBND các địa phương giới thiệu đất và đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, trong đó đã triển khai nghiên cứu thị trường và đánh giá các điều kiện đầu tư dự án tại 12 địa phương; Đã hoàn thành bước chuẩn bị đầu tư của 3 dự án tại Quảng Nam, Tiền Giang và KCN Đồng Văn II, tỉnh Hà Nam
Năm 2017, lần đầu tiên, chương trình phúc lợi đoàn viên được các cấp CĐ triển khai trên toàn hệ thống. Đến nay, Tổng LĐLĐVN đã ký thỏa thuận hợp tác với 18 đối tác là các tập đoàn, TCty, qua đó mang lại các dịch vụ và sản phẩm cho đoàn viên CĐ với mức giá được giảm từ 5 - 25% so với giá niêm yết.
Tại cuộc gặp gỡ, đối thoại với hơn 2.000 công nhân vùng kinh tế trọng điểm miền Trung diễn ra ngày 22.4.2017, Thủ tướng đã trả lời cả 9 nhóm vấn đề nóng, thiết thực do CNLĐ đặt ra. Cũng tại cuộc gặp mặt, 20 CNLĐ xuất sắc đang gặp khó khăn về nhà ở được Thủ tướng tặng quà là 20 ngôi nhà.
Đặc biệt, 18 tháng sau cuộc đối thoại với CNLĐ lần thứ nhất, Thủ tướng Chính phủ đã kiểm tra thực tế việc triển khai các thiết chế CĐ và kết quả 1 năm thực hiện việc chăm lo cho CNLĐ. Trong buổi kiểm tra, Thủ tướng đã lắng nghe tâm tư nguyện vọng của 300 công nhân tại Cty Taekwang Vina (KCN Biên Hòa 2).
Hai cuộc gặp gỡ, đối thoại với CNLĐ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã lan tỏa, tạo ra nhiều cuộc gặp gỡ, đối thoại giữa CNLĐ với các cấp lãnh đạo ngành, địa phương. Những cuộc đối thoại này là nơi để CNLĐ trình bày những bức xúc, trăn trở và là nơi để các cấp lãnh đạo lắng nghe, trực tiếp giải quyết hoặc chỉ đạo giải quyết các vấn đề nhằm tạo điều kiện tốt hơn cho CNLĐ. Trong 2 năm 2016, 2017, các cấp CĐ đã phối hợp tổ chức hơn 11.700 cuộc gặp gỡ, trao đổi giữa lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, chủ sử dụng lao động với CNLĐ. B.C.Đ
Một số ý kiến, đề xuất, kiến nghị gửi Thủ tướng
Trước cuộc gặp gỡ với Thủ tướng, Tổng LĐLĐVN, Báo Lao Động đã mở chuyên mục để người lao động (NLĐ) có thể gửi gắm các ý kiến của mình lên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Sau đây là một số ý kiến:
- Đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ LĐTBXH sớm rà soát ban hành “Danh mục công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm” để các doanh nghiệp làm căn cứ thực hiện các chế độ chính sách đối với NLĐ. Hiện, danh mục công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được Bộ LĐTBXH ban hành từ những năm 1990, tại nhiều văn bản khác nhau, rất khó tra cứu. Nhiều công việc đến nay không còn phù hợp hoặc có những công việc mới thì chưa được đưa vào danh mục, ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ. (LĐLĐ TP. Hà Nội)
- Chính phủ cần nghiên cứu thành lập Quỹ dự phòng hỗ trợ CNLĐ khi doanh nghiệp bị giải thể, phá sản, tạm dừng hoạt động (hỗ trợ tạm ứng chi tiền lương, hỗ trợ đóng riêng BHXH cho CNLĐ giải quyết chế độ khi DN nợ đọng…)
(LĐLĐ TP. Hà Nội)
- Chính phủ nên có chính sách để hỗ trợ công nhân nghèo có thể vay vốn ngân hàng để mua nhà ở xã hội hoặc mua đất để ổn định cuộc sống. Hiện nay, nguồn vốn ngân hàng chủ yếu cho các đối tượng đầu cơ bất động sản vay mua đất đầu tư, những người công nhân nghèo hầu như không thể tiếp cận được nguồn vốn này do thủ tục vay phức tạp (phải có tài sản để thế chấp). Hiện tại, Cty Hưng Nghiệp Formosa đóng trên địa bàn KCN Nhơn Trạch III, xã Hiệp Phước, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai có hỗ trợ phương án cho nhân viên vay vốn mua đất ở (nhà ở), tuy nhiên, nhân viên muốn mua đất ở, nhà ở phải có sổ đỏ mới vay được tiền ngân hàng, như vậy là không hợp lý. Kiến nghị nhân viên có thể dùng hợp đồng mua bán đất để vay tiền ngân hàng trước, sau khi có sổ đỏ sẽ nộp lên cho ngân hàng (giống ngân hàng Vietinbank), phương án trên sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhân viên có thể vay tiền để mua đất ở, nhà ở.
(CĐCS Cty TNHH HN Formosa, Đồng Nai)
- Nhu cầu học ngoại ngữ của con em CNLĐ trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai rất cao, nhưng hiện tại, ở trên địa bàn huyện chưa có trường ngoại ngữ nào chất lượng đào tạo cao, kiến nghị lãnh đạo các cấp quan tâm, đầu tư xây dựng các trung tâm, trường ngoại ngữ để đáp ứng nhu cầu học tập cho con em CNLĐ. (CĐCS Cty TNHH HN Formosa, Đồng Nai)
- Đề nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm việc xây dựng thiết chế CĐ, chính sách đất đai, nhà ở cho CNLĐ; nhà giữ trẻ cho con em CNLĐ tại các khu kinh tế, khu công nghiệp. (CNLĐ LĐLĐ Hà Tĩnh)
- Hiện nay, nhiều doanh nghiệp sa thải NLĐ lớn tuổi, nhất là nữ. Đẩy họ vào con đường khó khăn khi tìm việc mới, gây bất ổn tâm lý, kinh tế, an sinh xã hội. Cả thời trẻ họ cống hiến cho doanh nghiệp, vậy mà lao động nữ trên 35 tuổi bị sa thải trong khi tuổi nghỉ hưu 55. Vì vậy, cháu mong muốn Chính phủ có biện pháp và hướng giải quyết sớm nhất, giúp cho NLĐ an tâm công tác và ổn định cuộc sống. (Khúc Văn Dũng, Cty cổ phần liên doanh ALPEC Hưng Yên)
- Bữa ăn ca được coi là bữa ăn chính của NLĐ. Tuy nhiên, thời gian qua, rất nhiều vụ ngộ độc thực phẩm đã xảy ra khiến cho NLĐ rất lo lắng. Vậy, Chính phủ và các bộ, ngành có giải pháp nào để quản lý tốt hơn chất lượng bữa ăn ca của NLĐ?. Trách nhiệm của các bộ, ngành tới đâu trong việc chăm lo bữa ăn ca của NLĐ? (CNLĐ Bình Dương).
