Kinh tế khởi sắc
Theo thống kê của Bản tin cập nhật Thị trường lao động Việt Nam, trong quý III/2017, kinh tế có nhiều khởi sắc, tăng trưởng GDP đạt 7,5% là mức kỷ lục sau nhiều năm với các điểm sáng của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, ngành thủy sản, dịch vụ đã tác động tích cực tới thị trường lao động, việc làm tăng, đặc biệt trong các ngành công nghiệp và dịch vụ; thu nhập của người lao động làm công hưởng lương tăng.
Thông tin về tình hình thưởng Tết năm 2018, ông Doãn Mậu Diệp cho biết, hiện nay, Bộ LĐTBXH vẫn đang tiếp tục theo dõi nắm bắt tình hình thưởng Tết của các địa phương. Cục Quan hệ Lao động và Tiền lương đã có văn bản đề nghị các sở LĐTBXH, các doanh nghiệp báo cáo về bộ.
“Các DN vẫn đang thương lượng về mức thưởng tết với bên công đoàn. Trong Luật Lao động cũng không quy định doanh nghiệp có nghĩa vụ và trách nhiệm thưởng trong dịp Tết. Thông thường mức thưởng năm trong thỏa ước lao động tập thể được ký kết giữa công đoàn và người sử dụng lao động. Tùy vào điều kiện sản xuất kinh doanh, thương lượng, nếu tình hình sản xuất kinh doanh tốt lợi nhuận cao thì thương lượng cao hơn” - ông Diệp cho biết.
Đánh giá về mức thưởng Tết năm nay, ông Doãn Mậu Diệp dự báo: “Năm nay, nhìn chung tình hình sản xuất kinh doanh có nhiều khởi sắc và nắm bắt sơ bộ ở các địa phương mức thưởng không thấp hơn năm ngoái. Tất nhiên những vùng có điều kiện sản xuất kinh doanh bị thiệt hại nặng nề thiên tai doanh nghiệp khó khăn thì mức thưởng sẽ thấp hơn. Hiện nay Bộ LĐTBXH đang tổng hợp và 15 ngày nữa sẽ có báo cáo sơ bộ”.
Theo ông Đào Quang Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội (Bộ LĐTBXH) cho biết, thu nhập lao động làm công hưởng lương tăng so với quý II/2017 và cùng kỳ năm trước. Quý III/2017, thu nhập bình quân tháng từ việc làm chính của lao động làm công hưởng lương là 5,36 triệu đồng, tăng 162 nghìn đồng (3,1%) so với quý II/2017 và tăng 434 nghìn đồng (8,8%) so với cùng kỳ năm 2016. Đa số lao động trong các ngành có thu nhập tăng so với quý II/2017 và cùng kỳ năm 2016, trừ ngành hoạt động kinh doanh bất động sản có xu hướng giảm. Thu nhập của ngành hoạt động tài chính ngân hàng cao nhất là 8,14 triệu đồng.
Thưởng tết sẽ cao hơn năm 2017
Theo ghi nhận của PV Báo Lao Động, nhiều doanh nghiệp (DN) sản xuất sẽ thưởng 1 tháng lương cơ bản cho người lao động (NLĐ), một số DN thưởng tháng lương thực lĩnh, có phần thưởng khuyến khích cho người lao động thâm niên và các phần quà Tết chăm lo của tổ chức công đoàn (CĐ).
Ông Nguyễn Đức Thuận - Giám đốc Cty May thêu Thuận Phương (Quận 6, TPHCM), cho biết: Năm 2017, tình hình chung của các DN dệt may là sản xuất hơi khó khăn, đơn hàng ít. Cty Thuận Phương cũng không ngoại lệ, tuy nhiên, do chủ động tìm kiếm đơn hàng và có những nguồn thu khác nên DN vẫn đảm bảo được thưởng Tết cho NLĐ, nhưng không bằng được mức thưởng Tết Đinh Dậu. “Ngoài tháng lương 13, Tết Đinh Dậu 2017, Cty thưởng cho NLĐ thêm tháng lương thứ 14.
Năm nay, ngoài tháng lương 13, NLĐ sẽ được thưởng thêm từ 20-50% lương tháng thứ 14, một số ít thật sự xuất sắc trong công việc mới được lương tháng thứ 14. Do công ty tính lương sản phẩm nên tiền lương để xét thưởng là tổng thu nhập của NLĐ trong cả năm, chia cho 12 tháng. Tính như vậy sẽ có lợi cho NLĐ” - Ông Thuận nói. Theo ông Thuận, dù tình hình sản xuất không được thuận lợi, cá biệt có năm lỗ nhưng để đảm bảo cái Tết đầy đủ cho NLĐ, Cty đã huy động tiền từ nhiều nguồn khác để có thưởng cho NLĐ. Thưởng Tết vừa là lời cảm ơn của Cty đối với NLĐ, vừa là cách để giữ NLĐ gắn bó với DN.
So với mức thưởng Tết 2017 Đinh Dậu thì mức thưởng Tết năm 2018 Mậu Tuất cao hơn do sự điều chỉnh của tiền lương tối thiểu vùng. Bên cạnh một số DN chưa công bố mức thưởng Tết cho NLĐ thì tại nhiều DN, tiền thưởng Tết được đưa vào Thỏa ước lao động tập thể nên dù chưa đến Tết, NLĐ ở các DN này đã nắm chắc được thưởng lương tháng 13, như trường hợp Cty TNHH Domex Việt Nam (KCX Linh Trung I, TPHCM), CN sẽ được thưởng 1 tháng cơ bản, mức thưởng được tính vào là tiền lương tháng 12.2017.
Tại Cty TNHH PouYuen Việt Nam (Q.Bình Tân, TPHCM), tiền thưởng Tết của CN sẽ được tính là một tháng lương cơ bản và một số khoản phụ cấp. Mức thưởng được nâng lên tùy vào thâm niên của NLĐ. Cụ thể, người làm việc đủ 12 tháng sẽ được thưởng đủ 1 tháng lương, người có thâm niên sẽ được thưởng cao hơn, trên 12 năm sẽ được thưởng 2,2 tháng lương. Theo ông Củ Phát Nghiệp, tiền thưởng Tết năm nay sẽ cao hơn vì lương tối thiểu vùng tăng, DN điều chỉnh lương cơ bản theo lương tối thiểu vùng nên lương cơ bản cũng tăng.
Còn tại Cty TNHH Toàn Thắng (KCN Bình Chiểu, TPHCM), ông Đinh Văn Giai - Chủ tịch CĐ Cty - cho biết: Thưởng Tết của công ty còn tùy thuộc vào tình hình sản xuất trong năm, tuy nhiên, dù có khó khăn thì công ty vẫn đảm bảo mức thưởng Tết là 1 tháng lương cơ bản cho NLĐ. Tại Cty Toàn Thắng, mức lương cơ bản của NLĐ mới vào làm việc là 4,5 triệu đồng/tháng, NLĐ có thâm niên có lương cơ bản từ 7-8 triệu đồng/tháng. Theo ông Giai, mức thưởng Tết năm nay cao hơn năm trước khoảng 7%.
Bên cạnh các DN công bố sớm mức thưởng Tết hoặc thưởng Tết cao, tại TPHCM nhiều NLĐ không có thưởng Tết vì DN khó khăn, thu hẹp sản xuất. Theo báo cáo của LĐLĐ TPHCM về tình hình quan hệ lao động và công tác chăm lo Tết Nguyên đán Mậu Tuất năm 2018 cho CNVCLĐ, từ ngày 15.11.2017 đến ngày 25.12.2017 đã có 10 DN trên địa bàn gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh phải thu hẹp sản xuất, giải thể, DN di dời đi nơi khác làm ảnh hưởng đến đời sống, việc làm của khoảng 1.650 lao động. Trong đó, có 8 DN đang nợ lương, nợ BHXH của NLĐ và 1 DN đã bỏ trốn. CNLĐ rất lo lắng khi DN nợ lương, nợ BHXH dài ngày, mất việc làm vào thời điểm cuối năm sẽ khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm mới.
Để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ, với sự chỉ đạo của LĐLĐ TPHCM, các cấp CĐ TP đã có chủ động giám sát, thương lượng trực tiếp với chủ DN để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ. Cụ thể, LĐLĐ quận Thủ Đức hướng dẫn CĐCS thương lượng với Ban giám đốc Cty TNHH Shin Việt xây dựng phương án sử dụng lao động trình sở LĐTBXH, chi trả đầy đủ trợ cấp mất việc cho NLĐ khi giải thể xưởng may số 2 với 400 LĐ, LĐLĐ quận Phú Nhuận đã trực tiếp tham gia thương lượng, đề nghị Cty TNHH Xây dựng nhà Bảo Linh thanh toán 2,1 tỉ đồng nợ lương cho 8 đội thi công, LĐLĐ quận Gò Vấp hỗ trợ CĐCS Cty TNHH giày da Huê Phong thương lượng thành công với Ban giám đốc chi trả đầy đủ chế độ, trợ cấp mất việc, tiền thưởng tháng 13 cho 177 LĐ bị mất việc làm do Cty giải thể xưởng bao bì…
Theo báo cáo của một số CĐ cấp trên cơ sở, hiện nay các CĐ cơ sở đang phối hợp với lãnh đạo DN trên địa bàn TPHCM xây dựng phương án trả thưởng Tết cho NLĐ với mức thưởng trung bình là 1 tháng lương và sớm công khai cho NLĐ được biết.
Cuối tháng 11.2017, Sở LĐTBXH TPHCM có công văn gửi cho các đơn vị, DN trên địa bàn TPHCM yêu cầu các DN phải có phương án chi trả thưởng Tết, công bố cho NLĐ và gửi về sở LĐTBXH TPHCM chậm nhất vào ngày 31.12. Đến nay, còn chưa được 4 ngày làm việc nữa là hết hạn, tuy nhiên, trao đổi với PV về số DN báo cáo, sáng 25.12, lãnh đạo Sở LĐTBXH TPHCM cho biết, “chưa đến hạn nên chưa có kết quả được”.
