Giảm diện tích sàn/người
Theo dự kiến, tại Kì họp thứ 12 tới đây (tháng 7.2023), HĐND TP Hà Nội sẽ xem xét, thông qua Tờ trình số 255 về việc ban hành Nghị quyết quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để đăng kí thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn thành phố. Cụ thể, khi đăng kí thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ tại Hà Nội, diện tích nhà phải đảm bảo: Đối với khu vực ngoại thành là 8 m2/sàn/người; đối với khu vực nội thành là 15 m2/sàn/người.
Trên thực tế, nếu không đáp ứng đủ điều kiện thì con của những người đi thuê trọ khó có cơ hội để đi học đúng tuyến. Việc không được đăng kí thường trú sẽ dẫn đến một số bất cập, đặc biệt là các thủ tục hành chính của người dân như khai sinh cho con, đăng kí kết hôn, đăng kí khai tử, cấp căn cước công dân...
Ghi nhận thực tế của PV Lao Động tại một số khu vực ở huyện ngoại thành như Đông Anh, Mê Linh (Hà Nội) cho thấy, nếu áp dụng quy định trên thì làm khó người đi thuê trọ.
Làm việc ở Khu công nghiệp Thăng Long (huyện Đông Anh, Hà Nội) gần 6 năm nhưng gia đình nữ công nhân Lương Thị Hồng (sinh năm 1987, quê ở Phú Thọ) chuyển trọ đến 3 lần. Khi chưa kết hôn, chị Hồng ở trong căn trọ vỏn vẹn 15 m2. Khi lập gia đình, có 2 con nhỏ, vợ chồng chị thuê phòng trọ 25 m2 với giá 600.000 đồng/tháng. Phòng trọ chị đang ở có giá thuê tương đối rẻ so với mặt bằng chung nên phòng cũng xuống cấp. Từ khi về đây sinh sống, chồng chị Hồng đã nhiều lần phải tu sửa, trát tường bằng ximăng và quét vôi.
Còn chị Hà Thị Trang có 6 năm làm công nhân ở Khu công nghiệp Thăng Long. Gia đình 5 người gồm 2 vợ chồng, 2 con, mẹ ruột sống chen chúc trong căn phòng trọ chỉ 15 m2. “Tôi thuê phòng giá 900.000 đồng/tháng chưa bao gồm điện nước. Nếu muốn phòng rộng rãi hơn, tôi phải bỏ ra số tiền gấp đôi. Khi cả hai vợ chồng tôi đều giảm thu nhập do không được tăng ca, chúng tôi chỉ còn cách thắt lưng buộc bụng” - nữ công nhân này nói.
Với đề xuất trên, chị Trang cho rằng, rất nhiều gia đình công nhân từ 2-3 người trở lên đang thuê trọ diện tích dưới 15 m2.
Thêm gánh nặng cho người lao động
PGS Bùi Thị An (nguyên Đại biểu Quốc hội khóa XIII) cho rằng, khó để khẳng định sau khi được thông qua, Nghị quyết quy định diện tích tối thiểu đăng kí thường trú sẽ đảm bảo được mật độ dân số thấp đi trong nội thành. Đây chỉ là một điều kiện cần và Hà Nội cần có lộ trình nhất định để thực thi.
Theo luật sư Nguyễn Doãn Hùng (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), cần làm rõ căn cứ, cơ sở đưa ra diện tích tối thiểu. Đánh giá được tác động của quy định dựa trên thu nhập lao động, tỉ lệ thuê trọ diện tích nhỏ trên địa bàn hiện nay, đặc biệt là những gia đình lao động phổ thông, thu nhập thấp đang có con đi học. Từ đó đưa ra quy định phù hợp, sát với thực tiễn. Nếu áp dụng cứng nhắc, máy móc sẽ phát sinh tác động ngược.
Ông Nguyễn Thế Điệp - Ủy viên Hiệp hội Bất động sản Việt Nam - cho rằng, quy định diện tích nhà ở tối thiểu khi giải quyết đăng kí thường trú nếu được thông qua có thể khó kiểm soát, phần nào gây tranh cãi trong xã hội. “Với diện tích thuê phải đáp ứng 15 m2/người chắc chắn số tiền thuê phải lớn và thậm chí đắt, là thêm gây áp lực, thêm gánh nặng cho người lao động” - ông Điệp nhấn mạnh.
