Nguyên nhân dẫn đến các vụ ngừng việc tập thể
Trao đổi với PV Lao Động, ông Dương Đức Khanh - Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Ninh Bình cho biết cả 7 vụ ngừng việc tập thể đều xảy ra ở những doanh nghiệp có đông CNLĐ, và có vốn đầu tư từ nước ngoài. Thời gian ngừng việc kéo dài từ 1,5 - 4 ngày.
Cũng theo ông Khanh, nguyên nhân dẫn đến các vụ ngừng việc tập thể một phần là do chính sách của Nhà nước quy định mức lương tối thiểu hiện nay là 4 vùng, các doanh nghiệp căn cứ vào quy định đó đã áp dụng đúng quy định nhưng khó khăn thuộc về người lao động. Bên cạnh đó, hơn 2 năm qua chính sách tiền lương không thay đổi, giá cả các mặt hàng liên quan đến đời sống dân sinh tăng cao, thu nhập của người lao động thấp, đời sống của người lao động đã khó khăn lại càng thêm khó khăn.
Ngoài ra, thời gian làm thêm giờ diễn ra phổ biến ở các doanh nghiệp, bình quân một doanh nghiệp may mặc, da giày thường tăng từ 2 đến 3 giờ/ngày, 1 tháng người lao động thường chỉ được nghỉ 1- 2 ngày chủ nhật. Trong khi đó, tiền lương trung bình của người lao động ngành may, da giầy chỉ đạt 4,5 - 6 triệu đồng/người/tháng. Việc thực hiện một số chế độ chính sách đối với người lao động chưa tốt, điều kiện làm việc còn nhiều khó khăn, thời gian nghỉ ngơi, phúc lợi ở một số doanh nghiệp còn thấp, có nơi quản lý người nước ngoài còn xúc phạm danh dự công nhân.
Đa số công nhân làm việc trong các doanh nghiệp bản chất rất tốt, chịu khó học hỏi, nghiên cứu và làm việc có trách nhiệm. Bên cạnh đó, một bộ phận công nhân xuất thân từ nông nghiệp, nông thôn, thời gian tiếp cận với công nghiệp còn ít, một số công nhân hạn chế nhiều mặt như: độ tuổi, sức khỏe, trình độ, tác phong, tay nghề... nên ý thức tổ chức kỷ luật chưa cao, nhận thức chưa đúng mức dễ bị lôi kéo, kích động.
Một số cán bộ Công đoàn cơ sở khó có cơ hội để phát huy, nhiều việc cán bộ công đoàn đã nắm bắt kiến nghị của người lao động, gặp gỡ trao đổi nhưng chủ doanh nghiệp không tiếp thu. Cơ bản cán bộ công đoàn có hiểu biết, làm việc hiệu quả, nắm bắt trước được sự việc sẽ diễn ra nhưng cán bộ công đoàn lại do doanh nghiệp tuyển dụng, sử dụng và trả lương nên việc công đoàn đứng lên bảo vệ người lao động rất khó khăn, có những cán bộ công đoàn kiến nghị nhiều vấn đề nhưng chủ doanh nghiệp đã có ý thay người khác.
Quy chế dân chủ, thỏa ước lao động tập thể trong các doanh nghiệp khó thực hiện vì đây là những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, về lý thuyết thì phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên, nhưng thực tế của giới chủ thì chính sách đến đâu họ thực hiện tới đó, việc công khai các hoạt động, nguồn lực như doanh nghiệp nhà nước trước kia thì không thể thực hiện.
Vai trò của công đoàn trong giải quyết các vụ ngừng việc
Theo ông Dương Đức Khanh - Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Ninh Bình, trong quá trình giải quyết các vụ ngừng việc tập thể, Công đoàn các cấp đóng vai trò rất quan trọng. Cụ thể ở đây khi xảy ra tranh chấp lao động tập thể, Công đoàn các cấp đã kịp thời phối hợp với các cơ quan có liên quan tham gia tuyên truyền, đảm bảo an ninh trật tự, bàn cách giải quyết. Các cấp công đoàn từ tỉnh xuống tới cơ sở thường xuyên có mặt từ khi diễn ra sự việc đến khi kết thúc, đã lắng nghe, tổng hợp, phân tích các kiến nghị của người lao động, làm việc với chủ doanh nghiệp tìm ra hướng giải quyết tốt nhất.
LĐLĐ tỉnh Ninh Bình đã phân công các đồng chí thường trực, các ban chuyên môn luân phiên đến những nơi xảy ra ngừng việc tập thể để nắm tình hình và cùng phối hợp tuyên truyền giải quyết cùng doanh nghiệp. LĐLĐ tỉnh cùng các cơ quan có liên quan thảo luận trước hoặc họp trực tiếp phân tích, trao đổi, thương lượng từng nội dung liên quan đến kiến nghị của người lao động để người lao động, chủ doanh nghiệp chọn phương án, mức độ giải quyết và thời gian thực hiện. Đồng thời, trực tiếp trả lời, giải thích những vấn đề, kiến nghị của công nhân liên quan đến công đoàn.
"Trong quá trình hội nhập và phát triển, việc tranh chấp lao động; đình công, ngừng việc là quy luật tất yếu và khách quan. Vấn đề quan trọng là quan điểm của các bên và cách phối hợp giải quyết của các cơ quan có liên quan, sự chia sẻ của chủ doanh nghiệp, sự hiểu biết, đồng cảm của người lao động. Vì vậy, thông qua 7 vụ ngừng việc cho thấy sau những sự việc trên cần chủ doanh nghiệp hợp tác hơn với các cơ quan, chia sẻ lợi ích với người lao động, các cơ quan cần phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng hơn" - ông Khanh chia sẻ.
