Ông André Gama - Phụ trách chương trình An sinh xã hội của ILO Việt Nam cho biết như trên tại Hội nghị tư vấn, đối thoại với người lao động, cán bộ công đoàn, người sử dụng lao động về thực hiện chính sách, pháp luật bảo hiểm xã hội diễn ra vào sáng 8.4.
Hội nghị do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp với ILO tổ chức, có sự tham dự của các cán bộ công đoàn, đại diện Bảo hiểm xã hội Việt Nam...
Ông André Gama cho rằng, nhu cầu rút bảo hiểm xã hội một lần vì lý do bù đắp thu nhập bị thiếu hụt trong các thời điểm khác nhau. Đặc biệt, việc tăng chi phí nuôi con và giảm sút thu nhập do mất việc làm chính là nguyên nhân lớn nhất ở Việt Nam khi rút bảo hiểm xã hội một lần. Bên cạnh đó, 60% phụ nữ rút bảo hiểm xã hội một lần trong năm 2019 là phụ nữ dưới 35 tuổi.
Theo ông André Gama, trong nghiên cứu do ILO Việt Nam phối hợp với Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, trả lời câu hỏi tại sao họ lại làm như vậy, có nhiều trường hợp cho biết: Khi sinh con, gia đình không có đủ tiền để nuôi con. Họ quyết định đẻ con và một trong 2 người nghỉ việc, hưởng bảo hiểm xã hội một lần, lấy tiền nuôi con trong một vài năm đầu. Do vợ là người có thu nhập thấp hơn và là người chủ yếu làm công việc chăm sóc trong gia đình, nên họ quyết định người vợ sẽ nghỉ việc để lấy bảo hiểm xã hội một lần.
“Như vậy, lao động nữ không tham gia bảo hiểm xã hội nữa, rút bảo hiểm xã hội một lần để có tiền nuôi con” - ông André Gama nói.
Chuyên gia ILO cho rằng, Việt Nam thiếu chế độ trợ giúp trẻ em và hộ gia đình. “Nếu những gia đình họ chuẩn bị sinh con và cần tiền mà hệ thống an sinh xã hội có chế độ đáp ứng đúng nhu cầu đó, cung cấp cho họ một số tiền trợ cấp nhất định theo số lượng con và độ tuổi của con trong gia đình thì có lẽ những gia đình chỉ cần thêm một chút tiền sẽ cần số tiền trợ giúp trẻ em và hộ gia đình đó, giảm số trường hợp rút bảo hiểm xã hội một lần” – chuyên gia ILO nhận định.
Theo ông André Gama, để giải quyết vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần tại Việt Nam, cần phải tìm cách củng cố hệ thống an sinh xã hội, bổ sung một số chế độ an sinh đảm bảo giải quyết vấn đề mà người lao động phải đối mặt – những vấn đề mà họ chỉ giải quyết được bằng cách rút bảo hiểm xã hội một lần.
Phát biểu tại hội nghị, ông Ngọ Duy Hiểu – Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết: Bảo hiểm xã hội là một trụ cột quan trọng của an sinh xã hội. Những năm qua, Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến việc hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội, nhưng vì các lý do khác nhau, nhiều quy định pháp luật về bảo hiểm xã hội còn lạc hậu, không phù hợp với thực tiễn và nhu cầu của một bộ phận người lao động. Đặc biệt, sau biến cố COVID-19, nhiều bất cập trong các chính sách bảo hiểm xã hội tiếp tục phát lộ, gây khó khăn cho người lao động. Với tư cách là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp với ILO nhằm thảo luận, đối thoại, làm rõ các bất cập trong thực tiễn thi hành pháp luật về bảo hiểm xã hội ở nước ta, tham khảo có chọn lọc kinh nghiệm của quốc tế , từ đó đề xuất các nội dung cần thiết cho việc sửa đổi luật bảo hiểm xã hội.
Ông Ngọ Duy Hiểu đề nghị các đại biểu và chuyên gia quốc tế phát huy trí tuệ, trao đổi thẳng thắn, chỉ rõ những hạn chế, bất cập, đề xuất hướng sửa đổi luật để luật đảm bảo tính khoa học, chặt chẽ, công bằng, khả thi, không chỉ bảo vệ quyền lợi của người lao động khi đang làm việc, mà phải bảo vệ tốt nhất ngay cả khi họ nghỉ hưu.
