Nguyên nhân người dân chưa mặn mà với Bảo hiểm xã hội tự nguyện

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, ước đến hết ngày 31.12.2021, số người tham gia Bảo hiểm xã hội là hơn 16,578 triệu người, tăng 2,56% so với năm 2020, đạt 33,3% lực lượng lao động trong độ tuổi.

Đáng chú ý trong đó, số người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện tiếp tục tăng trưởng mạnh.

Trong năm 2021, ước có trên 1,3 triệu người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 2,7% lực lượng lao động trong độ tuổi là nông dân và lao động khu vực phi chính thức.

PGS.TS Giang Thanh Long - Trường Đại học Kinh tế quốc dân - cho biết, trong những năm gần đây, số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã tăng dần, nhưng so với tổng số người lao động ở khu vực phi chính thức, thì con số này còn thấp.

Nguyên nhân là do người lao động trong khu vực này chưa có đủ năng lực tài chính để tham gia Bảo hiểm xã hội. Bên cạnh đó, thời gian tham gia dài (20 đến 25 năm) và chỉ được hưởng 2 chế độ hưu trí và tử tuất nên chưa hấp dẫn người tham gia.

Ông Long cho rằng: "Khuyến khích lao động chính thức tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện không phải mang tính chất "đo ni đóng giày" mà tuỳ thuộc vào điều kiện của người lao động. Vì vậy, chúng ta cần mở rộng chính sách rất sát sườn với người lao động".

Vì vậy, trong những cú "sốc" liên quan đến bị mất thu nhập thì sẽ có những bù đắp về thu nhập như Bảo hiểm thất nghiệp.

PGS.TS Giang Thanh Long cho hay, cơ quan chức năng nên có chính sách hỗ trợ và những quy định linh hoạt về thời gian đóng, mức đóng. Từ đó, sau khi đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện thì họ vẫn còn khoản chi tiêu cho cuộc sống hằng ngày.

Do đó, khi Chính phủ có chính sách và cách thức tổ chức thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội phù hợp hơn thì số người lao động tham gia Bảo hiểm xã hội trong khu vực phi chính thức sẽ có khả năng gia tăng nhanh chóng.

Đại diện Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội cho hay, định hướng chính sách đến năm 2030, Chính phủ sẽ sửa đổi quy định về điều kiện thời gian tham gia Bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí.

Mở rộng đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội, tăng cường sự liên kết, hỗ trợ giữa các chính sách nhằm đạt mục tiêu mở rộng diện bao phủ; cải cách trong xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách nhằm củng cố niềm tin, tăng mức độ hài lòng của người tham gia vào hệ thống Bảo hiểm xã hội.

Đồng thời, đẩy nhanh quá trình gia tăng số lao động tham gia Bảo hiểm xã hội trong khu vực phi chính thức; tăng mức hỗ trợ đối với người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện và bổ sung chế độ trợ cấp thai sản trong chính sách Bảo hiểm xã hội tự nguyện.