Đủ điều kiện nhưng khó tiếp cận
Theo quy định hiện hành, một trong các điều kiện để hưởng chính sách về NƠXH là mọi thành viên trong gia đình thu nhập phải thuộc diện thường xuyên không phải nộp thuế thu nhập cá nhân - tức không quá 11 triệu đồng một tháng. Tuy nhiên, từ ngày 1.8, NLĐ có thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng sẽ được thuê, mua NƠXH (tăng thêm 4 triệu đồng so với hiện tại). Với trường hợp đã kết hôn, điều kiện thuê, mua loại nhà này là vợ chồng có thu nhập tối đa 30 triệu đồng một tháng.
Thời gian xác định thu nhập là trong 1 năm liền kề, tính từ lúc nộp hồ sơ đăng ký. Tiêu chí này cũng đơn giản hơn khi thời gian xét thu nhập trước đây là 3 năm.
Là công nhân ở Khu công nghiệp Thăng Long (huyện Đông Anh, Hà Nội) gần 10 năm nay, hiện gia đình chị Nguyễn Thị Nga (quê Phú Thọ) đang thuê trọ ở thôn Hậu Dưỡng (xã Kim Chung, huyện Đông Anh).
Gia đình gồm 4 người sống chật chội trong căn phòng rộng khoảng 25m2, có gác xép. Ban ngày cả nhà cùng sinh hoạt ở gian dưới, tối đến, trên gác là nơi học tập, nghỉ ngơi của các con. Những ngày hè nóng nực, các con của chị Nga phải “di cư” xuống dưới vì không chịu nổi cái nóng. Chị Nga cho hay, ước mơ mua được NƠXH không chỉ của riêng chị mà của rất nhiều công nhân xa quê khác. Cả 2 vợ chồng làm ở công ty, tổng thu nhập cũng chỉ dao động 17-19 triệu đồng/tháng.
Nhiều năm đi làm, nữ công nhân cho hay, cũng tích cóp được chút ít nhưng để mua đất ở quê hay nhà ở Thủ đô là điều quá xa xỉ. Do vậy, khi Luật Nhà ở có hiệu lực và nới thêm điều kiện cho người thu nhập thấp được thuê, mua, chị Nga như có thêm hy vọng.
“Luật được thi hành, tôi đã đủ điều kiện song để tiếp cận với các dự án như trước đây, chúng tôi rất mờ mịt. Mong thời gian tới ở nơi tôi làm việc có thêm dự án NƠXH cho công nhân. Hơn hết, công nhân dễ dàng tiếp cận để thuê, mua hơn” - chị Nga cho hay.
Đảm bảo cho thuê đúng đối tượng
Luật Nhà ở 2023 đã có thêm chủ thể tham gia xây dựng nhà ở, đó là Tổng LĐLĐVN. Ông Nguyễn Xuân Hùng - Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN giải thích, nhà ở công nhân do Tổng LĐLĐVN xây dựng được quy định tại Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 ngày 27.11.2023 (Luật Nhà ở 2023), có sự khác biệt với NƠXH và nhà ở công nhân mà các chủ thể khác đầu tư.
Theo đó, nhà ở công nhân do Tổng LĐLĐVN triển khai chỉ để cho công nhân, NLĐ thuê còn các dự án nhà ở xã hội khác được quyền bán, thuê và cho thuê mua.
Nguồn vốn triển khai dự án nhà ở công nhân do Tổng LĐLĐVN là nguồn tài chính công đoàn; nguồn vốn triển khai dự án NƠXH khác được nêu tại Khoản 3, Khoản 5, Khoản 6 Điều 80 Luật Nhà ở 2023.
Đối tượng thuê nhà ở do Tổng LĐLĐVN triển khai là công nhân, NLĐ được thuê, còn đối tượng tại các dự án NƠXH khác gồm 12 đối tượng quy định tại Điều 76 Luật Nhà ở trong đó có bao gồm cả công nhân, NLĐ.
Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN cho biết, Luật Nhà ở và Nghị định hướng dẫn về phát triển và quản lý nhà ở xã hội liên quan đến Tổng LĐLĐVN đầu tư đã quy định cụ thể về các thức xác định đối tượng, phương pháp tính giá thuê và trình tự thủ tục cho thuê NƠXH bằng nguồn tài chính công đoàn. Do vậy, Tổng LĐLĐVN sẽ thực hiện theo đúng quy định của Luật Nhà ở để đảm bảo cho thuê đúng đối tượng, giá thuê hợp lý và trình tự xét duyệt một cách phù hợp...
Công nhân mong quy định về nhà ở xã hội sớm được hiện thực hóa
Anh Đoàn Trần Nhiệm - CN Công ty Nidec Việt Nam - đang ở trọ tại Khu Giãn dân, Phường Long Thạnh Mỹ, TP Thủ Đức cho biết, vợ chồng anh từ miền Bắc và miền Trung vào TPHCM sinh sống, làm việc đã hơn 15 năm qua, nhưng chưa mua được nhà ở và vẫn phải thuê nhà trọ sinh sống. Nguyên nhân là do tiền lương của CN quá thấp so với giá nhà, đất tại TPHCM.
Vì vậy, Khi Luật Nhà ở 2023 được ban hành, trong đó quy định CN, NLĐ đang làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp là đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH (Khoản 6, Điều 76 Luật Nhà ở 2023) và Tổng LĐLĐ Việt Nam là cơ quan chủ quản dự án đầu tư xây dựng NƠXH bằng nguồn tài chính CĐ cho CN, NLĐ thuộc đối tượng được hưởng chính sách NƠXH thuê (Khoản 4, Điều 80 Luật Nhà ở), anh rất phấn khởi và mong sớm có hướng dẫn cụ thể.
“Các quy định của pháp luật đã có, tôi mong muốn các cơ quan, doanh nghiệp sớm triển khai thực hiện quy định này để chúng tôi có điều kiện mua NƠXH, yên tâm làm việc, gắn bó với doanh nghiệp và ổn định cuộc sống”, anh Nhiệm nói.
Tương tự, chị Hoàng Thị Thủy, CN Công ty Cổ phần in số 7 - cũng cho biết, vợ chồng chị đang thuê nhà trọ để ở và đi làm. Thu nhập hàng tháng của vợ chồng anh/chị khoảng 25 triệu đồng/tháng, vì thế sẽ thuộc đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH.
“Những quy định của pháp luật về nhà ở tạo điều kiện thuận lợi cho CN có thể mua NƠXH. Đây là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước đối với NLĐ. Chúng tôi mong quy định này sớm được hiện thực hóa để có nơi ở đàng hoàng hơn, vì cha ông ta đã đúc kết “có an cư mới lạc nghiệp”, chị Thủy nói. Nam Dương
