Đây là đề tài thuộc Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp nhà nước KX.01/16-20 “Nghiên cứu những vấn đề trọng yếu về khoa học xã hội và nhân văn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội”.
Đề tài do TS. Vũ Thị Loan - Uỷ viên BCH Tổng LĐLĐVN, Phó Trưởng Ban Chính sách Kinh tế Xã hội và Thi đua Khen thưởng Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (Tổng LĐLĐVN) làm chủ nhiệm; cơ quan chủ trì là Viện Công nhân & Công đoàn (Tổng LĐLĐVN).
Theo báo cáo tóm tắt của đề tài, khi cộng đồng kinh tế Asean (AEC) ra đời, các nước thành viên phải thực hiện cam kết về tự do dịch chuyển lao động theo các cám kết thỏa thuận công nhận lẫn nhau. Trước tình hình này, Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức, nhất là chất lượng lao động thấp (chuyên môn, ngoại ngữ, kỹ năng, kinh nghiệm); tỷ lệ lao động có tay nghề đạt chuẩn dịch chuyển còn ít; chính sách an sinh xã hội chưa đáp ứng; hợp tác, quản lý lao động còn nhiều bất cập …
Đến nay, trong cộng đồng AEC, đã có dịch chuyển lao động trong 8 lĩnh vực nghề: dịch vụ kỹ thuật, dịch vụ điều dưỡng, dịch vụ kiến trúc, dịch vụ khảo sát, hành nghề y khoa, hành nghề nha khoa, dịch vụ kế toán, hành nghề du lịch. Đây là cơ hội cho lao động chất lượng cao của Việt Nam dịch chuyển đến các quốc gia khác, và phải cạnh tranh với luồng lao động có kỹ năng đến từ các quốc gia khác dịch chuyển đến Việt Nam.
Quá trình hội nhập cũng đặt ra các yêu cầu cao hơn đối với người lao động. Ngoài kiến thức chuyên môn, người lao động cần có khả năng mềm như: giao tiếp, ngoại ngữ, sử dụng vi tính, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng báo cáo, kỹ năng tìm hiểu và xử lý thông tin... Để đáp ứng quá trình hội nhập, dịch chuyển lao động có kỹ năng, Việt Nam cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hoàn thiện pháp luật 4.0, quản lý có hiệu quả lao động nước ngoài, phát triển kinh tế, tạo môi trường làm việc rèn luyện cho người lao động có trình độ đạt chuẩn và kỹ năng tốt để tham gia dịch chuyển thành công.
Đề tài nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn nhằm xác định cụ thể các vấn đề dịch chuyển lao động có tay nghề/có kỹ năng của Việt Nam trong AEC; nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức và tác động của sự dịch chuyển lao động có tay nghề đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và thị trường lao động Việt Nam; đề xuất các giải pháp về chính sách nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và quản lý lao động có tay nghề đáp ứng yêu cầu hội nhập.
Tại Hội nghị, các Ủy viên phản biện đã đặt ra các câu hỏi để chủ nhiệm đề tài trả lời, làm rõ. Hội đồng nghiệm thu đề tài đề nghị cơ quan chủ trì cần làm rõ hơn đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu. Tách bạch khuôn khổ nghiên cứu với thực trạng, cần phân tích đánh giá toàn diện hơn về di chuyển lao động có kỹ năng cả chiều vào lẫn chiều ra...
Kết thúc hội nghị, Hội đồng khoa học đánh giá, nghiệm thu cấp quốc gia đã bỏ phiếu thông qua đề tài.
