Công ty ít đơn hàng, công nhân mất việc
Giữa tháng 7.2023, chị Nguyễn Thị Minh Lý xin nghỉ việc tại một công ty thuộc Khu công nghiệp Thăng Long, Hà Nội. Sau 18 năm làm việc, đây không phải là kết cục chị mong muốn.
Nữ công nhân sinh năm 1987 này vẫn muốn được làm việc, kiếm tiền bởi có gia đình cần chăm sóc, nhưng gần đây công ty ít việc khiến thu nhập của chị giảm xuống chỉ còn 5 triệu đồng/tháng. Điều chị Lý lo lắng nhất là công ty không đưa ra thông tin hay hứa hẹn khi nào việc làm, thu nhập sẽ trở lại bình thường, đồng thời “khuyến khích” người lao động như chị chấm dứt hợp đồng lao động bằng cách hỗ trợ 9 tháng lương (tương đương 70 triệu đồng).
Thu nhập 5 triệu đồng/tháng không thể đủ để chị Lý trang trải cuộc sống nơi đất khách. Rất nhiều thứ trông chờ vào đồng lương của chị: Hai con chị đang tuổi ăn học; tiền thuê nhà 1 triệu đồng/tháng; tiền ăn uống, sinh hoạt… Suy đi tính lại, nữ công nhân quyết định xin nghỉ việc để được hưởng hỗ trợ 9 tháng lương, rồi về quê.
“Tôi đăng ký nghỉ việc, chỉ vài ngày sau công ty đã gọi lên làm các thủ tục chấm dứt hợp đồng. 18 năm gắn bó với công ty đã kết thúc chóng vánh như vậy. Dù biết trước nhưng mọi việc diễn ra quá nhanh khiến tôi rất choáng váng” - chị Lý tâm sự.
Về quê tại huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc, chị Lý không dám dành thời gian nghỉ ngơi mà đã chạy đi khắp các doanh nghiệp thuộc khu công nghiệp lân cận để tìm việc làm mới. Nữ công nhân đã gửi hồ sơ xin việc ở 2 công ty, nhưng vẫn chưa thấy nơi nào gọi đi làm.
Khó xin việc vì lớn tuổi, không có kỹ năng
Áp lực việc làm khiến chị Lý không thể ngủ ngon. Có hôm chị thức trắng vì lo lắng không biết sắp tới phải đi làm công việc gì để có tiền nuôi các con ăn học.
Trước đây, học xong cấp III chị Lý lên Hà Nội làm công nhân. 18 năm nay, chị gắn bó với 1 công ty, nhưng khi rời cổng nhà máy, nhìn đi nhìn lại, gần như chị trắng tay. Suốt bao nhiêu năm nơi đất khách quê người, dù ăn uống tằn tiện nhưng vợ chồng chị gần như không tiết kiệm được khoản nào đáng kể. Anh chị thường chỉ có vài triệu đồng để đề phòng khi thành viên gia đình ốm đau, hoạn nạn.
Ngoài ra, công việc của chị Lý chỉ là những động tác đơn giản, lặp đi lặp lại, nên dù làm công nhân đã lâu, chị không có được kỹ năng nghề để có thể tạo lợi thế khi đi xin công việc mới. Không chỉ vậy, khi về quê, các công ty gần nơi chị sống hầu như không tuyển dụng mới; nếu có tuyển thì sẽ ưu tiên lao động từ 18 đến 20 tuổi. “Có doanh nghiệp đề rõ yêu cầu tuyển dụng về tuổi là từ 18-35; có doanh nghiệp ghi tuyển người trên 18 tuổi, nhưng nếu thấy lao động lớn tuổi, họ sẽ chủ động loại hồ sơ để dành chỗ cho những người còn trẻ” - nữ công nhân 36 tuổi cho hay.
Một điều nữa khiến chị Lý lo lắng, đó là, nếu tìm được việc mới, chị phải bắt đầu lại từ đầu bằng mức lương cơ bản. “Sau nhiều năm làm ở công ty cũ, tôi có lương cơ bản là 7,8 triệu đồng/tháng; còn bây giờ, lại phải trở lại nơi xuất phát với mức khoảng 4 triệu đồng/tháng. Như vậy, thu nhập sẽ rất còm cõi, trong khi tôi có rất nhiều thứ phải chi tiêu...” - người mẹ 2 con lo lắng. Trong thời gian chờ việc, chị Lý cải tạo mảnh ruộng đang để hoang để trồng rau, bớt tiền mua thực phẩm. Nhưng “ly nông” đã lâu nên chị rất chật vật khi lại cầm cuốc, chăm sóc rau...
Chị Lý chỉ là một trong rất nhiều trường hợp lao động lớn tuổi gặp vô vàn khó khăn khi mất việc, trở về quê. Nhiều người trong số họ trông chờ cơ may kiếm được công việc mới trong các công ty, nhưng cũng có nhiều người chấp nhận thực tế phũ phàng là không thể kiếm được việc trong khu vực chính thức, nên chấp nhận đi làm tự do hoặc xin công việc thời vụ với thu nhập thấp để có tiền nuôi gia đình. Dù lựa chọn nào đi chăng nữa, thì cuộc sống của gia đình họ vẫn sẽ rất bấp bênh…
